Hersenvocht is het vocht dat om de hersenen en ruggenmerg heen zit. Er kunnen veel redenen zijn om een lumbaalpunctie uit te voeren. Het hersenvocht wordt onderzocht op samenstelling. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar een ontsteking, kankercellen, een doorgemaakte bloeding en/of een verhoogde hersendruk.
Een lumbaalpunctie (ruggenprik) is een onderzoek waarbij een heel kleine hoeveelheid liquor uit het lichaam wordt gehaald. Liquor is het vocht dat de hersenen en het ruggenmerg omspoelt. Bij sommige ziekten verandert dat vocht van samenstelling.
Het laboratoriumonderzoek duurt enkele dagen tot weken. Uw arts bespreekt met u de uitslagen.
Hydrocephalus of hydrocefalie verwijst naar een overmatige hoeveelheid hersenvocht in de holtes van de hersenen (ventrikels). Normale druk hydrocephalus (NPH) is een vorm van hydrocephalus die voorkomt bij ouderen, meestal in de leeftijdscategorie van zestig tot tachtig jaar.
Het duurt 2 weken voordat alle uitslagen bekend zijn. Na afloop van de ruggenprik spreken we met u af hoe u de uitslag krijgt.
Dit gaatje gaat vanzelf dicht. De hoofdpijn is lastig, maar niet gevaarlijk. De klachten kunnen tot twee weken na het onderzoek opkomen en ze verdwijnen als u plat op uw rug gaat liggen. Als hoofdpijnklachten optreden, houdt u dan een aantal uren bedrust.
De eerste twee weken na de punctie kunt u last hebben van hoofdpijn en/of misselijkheid. Als u hier last van krijgt, moet u drie tot vier dagen strikte bedrust houden en veel drinken. Veel drinken betekent minimaal acht glazen per dag. Voor de hoofdpijn kunt u zo nodig paracetamol innemen.
Hersenoedeem kan de toevoer van bloed naar de hersenen beperken. Daardoor kan een tekort aan zuurstof in de hersenen optreden en kunnen de hersencellen beschadigen of zelfs sterven. Doordat de harde schedel niet meegeeft, niet uit kan zetten, kunnen de hersenen gestuwd worden richting de hersenstam.
Als er te veel hersenvocht in je hersenholtes zit, dan drukt dit op het omringende hersenweefsel. Hoe groter de druk en hoe langer het duurt, hoe groter de kans dat je hersenweefsel beschadigd raakt. Het is daarom belangrijk dat je hersenvocht goed kan blijven doorstromen en wordt afgevoerd.
Deze aandoening wordt ook wel hydrocefalie of 'waterhoofd' genoemd. De symptomen die hiermee gepaard kunnen gaan, zijn onder andere braken, lusteloosheid en heel veel slapen (lethargie), hoofdpijn, een vergroot hoofd of zelfs stuipaanvallen (convulsies).
Het hersenvocht wordt gevormd door gespecialiseerde cellen in de ventrikels en wordt door het bloed afgevoerd. Het hersenvocht beschermt de hersenen en het ruggenmerg tegen schokken. Daarnaast voert het hersenvocht afvalstoffen af en is het behulpzaam bij het handhaven van een goede temperatuur.
Een lumbaalpunctie kan soms complicaties of bijwerkingen met zich meebrengen. Tijdens het prikken kan de arts per ongeluk een zenuw raken. Je voelt dan een pijnlijke, maar ongevaarlijke elektrische schok of pijnscheut in je been. Een andere mogelijke complicatie van een lumbaalpunctie is hoofdpijn.
De analyse en bacteriële kweek van liquor cerebrospinalis is van groot belang bij het stellen van de diagnose bacteriële meningitis. Bovendien is het met een kweek mogelijk om het resistentiepatroon van de verwekker te bepalen en met behulp van deze gegevens de behandeling te optimaliseren.
Een CT-scan van het hoofd wordt gemaakt wanneer een arts vermoedt dat er sprake is van een hersenafwijking. Voorbeelden van afwijkingen die een arts door middel van een CT-scan van de hersenen kan onderzoeken zijn: Multiple sclerose (MS)
Het is goed om na de ingreep cafeïnehoudende dranken te drinken, zoals koffie en cola. Veel drinken bevordert de liquorproductie. Cafeïne versterkt dit effect.
Een enkele keer lukt het niet de juiste plek direct te vinden. De naald wordt dan opgeschoven. Dit opschuiven kan soms even een korte stekende pijn geven in been of bil, doordat de naald langs een zenuw schampt. Dit kan verder geen kwaad, wel kunt u dit aan de arts melden.
Deze lekkage heeft vaak zeer vervelende gevolgen; langere hersteltijd in het ziekenhuis, plaatsing van een drain of hersteloperatie en het risico op een levensbedreigende infectie.
Een liquorlekkage ontstaat als het vlies rondom de hersenen (hersenvlies of ook wel dura genoemd) of ruggenmergvlies beschadigd is. De externe liquordrainage zorgt ervoor dat de druk op het vlies vermindert zodat het lek kan sluiten.
Te lang te veel stress, of spanning, zorgt ervoor dat je hersenen minder goed functioneren. Hierdoor kun je bijvoorbeeld vaker dingen gaan vergeten, snel afgeleid zijn en gevoeliger zijn voor negatieve emoties. Dit is te voorkomen door je hersenen voldoende rustmomenten te geven.
Hydrocefalus wordt behandeld door met een operatie een buisje (shunt of drain) in de hersenkamers te plaatsen. Dan kan het hersenvocht weglopen. De druk in de hersenen neemt dan af.
Als het gaat om een onderzoek naar hersenvocht (liquor), dan dient de neuroloog de ruggenprik toe. Een enkele keer blijft er na de punctie wat liquor (vocht) uit het prikgaatje lekken. Hierdoor wordt de druk rond de wervelkolom en in het hoofd tijdelijk verlaagd. Dat veroorzaakt waarschijnlijk de hoofdpijn.
Meestal is alleen de prik door de huid wat pijnlijk, zoals bij het afnemen van bloed. Door uw rug zo bol mogelijk te maken en te ontspannen, wordt de kans vergroot dat de naald meteen goed zit en u geen extra pijn hebt. Van het wegnemen van het vocht zelf voelt u niets.