Een schuifmaat is een meetinstrument waarmee je nauwkeurig buiten-, binnen-, of dieptematen kunt meten. Schuifmaten bestaan in verschillende varianten. Zo heb je schuifmaten met een digitale aflezing en met een analoge aflezing.
Men noemt dit de nulstand van de schuifmaat. Bij het bewegen van de schuif gaan de meetbekken voor het meten van binnen- en buitenmaten open, op uiteinde komt de meetpen tevoorschijn waarmee dieptematen kunnen worden gemeten. Bij het aflezen van maten kijkt men altijd eerst naar de nullijn van de nonius.
Een schuifmaat is een metalen of kunststoffen meetapparaat met een bek waarmee kleine afstanden nauwkeurig gemeten kunnen worden. De nauwkeurigheid is afhankelijk van de soort schuifmaat en de uitvoering (en dus de prijs), van 0,1 tot 0,001 mm.
De gebruikelijke schuifmaten hebben een meetnauwkeurigheid van 1/10 of 1/20 mm, elektronische schuifmaten kunnen zelfs een nauwkeurigheid van 1/100 mm hebben.
Schuifmaat: De schuifmaat is een veel gebruikt meetgereedschap in de autotechniek. Met de schuifmaat kunnen op de twintigste millimeter nauwkeurig de binnen- buiten en dieptemaat van een component gemeten worden.
Om nauwkeurig ruimtes op te meten is een afstandsmeter ideaal. Met een druk op de knop meet een laser de afstand tot de muur. Het is ook mogelijk om hoogtes en breedtes op te meten.
Bij een analoge schuifmaat wordt het meetresultaat op een nonius afgelezen, bij een digitale schuifmaat op een kleine digitale scherm en bij een klokschuifmaat op een meetklok. Verder zit aan de slede ook de dieptepen bevestigd. Op het verschuifbare gedeelte zit bij een analoge schuifmaat een nonius getekend.
Gewoonlijk gaan we er van uit dat je op een meetinstrument kunt aflezen tot op de helft van de kleinste schaalverdeling. Op de centimeterschaal van jouw liniaal dus aflezen met een nauwkeurigheid van een halve millimeter.
Als je een meetlat hebt ingedeeld in centimeters, dan is een lengtebepaling nauwkeurig tot op de centimeter. Je meet een lengte als liggend tussen 74 en 75 cm. Het is dus meer dan 74 cm. Dat "meer dan" kun je na enige ervaring vaak schatten, maar niet aflezen: je "schat" de lengte op 74,3 cm.
De eerste 100 mm zijn op de halve millimeter nauwkeurig. De tegenover zijde van de liniaal heeft een maatverdeling in inches. De eerste drie inch heeft een maatverdeling in 1/32ste inch, daarna komt er zelfs een inch die een maatverdeling kent tot op de 1/64ste inch nauwkeurig.
De nonius is een kleine hulpmeetlat die, gekoppeld aan een normale meetlat, verschoven kan worden, waardoor nauwkeurige meting mogelijk is. Op de foto is de nonius de onderste schuifmaat, hier in 0,05 mm nauwkeurig.
Let op: de ditigale schuimaat van iFixit bevat twee SR44 (ook wel bekend als LR44, AG13, of SG13) knoopcelbatterijen.
Met een digitale schuifmaat lees je jouw meting eenvoudig af op het LCD display tot op 0,01mm nauwkeurig, zowel in mm als inch. Waar het met een analoge schuifmaat nog wel eens lastig is de juiste meting over te nemen, is dit door het display van een digitale schuifmaat heel gemakkelijk.
De waarde van mm is dan gelijk aan het aantal dat je krijgt na het vermenigvuldigen. Bijvoorbeeld: Als je 3 cm wilt omzetten naar mm, moet je 3 vermenigvuldigen met 10. Je krijgt dan 30 mm. Dus 3 cm is gelijk aan 30 mm.
De nonius is een secundaire schaal, met afwijkende lengte en afwijkende maatindeling, die kan worden verschoven ten opzichte van een vaste primaire schaal. Het doel van de nonius is om de primaire schaal veel nauwkeuriger te kunnen aflezen dan zonder nonius mogelijk zou zijn.
Een meetinstrument wordt gebruikt om gegevens te verzamelen. Het voordeel daarvan is dat je data krijgt waarvan aan kunt geven "zo heb ik het gemeten", maar er zit nogal wat verschil in kwaliteit van meetinstrumenten.
Een meetlat is een langwerpig meetgereedschap dat dient voor het meten van lengtematen. In het metrische stelsel zijn meetlatten meestal voorzien van een maatverdeling in millimeters; de cijfers geven de centimeters aan.
Liniaal. Een liniaal of meetlat gebruik je om exact de lengte, breedte en dikte van kleine werkstukken op te meten. Een klusliniaal heeft een aanduiding in cm en mm. Deze is gemaakt van staal of aluminium en is daardoor stevig en minder breekbaar.
Een nauwkeurig manier van afstanden bepalen is het gebruik van een laser afstandsmeter. Deze laser bepaalt nauwkeurig én draadloos de afstand naar een zichtbaar meetpunt. Zo kun je eenvoudig de afstand bepalen tussen 2 muren door de afstandsmeter tegen een van de muren te houden.
Afhankelijk van het model kan er tot op 0,01 mm, 0,005 mm of 1µm afgelezen worden. Voor iets minder nauwkeurige metingen bestaan er micrometers met een meetnauwkeurigheid van 1/10 of 1/100 mm.
De meeste linialen hebben een lengte van 30 centimeter. Dit past vaak niet in een etui, dus zijn er ook linialen van 15 centimeter (de helft dus). Bij het tekenen kan een liniaal van 30 centimeter weer te kort zijn, daarom zijn er ook linialen van 50 centimeter en er bestaan zelfs linialen van 1 meter!
Een schuifmaat heeft een liniaal waar een slede overheen schuift. Zowel aan de liniaal als aan de slede zit een bek waartussen de meting plaatsvindt.
Dit doe je door te bepalen welk streepje van de noniusschaal exact in lijn ligt met een streepje op de trommel (3). In ons voorbeeld is dat een 3, dus 0,003mm. Bij elkaar opgeteld betekent dit dat de schroefmaat een maat van 6 + 0,21 + 0,003 = 6,213mm aangeeft.
Een schuifmaat is een precisie-instrumentje, gemaakt van staal of messing. Je kunt er zowel binnen- als buitenmaten uiterst nauwkeurig mee opmeten. Het toppunt van precisie is een digitale schuifmaat met een display die de afmetingen in tienden van millimeters aangeeft.