De ENCI wint de mergel uit de Sint-Pietersberg en verwerkt het tot cement door het in ovens te verhitten. Het wordt gebruikt als kleurstof in de bouw- en keramische industrie: als toevoeging bij de productie van aardewerk, waardoor faience aardewerk kan worden geproduceerd, zoals Delfts blauw.
Mergel (officiële naam Maastrichtersteen) is een zachte kalksteensoort met een gelige kleur die in Zuid-Limburg gewonnen wordt en ook hoofdzakelijk regionaal is toegepast als bouwsteen. Omdat mergel een kwetsbaar en poreus gesteente is kan dit niet met elk verftype worden geschilderd.
Mergel bestaat in de praktijk uit een mengsel van klei en fijne kalk en is daarmee eigenlijk een soort tussenvorm tussen kalksteen en schalie: Kalksteen bestaat voornamelijk uit calciumcarbonaat (CaCO3) en ontstaat door opeenhoping van kalkresten uit dieren en planten die in zee leven.
Maar voor paniek is geen reden, relativeert hij: „Mergel kan heel goed tegen water en vocht. Vergeet niet dat die kalksteen in het water is ontstaan. Het zijn in feite de samengeperste schelpen van beestjes die hier miljoenen jaren geleden in de Krijtzee rondzwommen. Mergel is als het ware gemaakt voor het water.”
Mergel is een gesteente dat bestaat uit 98% koolzure kalk en 2% zand. Je kunt er mooie dingen van maken. In Limburg is veel mergel aanwezig, waar blokbrekers vroeger grotten mee uitgraven en hier bouwwerken van maakten. Een voorbeeld hiervan is het station in Valkenburg.
Mergel bevat geen zand. De Limburgse benaming "mergel" komt waarschijnlijk van het Latijnse "marga". Hieronder verstonden de Romeinen alle niet-verharde kalkhoudende sedimenten.
verwijder plaatselijk vuil en uitwerpselen van dieren met zuiver water en een zachte borstel. Een globale reiniging is technisch zelden nodig en kan meer schade aanbrengen aan het gevelparement dan goed doen; druipsporen van metalen zijn moeilijk te verwijderen omdat de verkleuring tot in de steen dringt.
Je leert er hoe de mergel zo'n 65 miljoen jaar geleden is ontstaan en je gaat beleven hoe de blokbrekers de mergel uit de berg haalden en zo de ondergrondse gangen zijn ontstaan. Je ziet er waarvoor de mergel en grotten vroeger gebruikt werden en waarvoor het bijzondere gesteente nog steeds wordt gebruikt.
Grotten ontstaan op natuurlijke wijze. Mergel is namelijk een zachte kalksteen die zich makkelijk laat breken en verzagen.Waardoor je er goed mee bouwen kunt. De Romeinen bouwden er hun villa's mee en de middeleeuwse burchtheren van Valkenburg hun kastelen.
Waar is kalk eigenlijk goed voor? Kalk verbetert de bodemstructuur. Daardoor kan een actief bacterieleven in de bodem ontstaan, kunnen meer regenwormen worden voorkomen en kunnen planten een beter wortelstelsel vormen.
De mergel zoals je die vindt in de grotten van Valkenburg is eigenlijk kalksteen dat voor 96% uit kalk en voor 4% uit spoorelementen als ijzeroxiden bestaat. Dit type mergel is veel harder dan de “echte” mergel en kan wel als bouwsteen worden gebruikt.
Mergel vormt zich in ondiep zeewater, voornamelijk in warme, tropische klimaten. Het is opgebouwd uit de kalkskeletjes van kleine diertjes. Na het sterven van de diertjes bezinken de kalkskeletjes. Deze stapelen zich op de bodem van de zee tot een dikke laag kalkrijk sediment op.
Mergel is een natuursteen die in de laatste periode van het Krijt (bv.het Maastrichtien) in een ondiepe zee werd afgezet als een laag kalksteen. Mergel is een sedimentair gesteente (afzettingsgesteente). Afhankelijk van de locatie bevat de mergel een andere verhouding van kalk met klei, leem of zand.
Kalksteen wordt veel gebruikt tijdens de productie van bouwmaterialen. Portlandklinker, de belangrijkste grondstof voor portlandcement, bestaat voor ongeveer 70% uit kalksteen. Kalksteen wordt ook gebruikt in de hoogovens bij de productie van staal, om onzuiverheden als silica te kunnen verwijderen.
Je moet de steen gebruiken in de richting waarin hij gedolven werd. De blokken zijn best vochtig bij het metselen. Om mergelblokken te metselen gebruik je bastaardmortel met 2 delen (portland)cement, minstens 1 deel poederkalk en 9 delen zand. Het drogen duurt minstens 6 dagen.
Met volwassenen duurt een bezoek gemiddeld 1 tot 1,5 uur.Als er kleine kinderen bij zijn, dan duurt een bezoek gemiddeld 1,5 tot 2 uren.
Nóg meer moois in de Zuid-Limburgse mergelgrotten
Je verkent de grotten in Valkenburg het hele jaar door te voet, per trein of of zelfs per mountainbike, maar kunt er tijdens de kerst ook speciaal terecht voor bijzondere sferen, verborgen onder de oppervlakte.
Het nat reinigen van natuursteen
Doe een scheutje groene zeep, carolin zeep of edelzeep HMK P324 in een emmer met lauw water. Breng het product aan met een dweil of mop. Laat het product natuurlijk opdrogen.
Om deze reden mag u ook absoluut geen azijn als schoonmaakmiddel voor natuursteen gebruiken Ook soda raden we af.
Blauwe steen
Zelfs glas kan kringen achterlaten en water kan residu op de steen achterlaten. Het is belangrijk om altijd onderzetters te gebruiken of meteen eventuele vlekken weg te poetsen. Voor het reinigen van blauwe steen kun je Dreft original, Cif of een speciale natuursteen reiniger gebruiken.
Gebruik van zandsteen
Vooral in landelijke woningen komen vloeren en schouwbekledingen in zandsteen vaak voor. Zandsteen is van nature erg ruw, maar kan zowel glanzend als 'verzoet' worden afgewerkt. Verzoeten betekent dat de steen gladder wordt gemaakt door hem te schuren.
Zandsteen verkleurt rood-roze wanneer het heeft blootgestaan aan hoge temperaturen.Dit komt doordat er een oxidatieproces plaatsvindt, waarbij ijzerverbindingen gevormd worden die de steen een andere kleur geven. Deze verkleuring is onschuldig.
Het ontstaan
Deze Groeve is ontstaan door het uitbreken van mergelblokken. Een grot ontstaat op natuurlijke wijze en een groeve, zoals hier, is door mensen handen vervaardigd. Huizen in Valkenburg en verre omgeving zijn veelal geheel of gedeeltelijk uit deze bouwsteen opgetrokken.