Halvarine of margarine uit een kuipje. Hartig mager beleg, zoals 20+ en 30+ kaas, ei, hüttenkäse en light zuivelspread. Notenpasta (lees hier het recept voor zelfgemaakte notenspread) en pindakaas met 100% pinda's of noten. Hummus zonder zout.
Maar welk zoet beleg is dan het gezondst? Voorbeelden van gezond zoet broodbeleg zijn producten die in de Schijf van Vijf staan, zoals appelstroop, perenstroop, halvajam of jam. Tevens is fruit ook een gezond broodbeleg, denk hierbij aan plakjes aardbei, appel of banaan.
Vaak wordt fruit gegeten als ontbijt of tussendoortje. Maar fruit op brood is heerlijk als zoete afwisseling. Denk bijvoorbeeld aan plakjes appel, peer of banaan.
Gemiddeld eten we namelijk zo'n 134 gram brood per dag. Dat staat gelijk aan 3,5 tot 4 sneetjes. Maar als je kijkt naar onderstaande tabel van het Voedingscentrum ligt dat toch echt op de ondergrens van het advies. Volwassen mannen hebben namelijk zo'n 6 tot 8 sneetjes brood per dag nodig en vrouwen zo'n 4 tot 5.
Rookvlees, rosbief, kipfilet en kalkoenfilet zijn goede voorbeelden van magere vleeswaren. Tip: bepaalde soorten rauwe ham bevatten geen toevoegingen of hulpstoffen en behoren daarmee tot de ideale vorm van gezond broodbeleg!
Pindakaas steekt met kop en schouders boven jam uit, als het gaat om het leveren van energie. 100 gram pindakaas levert 675 kcal, jam bevat 246 kcal. In jam is de energie voornamelijk afkomstig uit koolhydraten. Niet gek, want vaak is één van de eerste ingrediënten op een potje jam suiker.
Filet americain staat niet in de Schijf van Vijf; eet het dus niet te vaak. Kant-en-klare filet americain bestaat uit fijngemalen rauw vlees met een saus erdoor. Vooral in deze saus zitten vaak toevoegingen die niet gezond zijn, zoals zout of suiker. Filet americain kan soms veel verzadigd vet bevatten.
Hoe gezond is kaas? Kaas is rijk aan vitamine A, vitamine B12 en mineralen als calcium, fosfor, magnesium en zink. Bovendien is kaas een bron van vitamine B2 en selenium. Kaas bevat eiwit en vet en weinig of geen koolhydraten.
Het is een gezonde energieleverancier dankzij de koolhydraten in de vorm van zetmeel. Verder bevat brood - de ene soort meer dan de andere - belangrijke voedingsvezels. Die zorgen onder andere voor een goede werking van de darmen. Bovendien verkleint een gezonde portie vezels het risico op hart- en vaatziekten.
Magere vleeswaren (18-23 kcal)
De top 10 magere vleeswaren luidt als volgt (kcal per plakje): kalkoenfilet (15 kcal), runderrookvlees (15 kcal), fricandeau (18 kcal), kipfilet (19 kcal), beenham (19 kcal), runderlever (20 kcal), casselerrib (20 kcal), schouderham (20 kcal), achterham (20 kcal), rosbief (23 kcal).
Confituur, honing en stroop bevatten voornamelijk veel suiker terwijl choco en speculaaspasta veel suiker én vet bevatten. Hierdoor bevat choco bijna twee keer zoveel calorieën als confituur. Wil je de gezondste keuze maken? Kies dan confituur, honing of stroop.
Kies bij voorkeur mager beleg zoals rosbief, varkensgebraad, kipfilet, gebraden kalkoen, ham of (magere) kaas, of vis (ook uit blik). Er bestaan ook diverse bereidingen op basis van sesam, spliterwten, groententapenades enz. die uitstekend samen gaan met brood. Vermijd beleg op basis van mayonaise, salami of pastei.
5x toch even wat anders
Toch kan je vleeswaren als ham, boterhamworst en kipfilet wel maximaal één keer per dag wel eten. Deze drie soorten vleeswaren zijn namelijk minder vet, alleen bevatten wel zout. Kaas bevat daarentegen veel vetten, dus ook hiervoor geldt niet te veel kaas als je gezond wil eten.
Bewaar het brood in een papieren zak als je de voorkeur hebt voor een krokante korst. Bewaar brood niet in de koelkast. Daarin veroudert het veel sneller. Zetmeel in brood laat water namelijk los tussen -5°C en +5°C, daardoor droogt het brood uit.
Rundvlees
Het behoort tot de gezondste vleessoorten die er zijn. Rundvlees is een natuurlijke bron van vitamine B3, B12, zink en ijzer. Het vetgehalte in het vlees hangt ook af van de diersoort, het lichaamsdeel en natuurlijk het voer. Mager rundvlees bevat minder dan tien gram vet per 100 gram vlees.
Besmetting met lintwormen ontstaat door het inslikken van eitjes van de lintworm. Deze eitjes zitten vooral in rauw vlees (bijvoorbeeld filet americain) of ongaar vlees. Lintwormen komen in Nederland nauwelijks voor omdat het vlees in slachthuizen wordt gecontroleerd.
Te veel rood vlees eten is niet gezond, maar dit betekent niet dat je helemaal geen rood vlees meer mag eten. Er zitten namelijk ook voordelen aan. Zo bevat carpaccio veel gezonde eiwitten, vitamine B en zink en is het ijzergehalte ook ruim twee keer zo hoog als in bijvoorbeeld kip.
Want pindakaas is een bron van bouwstoffen, het bevat onverzadigde vetten en eiwitten. Calvé Pindakaas bevat geen toegevoegde suikers. Dit product bevat enkel van nature aanwezige suikers. Gebruik Calvé Pindakaas als onderdeel van een gezonde voeding en leefstijl.
Nutella bestaat voor 70 procent uit vet en suiker, en twee eetlepels bevatten 200 calorieën, 11 gram vet en 21 gram suiker: alles behalve gezond dus!
100% pindakaas of notenpasta zonder toegevoegd suiker en zout valt in de Schijf van Vijf. Deze soorten zijn dus gezond broodbeleg, ook voor je kind. Aan veel potten pindakaas en notenpasta is zout en suiker toegevoegd. Dat is een minder gezonde keuze.
Kaas levert niet dezelfde voedingsstoffen als vlees. Kaas levert weliswaar evenveel eiwit als vlees en vitamine B12, maar bevat maar heel weinig ijzer, zo'n 0,1 milligram per 100 gram. Bovendien bevat kaas vaak veel verzadigd vet, zeker de vette (48+) varianten en veel zout.
Eiwit: In kaas zit meer eiwit (22.7 gram) dan in ham (18 gram), al is het verschil niet heel groot. Koolhydraten: Ham is goed voor 2.1 gram koolhydraten. In jonge kaas zitten helemaal geen koolhydraten! Vet: Dit is waarschijnlijk geen verrassing; kaas bevat ongeveer 30 gram vet.
Smeerkaas bevat, net zoals gewone kaas, relatief veel (verzadigd) vet. Dat is dus niet zo gezond. Omdat smeerkaas meer water bevat dan gewone kaas, bevat hij echter minder vet (en eiwit) per honderd gram in vergelijking met gewone kaas. Bovendien bestaan er ook vet-arme soorten die nog minder vet bevatten.