Vraagprijzen variëren van €40 tot €100 per kilo ammoniak (netto, na 30% afroming).
Het is verleidelijk om te doen: de totale waarde uitrekenen van alle 'stikstofrechten'. Het Financieele Dagblad deed het en kwam op een astronomische € 18 miljard. Dat is bijna twee keer zoveel als de waarde van alle fosfaatrechten bij elkaar (ruwweg 80 miljoen kilo à € 125 = € 10 miljard).
Wat zijn stikstofrechten? Stikstofrechten zijn de rechten die een agrarisch ondernemer vanuit zijn milieuvergunning heeft en waarin is vastgelegd hoeveel stikstof zijn bedrijf uitstoot (of mag uitstoten), dit in relatie tot nabij gelegen Natura-2000 gebieden.
In de milieuvergunning van elke veehouderijbedrijf staat nauwkeurig omschreven over hoeveel ammoniakrechten de veehouder beschikt.
“Stikstofrechten” zijn dus geen zelfstandige, verhandelbare rechten, laat staan rechten die exclusief of gratis zijn toegekend aan de agrarische sector.
Opinie: Verkoop stikstofrechten voor minstens 1.000 euro per kilogram vergund recht. Veehouders moeten stikstofrechten voor minstens 1.000 euro per kilogram vergund recht verkopen aan bedrijven uit andere sectoren, zoals de industrie.
Neem stikstofruimte. Dat woord is dit jaar weliswaar algemeen gangbaar geworden ter aanduiding van de marges die er binnen de stikstofregels zijn om economische activiteiten te ontplooien die een bijdrage leveren aan de nationale stikstofuitstoot en/of -depositie.
De gebruiksnorm voor stikstof uit dierlijke mest is 170 kilogram per hectare landbouwgrond.
Afhankelijk van de grondsoort en de ligging is dit 230 of 250 kilogram stikstof per hectare. Met 8 hectare landbouwgrond, mag u met een gebruiksnorm van 250 kilogram met de derogatie maximaal 250 x 8 = 2.000 kilogram stikstof uit dierlijke mest uitrijden.
Voor volkstuinen en grasland waar hobbydieren grazen maximaal geldt 80 kg fosfaat en 170 kg stikstof per hectare per jaar uit dierlijke mest, compost, herwonnen fosfaten en overige organische meststoffen. Overige organische meststoffen mogen alleen zijn geproduceerd uit materialen van plantaardige herkomst.
Emissie (uitstoot)
De belangrijkste bronnen van stikstofoxiden zijn het verkeer, energiecentrales en de industrie. Ammoniak komt vooral uit de landbouw, maar ook het verkeer en mensen produceren ammoniak. Boeren gebruiken mest omdat het zorgt voor een betere plantengroei en hogere gewasopbrengsten.
Sinnige komt prijzen tegen van enkele euro's tot 20 euro per kilo ammoniakrecht. 'Per situatie is het verschillend wat er netto overblijft. ' 10 kilo bruto kan in een extreem geval bijvoorbeeld tot 100 kilo netto leiden. En dan is een hogere aankoopprijs acceptabel.
Om te achterhalen hoeveel ammoniakrechten moeten worden aangekocht, wordt de stikstofdepositie in de nieuwe situatie vergeleken met de stikstofdepositie zoals toegestaan op basis van de vergunde situatie in de referentiesituatie. Een belangrijk gegeven is de afstand tot de verschillende Natura-2000 gebieden.
Sinds 2010 zijn er vele sterrenrestaurants en hotels in Nederland en België die stikstof kopen via Icewizard. Anno 2021 komen daar nog steeds meer bij. Natuurlijk is dit niet alleen voor het hogere segment weggelegd.
Het afgelopen jaar zijn de prijzen van kunstmest sterk gestegen; vooral die van de stikstofhoudende kunstmestsoorten. KAS Nutramon bijvoorbeeld, kostte op 31 december 2020 € 20,90 per 100 kilo. November 2021 is de prijs € 60,90.
Extern salderen houdt in dat bedrijven (een deel van) de stikstofruimte van een ander bedrijf overnemen. Het is mogelijk de stikstofruimte van een ander bedrijf geheel of gedeeltelijk over te kopen.
De hoeveelheid stikstof hangt af van hoeveel melk een koe in een jaar produceert (in kilogram) en van het ureumgehalte (in milligram voor elke 100 gram melk). Ook de hoeveelheid fosfaat hangt af van de melkproductie.
De Nederlandse stikstofuitstoot is de hoogste van Europa: per hectare stoten we ongeveer 4 keer zo veel uit als het EU-gemiddelde. Van de Nederlandse uitstoot naar de lucht bestaat ongeveer 65% uit ammoniak (NH3) en 35% uit stikstofoxiden (NOx).
Waar komt de meeste stikstof vandaan? Twee derde van de stikstofdepositie wordt in Nederland zelf veroorzaakt, aldus schattingen van het RIVM: met name door landbouw, verkeer en industrie. Van die sectoren draagt de landbouw verreweg het meeste bij aan de hoeveelheid stikstof in de natuur.
Fosfaat, stikstof en kali
Bij een opbrengst van 18 ton droge stof per hectare hebben de maïsplanten ongeveer 240 kilogram stikstof nodig en ruim 80 kilogram fosfaat. De wetgeving staat echter niet toe om deze hoeveelheden aan te voeren in de vorm van mest.
Meer dierlijke mest gebruiken
Afhankelijk van de ligging en de grondsoort van uw perceel ligt wordt uw gebruiksnorm 230 of 250 kilogram per hectare. De gebruiksruimte rekent u op dezelfde manier uit. Aantal hectare landbouwgrond op 15 mei x 230 of 250 kg stikstof uit dierlijke mest.
Door het stikstofprobleem is het in sommige situaties lastig om een vergunning Wet natuurbescherming (Wnb-vergunning) te krijgen. Daarom hebben de provincies een stikstofbank ontwikkeld. Door dit registratiesysteem is het mogelijk om een Wnb-vergunning te krijgen voor activiteiten waarbij stikstof vrijkomt.
Een pony of paard produceert op jaarbasis resp. 29,3 en 53,7 kg stikstof en resp. 11,7 en 22,4 kg fosfaat. Afhankelijk van de frequentie van mesten, soort strooisel en aantal uren weidegang zal een pony/paard tussen de 4,4 en 15 m³ stalmest produceren.
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit raadt u aan om u te houden aan de standaard gebruiksnorm voor dierlijke mest. Deze is 170 kilogram stikstof per hectare per jaar. Houd hier ook rekening mee bij het maken van uw bemestingsplan voor 2022.