Zonnekeratose wordt in medische termen actinische keratose genoemd. Actinisch betekent 'veroorzaakt door zonlicht', en keratose is de term voor een stoornis in het verhoorningsproces van de huid. Deze aandoening geeft ruwe, schilferende rode tot huidkleurige plekken op de huid.
Actinische keratose is een ruw plekje op uw huid, zoals op uw gezicht. Het komt door schade aan de huid door zonlicht. De huisarts kan een plekje behandelen met stikstof. Behandelen met een speciale crème kan ook, vooral als u meer grotere plekjes heeft.
Actinische keratose gaan niet vanzelf weg. Het is een soort huidkanker en kan op verschillende manier worden behandeld. Uw dermatoloog bepaalt na onderzoek in overleg met u de beste behandeling. Lees meer informatie over de behandelmethodes bij de behandeling van huidkanker.
Kenmerken van actinische keratose
Een klein, ruw aanvoelend plekje op de huid. Vaak is het lichtbruin van kleur. De bovenste laag van de huid (hoornlaag) is dikker en voelt ruw aan. Het komt vooral voor in het gelaat en op de handruggen.
Hoe ziet zonneschade eruit? Zonneschade (actinische keratosen) ziet er gewoonlijk uit als ruwe plekjes op de huid. De kleur is meestal huidkleurig tot rood of bruin. De grootte kan wisselen van enkele millimeters tot enkele centimeters.
Inmiddels is algemeen bekend dat teveel zon schadelijk is voor de huid. Op termijn kan het zelfs huidkanker veroorzaken. Vóórdat huidkanker ontstaat, is al vaak een voorstadium zichtbaar.
Hoewel je zonneschade niet compleet kunt herstellen, kunnen de juiste huidverzorgingsproducten (waaronder dagelijkse zonbescherming) je huid wel aanzienlijk verbeteren.
Controleer op ruwe bultjes, wondjes en bruine plekken
nieuw ontstane rood-roze bultjes, soms met een ruwe korst erop. wondjes die niet goed genezen. bruine moedervlekken of bultjes die van vorm veranderen of meerdere kleuren krijgen (zoals bruin, zwart, rood, paars, blauw)
5-Fluorouracil of imiquimod crème
U krijgt van uw behandelaar deze crème als u veel plekjes op de huid heeft. De crème moet u enkele dagen tot een paar weken lang op de huid smeren volgens de instructies van de behandelaar. De crème maakt de actinische keratose kapot.
Het aanraken van een plekje kan wat pijnlijk zijn. Meestal kan de dermatoloog met het blote oog zien of het om een actinische keratose gaat. Als het plekje onrustig is, kan een biopt (huidmonster) worden genomen voor nader onderzoek.
Ze zijn niet besmettelijk. Bij actinische keratose zijn er kleine, ruwe plekjes op de huid. Meestal zijn ze lichtrood tot lichtbruin. Vaak ontstaan er meerdere plekjes tegelijk.
Ten gevolge van de bevriezing met vloeibare stikstof vindt weefselbeschadiging plaats. Het behandelde huiddeel sterft af en wordt vervangen door nieuw, gezond weefsel. Door een snelle bevriezing van de huid door de stikstof ontstaat binnen enkele uren een zwelling en roodheid op de plek zelf en de huid eromheen.
De onderzoekers spreken van een succesvolle behandeling wanneer driekwart van de plekjes is verdwenen na de therapie. Opmerkelijk is dat 5-fluorouracil crème een middel is dat in 1950 al op de markt is geïntroduceerd. Het kan thuis worden aangebracht en is ook nog eens de meest goedkope vorm van behandeling.
Actinische keratose is een voorstadium van kanker. Dit betekent dat de aandoening een kleine kans heeft (minder dan 1 per 1000 per jaar) om te evolueren tot huidkanker. Dit gebeurt bij ongeveer 20% van de 60-plussers.
Symptomen. Zonschadeplekjes zitten vooral op het gezicht, de hoofdhuid, de bovenkant van de handen, de onderste helft van de armen en bij vrouwen op het decolleté (de borst). Het zijn ruwe plekjes op de huid met een huidkleurige tot rood of bruine kleur. Ook ontstaan er steeds opnieuw harde schilfers op dezelfde plek.
ABCDE-regel voor melanoom
Border/rand: de vlek of moedervlek heeft een onregelmatige grillige rand. Color/kleur: de vlek of moedervlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren. Diameter: de vlek of moedervlek is groter dan 5 millimeter. Evolving/evolutie: de vlek of moedervlek jeukt, bloedt of verandert.
Actinische keratose is een ruw plekje op uw huid, zoals op uw gezicht. Het komt door schade aan de huid door zonlicht. De huisarts kan een plekje behandelen met stikstof. Behandelen met een speciale crème kan ook, vooral als u meer grotere plekjes heeft.
Hyperkeratose wordt veroorzaakt door een abnormale verhoorning van de huidcellen. Hierdoor wordt de huid verdikt en voelt de huid ruw aan. De verhoorning wordt veroorzaakt door een abnormale productie van keratine, dit is taaie vezelig eiwit dat in de cellen van de huid, haar en nagels bevindt.
Artsen schrijven het voor als chemotherapie (chemokuur) bij kanker van de borst, dikke darm, endeldarm, rectum (het laatste deel van de endeldarm), maag, slokdarm, alvleesklier, lever, baarmoeder, baarmoederhals, eierstokken, vagina, blaas en huid.
Niet alle vormen van huidkanker zien er hetzelfde uit. Soms verschijnt er een wasachtig, bleek, glad, glanzend bultje. In andere gevallen ontstaat er een stevige rode knobbel die soms kan bloeden of een korst kan vormen.
Bruine vlekken op handen, ook wel ouderdomsvlekken of levervlekken genoemd kunnen snel worden verwijderd met een laserbehandeling of medische peeling. Bij een laserbehandeling wordt er een verkoelende laag gel op de huid gebracht. Vervolgens worden er lichtflitsen gezet op de pigmentvlekken.
Dit worden ook wel zonnevlekken of levervlekken genoemd. In medische termen 'zonne-lentigo', pigmentaties veroorzaakt door een combinatie van genetische en blootstelling aan de zon. Ze verschijnen vaak op de rug van de handen en het gezicht, maar nooit op zon-beschermde gebieden zoals de billen.
Huidverdikking door de zon
Onder invloed van UVB licht wordt een versnelde aanmaak van huidcellen in gang gezet, waardoor de opperhuid verdikt. Deze extra, hoornachtige bescherming, kaatst een deel van de zonnestralen terug. Verdikking van de opperhuid is dus ook een pantser tegen UV licht.
Uw arts vertelt u hoe vaak en hoe lang u Efudix crème moet aanbrengen. Meestal is dat 2 x per dag gedurende 3 tot 4 weken. De behandelde plek of plekken niet bedekken met verbanden, gaasjes of pleisters. Als dit wel nodig is zal de arts dit met u bespreken.
Plaveiselcelcarcinoom of plaveiselcelkanker (PCC) is een kwaadaardige tumor die ontstaat uit cellen in de opperhuid. Het komt vooral voor bij mannen (op het hoofd) en wat minder bij vrouwen (op de benen).