We spreken van wiegendood of het 'Sudden Infant Death Syndrome (SIDS)' als je kind onder de leeftijd van één jaar plots onverwacht komt te overlijden, zonder dat je kind duidelijk ziek was of er bij hem/haar een afwijking werd vastgesteld die het overlijden zou kunnen verklaren.
Risicofactoren wiegendood
Onveilig beddengoed, door bijvoorbeeld een hoofdkussen voor volwassenen te gebruiken of je baby te diep in het deken in te stoppen. Je kind te warm aankleden of onderstoppen. Meeroken tijdens de zwangerschap: daarom is het zo belangrijk dat ook je partner stopt met roken.
Het treedt op tijdens de slaap, is pijnloos en gebeurt stil. Vaak vindt men braaksel terug rond het kind, maar dit is meestal niet de doodsoorzaak. Wiegendood is niet erfelijk; een herhaling binnen dezelfde familie is erg zeldzaam. Het treedt vooral op voor de leeftijd van 6 maanden.
De meeste onderzoeken spreken over het overlijden van een zuigeling voor de leeftijd van 12 maanden, al spreken sommige recente onderzoeken ook over een grens van 18 en zelfs 24 maanden. Wiegendood komt echter vooral voor tijdens de eerste zes maanden na de geboorte en meestal niet vlak na de geboorte.
Leg de baby vanaf de geboorte in rugligging te slapen.
De kans op wiegendood is sterk verhoogd als een baby op de buik te slapen wordt gelegd. In rugligging is er het minste risico dat een baby met zijn gezichtje onder of tegen een dekentje of matrasje komt te liggen.
Onveilig babybedje en slaapspullen. Het gebruik van onveilige slaapmaterialen verhoogt de kans op wiegendood. Denk hierbij aan een babybedje met dichte wanden of voorwerpen die in het bedje liggen en de ademhaling van je baby kunnen belemmeren. Samen slapen.
Op het moment dat je kindje met de armen omhoog ligt, creëert je kindje meer ruimte in de longen en wordt het ademenen nog meer vergemakkelijkt. Kinderfysiotherapeut Els Geerdink noemt dit de hoera-houding. In het NRC legt ze uit dat dit een teken is dat je kind heerlijk ontspannen is.
Een slaaponderzoek is een polysomnografie (PSG). Met dit onderzoek sporen we een eventueel verhoogd risico op wiegendood op. Dit slaaponderzoek gebeurt alleen op doorverwijzing van een huisarts of kinderarts.
Want nu kan de baby zowel op de rechter- als op linkerzijde worden gepositioneerd om te slapen. Het is echter gevaarlijk omdat baby's niet zelfstandig op hun zij kunnen blijven liggen en zelf in de buikligging kunnen rollen. Daarom moeten baby's de eerste maanden in de zijligging worden ondersteund.
Nergens ter wereld is het aantal gevallen van wiegendood zo laag als in Nederland, mede dankzij strenge richtlijnen. Maar zelfs die kunnen niet voorkomen dat het toch nog 10 tot 15 keer per jaar gebeurt.
Een pasgeborene ademt normaal gesproken rond de 40 keer per minuut. Een te vroeg geboren kindje ademt sneller en heeft een normale ademhalingsfrequentie rond de 50 ademhalingsteugen per minuut.
In 2019 zijn van de 169.680 levendgeborenen 13 baby's overleden (ten opzichte van 12 baby's in 2018 en 10 baby's in 2017) die gecategoriseerd zijn onder wiegendood/SIDS (Sudden Infant Death Syndrome) en 31 die onder de bredere definitie SUDI (Sudden Unexpected Death in Infancy) vallen.
Na de eerste paar weken kan een baby zijn eigen temperatuur al veel beter reguleren en is een mutsje veel minder nodig. Laat hem daarom binnenshuis af, zodat je baby de warmte ook kwijt kan! Als je naar buiten gaat met je baby en het is fris, dan mag hij gerust weer op.
Laat je baby niet langer dan twee uur achtereen in een Maxi-Cosi zitten. En gebruik de Maxi-Cosi niet om je baby in te laten slapen. Haal tijdens een lange autorit je baby om de twee uur uit het stoeltje en laat hem een kwartier vrij bewegen. Plaats de Maxi-Cosi tegen de rijrichting in, dus achterstevoren.
Tot je kindje echt een duidelijk dag en nachtritme heeft ontwikkeld maakt het niet zoveel uit waar je kindje slaapt overdag. Volg hier vooral je eigen gevoel in. Slaapt je kindje fijn bij jou in de draagzak of doek, bovenop jou in jouw armen, of juist in zijn eigen bedje. Het is allemaal goed.
Kan je baby zowel overdag als 's nachts zelf goed van zijn rug naar zijn buik draaien én omgekeerd? Dan is dat het moment dat je hem of haar zonder zorgen kan laten slapen in een houding die hij zelf wil. Het kan aardig verschillen vanaf welke leeftijd dit is maar het is meestal rond de 6 maanden.
Geef vijf rugslagen: leg je kind met de buik op je onderarm. Het hoofdje ligt lager dan de romp. Ondersteun de onderkaak met je hand. Sla met de hiel van je hand vijf keer tussen de schouderbladen.
Raakt het gezichtje de borst niet, dan zal de baby zijn handjes gebruiken om zich wat af te zetten om een beter zicht op de tepel te krijgen. Vervolgens zal hij met zijn handjes op zoek gaan naar de tepel. Zodra het handje de tepel gevonden heeft, gaat de baby soms eerst op het handje sabbelen om wat tot rust komen.
Signalen van oververmoeidheid bij baby:
Vreemd genoeg zijn oververmoeide baby's vaak overactief: ze maaien met armpjes en beentjes en ze lijken om steeds meer aandacht en prikkels te vragen: als je met ze rondloopt kijken ze geïnteresseerd rond en stopt het huilen.
Een baby “kan” meteen in een ledikant slapen, mits goed opgedekt, maar het is niet ideaal. De wieg is veel gemakkelijker en veiliger voor de eerste maanden.
Officieel claimt zelfs Aerosleep niet dat het tegen wiegendood helpt, dus laat je hierdoor niet misleiden in de winkel. Alleen adviezen zoals het op de rug laten slapen van het kind hebben een daadwerkelijk effect om de kans op wiegendood te verminderen.
Een baby ademt de eerste levensmaanden slechts door zijn neus. Als zijn neus dan verstopt raakt, gaat hij niet vanzelf door zijn mond ademen. Hierdoor hebben ze vaak een beetje moeite met ademhalen.