Het inmaken van voedsel, ook wel wecken genoemd, is een traditionele manier om levensmiddelen te conserveren in steriele glazen potten. Wecken is een gezonde, zelfgemaakte variant op geconserveerde etenswaren uit de supermarkt.
Bij wecken wordt voedsel geconserveerd in glazen potten of flessen. Door het voedsel in de glazen potten in een pan met water een bepaalde tijd te verwarmen tot een bepaalde temperatuur (afhankelijk van het voedsel wat geconserveerd moet worden) en daarna af te laten koelen ontstaat er in de pot een vacuüm.
Wecken doodt micro-organismen door verhitting. Door het luchtdicht afsluiten van de potten en flessen wordt voorkomen dat er nieuwe kiemen in het product binnendringen. De etenswaren worden gedurende een bepaalde tijd verhit in dikwandige glazen potten. Tijdens het afkoelen ontstaat er onderdruk in de pot.
Nadelen van wecken
Omdat de gifstof niet kan overleven bij wecktemperaturen boven de 120 graden is dat in de industrie de norm. Het nadeel van deze hoge temperatuur is weer dat de groente vaak veel te zacht wordt. Bij steriliseren in gewoon kokend water van 100 graden is daarom de sterilisatietijd van belang.
Zet de inmaakketel aan op de juiste temperatuur. Heb je een volautomaat dan ook op de juiste tijd. In dit geval is dit 90 graden en 30 minuten. De wecktijd begint pas op het moment dat de temperatuur van het water 90 graden is.
Om te wecken zonder weckketel heb je een grote pan nodig om de weckpotten in onder te dompelen in heet water. Giet het fruit, groenten, compotes of wat je wilt in de weckpot. Plaats de rubberen weckring tussen de pot en de deksel en sluit de deksel goed.
Indien u niet beschikt over een weckketel, kunt u ook wecken in een pan. In principe blijft het op dezelfde wijze gaan. Hou ten alle tijden de potten vrij van de bodem, dit kunt u doen door een weckroostertje onder in de pan te plaatsen maar een opgefrommelde theedoek onderin is ook een mogelijkheid.
Bij wecken wordt vlees in een glazen weckpot langdurig verhit en van de buitenlucht afgesloten. Een groot deel van de bacteriën en schimmels die bederf veroorzaken, wordt gedood. Maar sommige bacteriën zijn in staat om te overleven omdat de temperatuur vaak niet boven de 100 graden Celsius komt.
Het wecken van fruit is wel veilig omdat fruit veel voedingszuren bevat. De botulisme bacterie kan niet groeien in een zure omgeving. Sporen van de bacterie kunnen daardoor geen schade aanrichten in potten geweckt fruit of zelfgemaakte jam.
Het inmaken van voedsel, ook wel wecken genoemd, is een traditionele manier om levensmiddelen te conserveren in steriele glazen potten. Wecken is een gezonde, zelfgemaakte variant op geconserveerde etenswaren uit de supermarkt.
Bijna alles kan worden ingemaakt. Inmaken werd vroeger gedaan om ook producten langer houdbaar te maken zodat men ook in de winter groente, fruit, vlees en vis kon genieten. Tegenwoordig is dat wel anders. Het hele jaar door kun je bijna alle soorten groente en fruit krijgen in de supermarkt.
Ingemaakte of 'opgelegde' groenten in perfect gesteriliseerde bokalen zijn zeker een jaar houdbaar. Je hoeft ze helemaal niet in de koelkast bewaren. Een koele, donkere plek, bijvoorbeeld de kelder, is prima.
Inmaken of wecken zonder suiker is zeker mogelijk. Waar u rekening mee moet houden is dat u het product dat u inmaakt, weckt in een inmaakketel. Waarom? Geleisuiker en suiker hebben een bewarende werking waardoor u de jampot gewoon “op zijn kop” kunt zetten en op die manier kunt inmaken.
Een weckpot of inmaakpot is hiervoor essentieel, in combinatie met een inmaakring (deze worden vaak meegeleverd met de weckpotten maar zijn ook los verkrijgbaar). Hierdoor blijven de levensmiddelen dus langer goed. Je kunt vanalles wecken, denk hierbij aan bijvoorbeeld fruit, groente, soep, sauzen en zelfs brood.
U kunt heel gemakkelijk zelf soep wecken. Het enige wat u anders moet doen, dan u gewend bent, is de soep 10 tot 15 minuten korter koken. Daarna gaan we de soep wecken in een inmaakketel gedurende 60 minuten op 100 graden bij een groentesoep. Bij een soep met vlees of kip is de wecktijd: 90 minuten op 100 graden.
Zuur (zoals azijn) doet precies het omgekeerde, het verstevigt de celwanden waardoor groenten ingemaakt in zuur juist knapperig worden. Calcium- en magnesiumionen verstevigen de celwanden ook. Gebruik daarom ongeraffineerd zout (waarin deze mineralen voorkomen) voor het inmaken en fermenteren.
Glazen potten met schroefdeksel (of jampotten) kunnen voor het inmaken ook gebruikt worden. Vooral als u jam of chutney's inmaakt is een jampot een goede oplossing. Het gebruik van een jampot is mogelijk als u jam inmaakt met geleisuiker. Geleisuiker heeft een bewarende werking en voorkomt dat de jam bederft.
Een te laag zoutgehalte in de pot is één van de factoren die ervoor zorgen dat de bacterie gifstoffen gaat produceren. Voeg daarom bij elke pot een theelepeltje zout toe op een pot van 1 liter. Bij verhitting boven 121,1 graden Celsius (250 graden F) gaan de sporen van de Clostridium botulinum kapot.
Bokaaltjes met een klemsluiting kun je niet ondersteboven zetten, maar bij bokalen met een schroefdeksel is dit wel aan te raden. Waarom? Wanneer je de bokaal ondersteboven zet, loopt de confituur naar het deksel, en komt er bij de bodem van de pot, die nu bovenaan zit, ruimte vrij.
Goede bacteriën
Het fermenteren van groente en fruit houdt in dat gezonde bacteriën helpen om een stofje genaamd cellulose af te breken. Ons lichaam vindt dat best lastig, dus alle hulp is welkom. De goede probiotische bacteriën zorgen er voor dat wij gezond blijven en voorkomt dat het voedsel bederft.
Pers daarvoor het fruit uit, mix het fijn tot sap of gebruik een ontsapper om sap uit het fruit te halen. Weck de vruchten dan gedurende 30 minuten op 85 of 90 graden. Kijk voor de exacte tijd in de inmaaktijdentabel. Na het wecken laat u de weckpotten snel afkoelen tot ongeveer 30 graden.
Als u groenten, vis of vlees weckt en u laat deze voor het opeten nog 10-15 minuten koken, vernietigd het koken een eventueel ontstane bacterie en zal er geen botulisme optreden. Het nadeel daarvan is natuurlijk dat u uw groenten lang kookt.