Bij een denkstoornis treden problemen op met de inhoud van de gedachten of de manier waarop de persoon denkt en communiceert. Denkstoornissen kunnen zelfstandig optreden, maar zijn vaak een symptoom van een breder psychisch ziektebeeld, bijvoorbeeld een psychotische aandoening als schizofrenie.
Bij een denkstoornis treden problemen op met de manier waarop iemand denkt en z'n gedachten communiceert. Deze persoon is voor de omgeving vaak moeilijk te volgen. Iemand kan bijvoorbeeld te snel praten en onlogische associaties maken of juist moeite hebben om zich in taal uit te drukken.
Bij hallucinaties meent de patiënt iets waar te nemen wat er in werkelijkheid niet is. Wanen zijn niet te corrigeren, onjuiste overtuigingen, die behoren tot de inhoudelijke denkstoornissen.
Hoelang duurt een psychose? Een psychotische periode duurt meestal weken tot maanden. Sommige mensen krijgen één keer een psychose terwijl anderen vaker een psychotische periode doormaken. Een psychose komt het meest voor bij mensen tussen de 16 en 30 jaar.
Met vervlakking van de emoties, van het affect wordt bedoeld dat men het gevoel heeft niets belangrijks, niets van betekenis te ervaren. Ook al gebeuren er belangrijke dingen in je leven, het lijkt net of ze zomaar aan je voorbijgaan en je niet beroeren.
Schizoaffectieve stoornis
Bij deze vorm heeft iemand zowel kenmerken van schizofrenie als van een stemmingsstoornis (depressie). De patiënt heeft niet alleen klachten over hallucinaties en verward denken, maar ook over manische buien en klinische depressie. De symptomen doen zich voor in eenzelfde periode van diagnose.
Een schizofreniforme stoornis is een psychische aandoening die in het DSM-IV is ingedeeld bij de psychotische stoornissen. De aandoening heeft veel kenmerken van schizofrenie, maar is korter van duur (1-6 maanden van verminderd sociaal functioneren).
Veelvoorkomende symptomen van schizofrenie zijn wanen, hallucinaties en denkstoornissen, verstoring van aandacht, gebrek aan emoties, en geheugenstoornissen. Daarnaast komt ook depressie veel voor en is het risico op zelfdoding zo'n 10%.
Voorbeelden van omgevingsfactoren die spelen bij schizofrenie zijn (hevige) stress, traumatisch ervaringen, uitsluiting en drugsgebruik. Omdat genetische aanleg een rol speelt wordt schizofrenie ook wel een neurobiologische ontwikkelingsstoornis genoemd.
Iemand met katatonie verkeert in een toestand waarbij hij of zij minder goed kan reageren op de omgeving. Ondertussen is de persoon wel wakker en mentaal helder. Dit uit zich soms in bewegingsstoornissen. Het verloop en de symptomen verschillen per persoon.
Bied ruimte om te praten en te ventileren
Laat diegene in een psychose zijn of haar verhaal doen; stel niet te veel vragen maar luister vooral. Besef dat eventuele wanen en hallucinaties voor de persoon op dat moment waarheid zijn. Praat zijn of haar ideeën niet weg, ga niet mee in de psychose (bv.
Een psychose begint vaak met niet-specifieke klachten. Iemand verandert bijvoorbeeld in zijn gedrag, lijkt niet langer geïnteresseerd in sociale contacten en wordt minder actief. Vervolgens wordt hij bijvoorbeeld achterdochtig, hoort stemmen, hallucineert en kan niet meer helder denken.
Als je aanleg voor schizofrenie hebt, wordt een psychose vaak uitgelokt door iets wat in de omgeving gebeurt. Dat is niet altijd één gebeurtenis. De manier waarop je leven verloopt speelt ook mee. Als je bijvoorbeeld opgroeit met veel ruzie en stress in huis, heb je een grotere kans dat je last van psychoses krijgt.
Een depressie is een stemmingsstoornis, gekenmerkt door een verlaagde, sombere stemming en plezierverlies. Als de depressie ernstig is, kunnen psychoses voorkomen, vaak met wanen over armoede, schuld of dood. We spreken dan van een psychotische depressie.
'Met negatieve symptomen bedoelen we het ontbreken van normaal aanwezig gedrag. Mensen zijn dan teruggetrokken, hebben minder motivatie, zijn vlak. Er zit weinig leven in. Het probleem is dat die symptomen vaak lang aanhouden en zeer invaliderend zijn.
Er zijn een aantal voortekenen die kunnen wijzen op een psychose: verwardheid, ander gedrag, hallucinaties en waanbeelden. Maar het kan dat er wat anders aan de hand is. Vroege symptomen en kunnen ook wijzen op een depressie of angst.
Je ziet dingen en/of personen die er in werkelijkheid niet zijn. Kleuren kunnen veranderen, vormen en voorwerpen nemen een andere vorm aan. In extreme gevallen ziet iemand beelden of schimmen die er helemaal niet zijn. Geuren ruiken.
Van milde symptomen naar psychose
Worden vroege symptomen heftiger, dan kan er een psychose ontstaan. Meestal ontstaat een psychose door een directe aanleiding met veel stress, angst of andere emoties. Op zo'n moment ontstaat er ineens een verergering van symptomen.
Het kan tijdelijk uw leven heel erg veranderen. Het lukt veel mensen toch om goed om te gaan met de psychose, en om bijvoorbeeld werk en studie weer op te pakken. Sommige mensen krijgen één keer een psychose, en daarna nooit meer. Andere mensen krijgen vaker psychoses.
Wat is psychose (gevoeligheid)?
Iemand die psychosegevoelig is, heeft problemen met de waarneming (hallucinaties) en/of het denken (wanen of verward denken). In de ogen van anderen is hij of zij het contact met de werkelijkheid kwijt. Psychotische ervaringen maken iemand angstig, achterdochtig of somber.
Katatonie is een syndroom dat gekenmerkt wordt door motorische symptomen, inactief gedrag ('terugtrekgedrag'), opwinding en bizar (zich herhalend) gedrag. Katatonie kan optreden bij een aantal psychiatrische en lichamelijke ziekten.
Als een bepaalde aandoening de katatonie veroorzaakt, behandelt de arts deze eerst. Soms is dit voldoende om de katatonie te genezen. Wanneer dit niet voldoende is kan de arts medicatie toedienen. Veelgebruikte medicatie bij katatonie zijn benzodiazepinen.