Bouwmateriaal. De belangrijkste toepassing van kalk is echter die als bouwmateriaal. Kalksteen is de grondstof voor de productie van cement, waartoe het in roterende ovens wordt gebrand tot cementklinker, met eventuele toevoeging van klei en dergelijke.
Kalk neutraliseert het zuur in de bodem en maakt grond kalkrijker, verder verbetert kalk in de regel de bodemstructuur. Kalk voorziet de planten bovendien van twee zeer belangrijke voedingsbestanddelen: calcium (kalk, Ca) en magnesium in de vorm van magnesiumoxide (MgO) dat door veel planten makkelijk wordt opgenomen.
In de natuur komt kalk voor in onder andere mergel, kalksteen en dolomiet. Deze sedimenten worden gewonnen in speciaal daarvoor aangelegde groeven, waarna de kalk gezuiverd wordt en verder wordt behandeld voor de uiteindelijke bestemming. Daarnaast kan kalk voortkomen uit het verbranden van zeeschelpen.
Ongebluste kalk is een wit poederachtig materiaal dat reageert met water om calciumhydroxide te vormen. Het is een sterk alkalische stof die bijtend kan zijn en kan reageren met zuren en andere stoffen. Ongebluste kalk wordt voornamelijk gebruikt als bouwmateriaal, bijvoorbeeld voor het maken van mortel en stucwerk.
Kalksteen wordt veel gebruikt tijdens de productie van bouwmaterialen. Portlandklinker, de belangrijkste grondstof voor portlandcement, bestaat voor ongeveer 70% uit kalksteen. Kalksteen wordt ook gebruikt in de hoogovens bij de productie van staal, om onzuiverheden als silica te kunnen verwijderen.
Tegenwoordig wordt er in Nederland in totaal jaarlijks zo'n drie miljoen ton kalksteen gewonnen uit de groeves in Limburg en Winterswijk.
Deze kalksteen komt bijna overal in Nederland voor, maar alleen in Zuid-Limburg zit deze niet zo diep onder de grond en is dus gemakkelijk te winnen. Soms zie je in kalksteen nog hele schelpen zitten. Ook vind je er fossielen van andere zeediertjes. Dat komt omdat kalksteen uit schelpen en skeletten is ontstaan.
Kalk is zeker niet schadelijk voor de gezondheid, maar het aandeel van het drinkwater in de dagelijkse inname van calcium en magnesium is erg klein, namelijk rond de 4%. Kalk in water is niet slecht of schadelijk voor de menselijke gezondheid, en ook planten en dieren hebben er geen last van.
Op zich is kalk niet ongezond of gevaarlijk. U hoeft zich dus geen zorgen te maken als u hard water drinkt of het gebruikt om koffie of thee te bereiden. Calcium is zelfs een belangrijk mineraal voor de opbouw van botten en tanden. Toch kunt u de dagelijks aanbevolen hoeveelheid calcium niet uit hard water halen.
Ontharden. Kalk is een natuurlijk bestanddeel van drinkwater. De aanwezigheid van kalk in kraanwater is niet schadelijk voor uw gezondheid. Integendeel, het is zelfs belangrijk (én wettelijk verplicht) dat een minimale hoeveelheid kalk en magnesium in het kraanwater voorkomt omdat uw lichaam dat nodig heeft.
Krijt is een vast materiaal dat voornamelijk uit calciumcarbonaat (CaCO3) bestaat. Krijt kan worden gebrand waardoor het wordt omgezet in ongebluste kalk (CaO); na afblussen met water ontstaat gebluste kalk (calciumhydroxide, Ca(OH)2). Dit wordt onder meer gebruikt om er witkalk van te maken.
Schelpen of kalksteen (Calciumcarbonaat – CaCO3) worden in een oven gebrand bij temperaturen rond 900 ° C waarbij koolstofdioxide (CO2) wordt afgescheiden en Calcium Oxide (CaO) wordt gevormd. De gebrande kalk noemen we de levende of ongebluste kalk.
Kalkaanslag, ook wel calciumcarbonaat (CaCO₃) genoemd, ontstaat tijdens het verwarmen of koken van water. Het is een chemische reactie tussen calcium- en magnesiumdeeltjes die met waterstofcarbonaat in het water reageren tot calciumcarbonaat en magnesiumcarbonaat.
Gooi cola in de toiletpot en laat het vervolgens een nachtje staan. Spoel het toilet volgende dag door. Doordrenk een theedoek met karnemelk en leg deze vervolgens op de plek waar de kalkaanslag zit. Laat het een nacht liggen en moet u de aanslag dan eenvoudig kunnen wegspoelen.
Kalk is eigenlijk hetzelfde als calcium, het is er dan ook van afgeleid. Het is een stof die goed is voor je botten doordat je botten aangemaakt worden en hersteld worden door Kalk. Je kan ook botontkalking krijgen, dan mis je vitamine D, die heb je dan te weinig.
Kalk is op zichzelf geen meststof die het gras voedt. Een kalkinjectie zorgt er juist voor dat het gras de aanwezige voedingsstoffen in de bodem beter opnemen. Met een kalkrijke bodem haal je dus meer rendement uit de gazonmeststoffen die je strooit.
Kalk kan geen kwaad
Laat ons u meteen geruststellen: het kan helemaal geen kwaad om hard water te drinken. Hard water bevat dan wel opgeloste kalk, maar dat is niet schadelijk voor uw lichaam. Kalk bevat veel calcium, een mineraal dat zelfs gunstig is voor de gezondheid.
Wat is kalk in kraanwater? Dat wat we kalk in kraanwater noemen is eigenlijk calciumwaterstofcarbonaat (calcium) en magnesiumzouten (magnesium). Deze mineralen komen mee uit het grond- of oppervlaktewater dat het waterzuiveringsbedrijf in jouw regio gebruikt.
Kalk in leidingwater ontstaat doordat calcium en magnesium met elkaar een verbinding aangaan. Het komt overal in Nederland voor, al is het leidingwater in de ene regio kalkrijker dan in de andere. De hoogte van het kalkgehalte heeft te maken met waar het water vandaan komt en wat ermee wordt gedaan.
Kraantwater. In kraanwater zit naast dit H2O ook natuurlijke mineralen en metalen, zoals koper, ijzer en chroom. Ook zit in water een klein beetje kalk. Dit is goed voor jouw botten, maar niet goed voor de wasmachine of de douchekop.
In regenwater zit namelijk geen kalk. Kalk is gezond voor mensen, maar je planten lusten het minder graag. Je ramen en auto wassen met water uit de regenton is trouwens ook een goed idee: weinig kalk in het water betekent namelijk geen strepen op je raam.
Calcium (kalk) en magnesium maken niet alleen je water hard, ze voegen ook smaak toe aan jouw water. De smaak van calcium en magnesium is van nature bitter en zelfs een beetje zoutachtig (calcium wordt in Duitsland dan ook wel eens 'bitterzout' genoemd).
Marmer is een kalksteen die door metamorfose ontstaan is. Fossielen en kalkmodder zijn miljoenen jaren geleden neergeslagen. Bovenliggende lagen gesteente hebben door druk de marmer gevormd. Ook kan marmer ontstaan als kalksteen door druk en hoge temperaturen de metamorfose laat optreden.
Kenmerken kalksteen
Kalksteen is te herkennen aan haar aantrekkelijke kleureffecten, aders en fossiele resten van planten en dieren. Het gesteente komt voor in verschillende kleuren, onder andere geel, rood, crème, bruin, grijs en zwart zien we veel terug. Het gesteente is bestand tegen normale gebruiksbelastingen.