Zo'n veertig procent van de Duitse jongeren bezoekt na de Grundschule de Realschule, vergelijkbaar is met het Nederlandse HAVO.
Het niveau van de Realschule ligt tussen dat van de Hauptschule (lager niveau) en het gymnasium (hoger niveau). Het is in grote lijnen te vergelijken met het vmbo-t/havo in Nederland.
Voortgezet onderwijs
De Hauptschule duurt vijf of zes jaar (dit verschilt per deelstaat) en is vergelijkbaar met vmbo kader. Leerlingen gaan daarna door met een beroepsopleiding van twee jaar, vaak duaal. De Realschule duurt zes jaar en is vergelijkbaar met vmbo-tl/havo.
Het Abitur, van het Latijn abire = weggaan, of alleen Abi, is in Duitsland het examen aan het einde van het Gymnasium, de school die is te vergelijken met het algemeen secundair onderwijs in Vlaanderen en vwo in Nederland.
Huiswerk op de basisschool
Alle tafels worden er vanaf klas 3 (=groep 5) IN-GE-RAMD. En ook met de Duitse Nomen, Verben en Adjective kan je maar niet vroeg genoeg beginnen.
Van Freshman tot Senior
Vanaf Grade 9 hebben High Schools alternatieve benamingen voor de groepen: 9th Grade: Freshman (14-15 jaar) 10th Grade: Sophomore (15-16 jaar) 11th Grade: Junior (16-17 jaar)
Als VMBO-leerlingen hun eindexamen doen, zijn ze normaal gesproken 16 jaar oud. Voor leerlingen in het HAVO geldt dat de meesten het 5e en laatste jaar afronden als ze 17 zijn geworden. Leerlingen die het VWO doen, doen eindexamen in het 6e jaar als ze 18 worden.
Ongeveer een kwart van de Duitse kinderen gaat na de Grundschule naar de Hauptschule. Dit niveau laat zich het beste met het Nederlandse VMBO vergelijken en wordt afgesloten met de Mittlere Reife.
Gymnasium is vwo niveau. Veel leerlingen stromen vanaf de Realschule door naar het Gymnasium. Op deze school krijgen de leerlingen een veel bredere algemene ontwikkeling mee en het doel is om ze klaar te stomen voor universiteit. Daarvoor moet het Abitur gehaald worden, het diploma waarmee je naar de universiteit kunt.
Een één is namelijk het hoogste cijfer dat je kunt halen op een Duitse school! De cijfers lopen daar niet van één tot tien, maar van zes tot één. Een zes is dus het allerlaagste cijfer dat je in Duitsland kunt halen, vergelijkbaar met een Nederlandse één, twee of drie.
In Duitsland bestaat er geen niveau dat precies overeenkomt met het Nederlandse mbo. Jongeren die een beroepsopleiding volgen, doen een Ausbildung (anders dan studenten die een Studium doen). Dit is een combinatie van theorie, die je in een vakschool leert, en praktisch werk dat je binnen een bedrijf doet.
NL: Probeer op de havo. DE: Geh zum Gymnasium.
Wat is groep 9? Groep negen is voor leerlingen die de basisschool hebben afgerond, maar nog niet door willen naar het middelbaar onderwijs. In dat geval wordt er gekozen voor een tussenjaar.
Het Gymnasium heeft een Sekundarstufe I (klas 5-10, leeftijd 10-16 j.) en een Sekundarstufe II (Jahrgangsstufe 11-12, leeftijd 17-18 j.). Tot 1976 waren er drie soorten Gymnasium, een voor oude talen, een voor nieuwe talen en een natuurwetenschappelijk. Toen werd de Sekundarstufe II (oftewel Oberstufe) gereformeerd.
De Grundschule begint met de 1e klas, als de kinderen 6 jaar zijn, in het schooljaar dat ze 7 worden. Kinderen die in augustus geboren zijn gaan pas naar school als ze al bijna 7 zijn, tenzij er een gegronde reden is om het kind al een jaar eerder naar school te doen. De Grundschule loopt tot en met de 4e klas.
Diplom (Fachhochschule)
Vergelijkbaar met: een bachelor in het hbo (NLQF 6/EQF 6). Duur van de opleiding: 3,5 tot 4 jaar. Soort onderwijs: hoger beroepsonderwijs.
Je moet dus twaalf jaar lang onderwijs volgen, waarvan minstens negen jaar (in sommige deelstaten tien jaar) op een voltijdopleiding, twee jaar mag je deeltijdonderwijs volgen (bijvoorbeeld een beroepsopleiding). Het onderwijs is over het algemeen gratis.
Basisschool = Grundschule
In Nederland gaan de meeste kinderen vanaf 4 jaar naar school. In Duitsland gaan de kinderen vanaf 6 jaar tot 10 jaar naar de basisschool en dan niet perse direct op hun 6e verjaardag, maar wanneer het nieuwe schooljaar begint. De Duitse basisschool telt 4 groepen en in Nederland 8.
Nu wordt het plaatje herkenbaarder, want in het secundair moet je kiezen tussen: “Gymnasium” (algemeen onderwijs, zoals aso), “Realschule” (technisch onderwijs, zoals tso) of “Hauptschule” (beroepsonderwijs, zoals bso).
Belemmeringen voor de doorstroom havo-vwo
In het havo-profiel cultuur en maatschappij (CM) is wiskunde niet verplicht. Op het vwo maakt wiskunde deel uit van ieder profiel, ook CM. Doorstromers met een CM-profiel zullen dus alsnog examen in wiskunde moeten doen.
Samengevat zijn de opties als volgt: Het hele jaar overdoen: alle vakken opnieuw volgen en het examen opnieuw maken. Dit kan op een middelbare school, bij het vavo of op een privéschool. Deelcertificaten halen: het examen opnieuw maken voor de vakken die je onvoldoende hebt afgesloten.
In het kort: Met een vwo-advies kan je zowel naar het atheneum als het gymnasium. Het niveau is op het atheneum en gymnasium gelijk. Het enige verschil is dat je op het gymnasium ook de vakken Latijn, Grieks en klassieke culturele vorming krijgt. Ook krijg je een gelijke diploma als je na klas 6 geslaagd bent.