In de antiaanbaklaag van sommige pannen zit PFAS. Dit zijn chemische stoffen die de pan vetafstotend maken. Bepaalde PFAS zijn schadelijk voor onze gezondheid en komen vrij wanneer je een lege pan boven de 260 graden Celsius verhit.
Dat de Greenpan pannen PFAS-vrij zijn is te herkennen aan het groene 'PFAS-free non-stick' label. De pannen van Greenpan hebben een PFAS-vrije keramische Thermolon anti-aanbaklaag.
Het PFAS-vrije alternatief
Koken in pannen die gemaakt zijn met schadelijke chemische stoffen? Dat kan anders! GreenPan ontwikkelde in 2007 al de eerste pannen met een PFAS-vrije keramische antiaanbaklaag, genaamd Thermolon™. Die is gemaakt op basis van natuurlijke materialen, zoals diamant en een afgeleide van zand.
Sommige poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) kunnen een risico voor uw gezondheid vormen. Zo kunnen PFAS het immuunsysteem beschadigen en kanker veroorzaken. Het hangt af van hoeveel u binnenkrijgt, hoe vaak en hoe lang. Dat verschilt dus sterk van persoon tot persoon.
Veilig koken: PFOA-vrije anti-aanbaklaag
Tefal-potten en -pannen bevatten geen oplosbare PFAS zoals PFOA, PFOS of PFHxA. Ze worden regelmatig gecontroleerd door externe en onafhankelijke laboratoria.
De keramische pan is de uitkomst voor mensen die gezonder willen en van koken houden. De keramische pan heeft erg veel voordelen ten opzichte van de teflon pan. Los van het feit dat deze geen schadelijke stoffen bevat welke in het lichaam of het milieu komen, wordt het eten op een veel gezondere manier bereidt.
Een aantal producenten van tefal gebruikt de stof PFOA bij de productie. PFOA kan daarbij in het milieu terecht komen, en wordt zo nu en dan ook in meetbare concentraties aangetroffen in tefalpannen. Het is een giftige en waarschijnlijk kankerverwekkende stof.
Ze zitten in verschillende producten. Bijvoorbeeld in smeermiddelen, voedselverpakkingsmaterialen, blusschuim, anti-aanbaklagen van pannen, kleding, textiel en cosmetica. Ook worden ze gebruikt in verschillende industriële toepassingen en processen.
Er bestaan zo'n 6000 verschillende PFAS, waarvan enkele bekende PFOA, PFOS, PTFE (Teflon) en GenX zijn. Deze stoffen komen van oorsprong niet in de natuur voor en worden chemisch gefabriceerd. Overheden verscherpen de regels omdat bekend is dat sommige PFAS risico's opleveren voor gezondheid en milieu.
Volgens de normen van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid zit er veel te veel PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) in eieren afkomstig van hobbykippen. De kippen krijgen de schadelijke stoffen binnen als ze buiten lopen.
Om zeker te zijn dat u geen giftige stoffen binnenkrijgt kunt u het beste een pan kopen zonder de teflonlaag. De alternatieven zijn onder andere ijzeren-, keramische-, gietijzeren- of koperen pannen. Al deze pannen hebben wel wat meer onderhoud nodig en zijn vaak niet geschikt voor de vaatwasser.
Een pan van plaatstaal is een superkrachtige pan die erg geschikt is voor hoge temperaturen. Deze gezonde pannen doen het erg goed op inductie. De duurzame plaatstaal koekenpan bijvoorbeeld bevat géén giftige en schadelijke stoffen.
De koekenpannen van IKEA zijn vrij van het giftige PFOA, dús goed voor de natuur. Dat de pannen wel een andere zeer giftige stof bevatten, stond niet vermeld op de site.
Stone coating is sterker dan een keramische antiaanbaklaag. Ze zijn qua bodem ook volledig veilig, er kunnen geen giftige stoffen of metalen vrijkomen. Je kunt de pan verwarmen op hoge temperaturen. Door deze stone coating zijn sommige van deze koekenpannen zelfs wasmachinebestendig (kijk op de verpakking)!
Er zijn wel merken bakpapier die van teflon zijn, die zijn vooral te koop bij webwinkels zoals bol.com en Amazon. Er staat ook vaak bij dat het gemaakt is van teflon en soms staat er zelfs eerlijk bij dat er PFAS in zit. Het wordt vaak merkloos verkocht. Dit is zeker niet zomaar bij elke winkel verkrijgbaar.
De Demeyere Alu Pro Dura Glide is wat je noemt een stevige, robuuste pan die doet wat je van een pan mag verwachten. Ook voor de Consumentenbond is hij favoriet, het is namelijk de best geteste koekenpan. Hij is geschikt voor alle warmtebronnen, of het nu om inductie, hallogeen, keramisch of gas gaat.
Wil je het zekere voor het onzekere nemen? Dan kun je het beste voor een PTFE-vrije pan kiezen. Zo bestaan er pannen met een eco-bewuste anti-aanbaklaag. Ze zijn gemaakt van leisteen en andere mineralen.
Bij een calamiteit is PFAS-houdend blusschuim in afvalwater terecht gekomen. Zuivering over een actief koolfilter bleek een geschikte methode om alle geanalyseerde PFAS-verbindingen vrijwel volledig te verwijderen. Fluorhoudend blusschuim wordt in Nederland in grote hoeveelheden opgeslagen en gebruikt.
Het is niet te voorkomen dat je PFAS'en binnenkrijgt, omdat ze in kleine hoeveelheden in veel verschillende voedingsmiddelen kunnen zitten. Er wordt veel onderzoek gedaan naar de risico's van PFAS-stoffen. Het gebruik wordt steeds meer beperkt. Nederland werkt met andere landen aan een Europees verbod op PFAS'en.
Pfas zijn daarnaast veel gebruikt in het vuil- en waterafstotend maken van regen- en buitensportkleding, papier met een afstotende coating, zoals bakpapier en pizzadozen, cosmetica, flosdraad, meubels en tapijt.
Wanneer je pannen in de vaatwasser wast, kunnen er bobbels in de laag ontstaan, kan de anti-aanbaklaag loslaten of de aluminium disc kan loslaten. Met afwassen met de hand breng je de minste schade toe aan de pan en gaan ze het langst mee.
Als je pan nog bruikbaar is, kun je die naar de kringloopwinkel brengen. Een anti-aanbakpan met beschadigde beschermlaag is niet meer bruikbaar. Restafval wordt in de afvalenergiecentrale verbrand. Dit levert energie op die wordt gebruikt om elektriciteit op te wekken of voor stadsverwarming.
Juist op de 'zwakke' punten van teflon scoort de keramische laag in de regel weer erg goed; de keramische antiaanbaklaag is bestand tegen hogere temperaturen en is veel harder dan teflon waardoor er minder kans is op krassen en bladderen.