Nitraat is een stof die van nature in groenten en fruit zit. In mindere mate zit het ook in drinkwater. Daarnaast worden nitraat en nitriet soms aan levensmiddelen toegevoegd om de houdbaarheid te verbeteren of voor kleurvorming. Nitraat en het daaruit gevormde nitriet kan schadelijk zijn voor de gezondheid.
Werking nitraten
Nitraten worden in het bloed omgezet in stikstofoxide. Deze stof geeft cellen in de bloedvaten het signaal om zich te verwijden. Zo kan er meer bloed doorheen. Ook spiercellen in de kransslagaders van het hart krijgen dit signaal.
Nitraat en groenten
In de factsheet is een lijst opgenomen van groenten die veel nitraat bevatten, namelijk: andijvie, bleekselderij, Chinese kool, koolrabi, paksoi, postelein, raapstelen, alle soorten sla, snijbieten, spinazie, spitskool, venkel, waterkers en de reeds genoemde rode bieten.
Van nitraat naar nitriet en nitrosamines
Nitraat (NO3-) heeft rechtstreeks weinig effect op de gezondheid. De bekende gezondheidseffecten, zowel positieve als negatieve, zijn gekoppeld aan de omzetting van nitraat naar nitriet (NO2-) en hiervan afgeleide metabolieten.
Bronnen van nitraat
Hierbij gaat het vooral om bladgroenten zoals sla en spinazie. 50 tot 85% van het nitraat krijgen mensen binnen uit groente, 7 tot 9% komt uit drinkwater. Tot de nitraatrijke groenten behoren naast sla en spinazie ook andijvie, spitskool, waterkers, paksoi, postelein en Chinese kool.
Groenten als aardappelen, aubergine, tomaten en paprika's kunnen ontstekingen verergeren. Let wel op: Dit geldt alleen als je er heel veel van eet. Paprika's bevatten ook nog solanine, een natuurlijke gifstof. Te veel hiervan is slecht voor het zenuwstelsel en kan leiden tot stuiptrekkingen.
Wie van spinazie, sla of andijvie houdt, hoeft zich niet meer in te houden: volgens het Voedingscentrum blijkt uit nieuw onderzoek dat het eten van deze nitraatrijke groenten niet gevaarlijk is. Tot nu toe raadde het Voedingscentrum aan om maximaal twee keer per week groente met veel nitraat te eten.
Sommige groenten warm je best niet voor een tweede keer op. Bladgroenten zoals bijvoorbeeld sla, spinazie en andijvie bevatten nitraat en dat is een stof die kan omgezet worden in nitriet. Nitriet is een acuut gif en bindt zich met ons bloed, waardoor het bloed minder zuurstof kan vervoeren.
Groentesoorten die weinig nitraat bevatten zijn: asperges, aubergine, bloemkool, boerenkool, broccoli, courgette, doperwten, knolselderij, komkommer, paprika, prei, rodekool, savooikool schorseneren, snijbonen, sperziebonen, spruiten, tomaten, tuinbonen, uien, witlof, witte kool en wortelen.
Het Voedingscentrum geeft volwassenen dan ook het advies om minimaal 250 gram groente per dag te eten. Iglo hanteert een gemiddelde portie diepvries spinazie voor een volwassene van ca. 150 gram per persoon. Kinderen hebben over het algemeen minder nodig.
Enkele groenten met een laag nitraatgehalte (1000 mg/kg) zijn: Bloemkool. Aardappelen.
Nitraatarme groente:Asperges, aubergine, bloemkool, boerenkool, broccoli, courgette, doperwten, knolselderij, komkommer, paprika, prei, rodekool, savooiekool, snijbonen, sperziebonen, spruiten, snijbonen, tuinbonen, uien, witlof, witte kool, wortelen.
Rucola en spinazie zijn twee bladgroenten die nog rijker aan nitraat zijn dan rode bieten. Daarom kregen een aantal gezonde vrijwilligers drankjes van al deze groenten voorgezet met daarin 0,8 gram nitraat, ongeveer de aanbevolen hoeveelheid voor sporters.
Hoofdpijn wordt veroorzaakt worden door dilatatie van de cerebrale vaten. Dit neemt vaak af na enkele dagen en na dosisverlaging. Nitraten kunnen migraine en andere vormen van hoofdpijn ook verergeren.
Nitriet is in hoge concentraties giftig. Het zuurstoftransport door het bloed wordt erdoor verstoord. Vooral kleine kinderen zijn er gevoelig voor. Veel gevaarlijker nog is het feit dat nitriet reageert met bepaalde stoffen, waardoor kankerverwekkende stoffen kunnen ontstaan.
Het nitraat wordt, opgelost in het bodemvocht, door de plantenwortels opgenomen. In de landbouw levert bemesting de plant een stikstofvoorraad, die, onder andere in de vorm van nitraat, door de plant wordt opgenomen, opgelost in bodemvocht. De plant zet nitraten om in eiwitten voor zijn groei.
Bieten, rucola en spinazie
Die hebben een lange verzadiging. Nederlandse wetenschappers van de Universiteit van Maastricht hebben nog een opmerkelijke ontdekking gedaan. Zij hebben ontdekt dat rucola, spinazie en rode bieten binnen 5 uur de bloeddruk kunnen verlagen.
Een teveel ervan is niet goed, omdat het lichaam dit kan omzetten in nitriet. Van spinazie en sla weten we allemaal wel dat er nitraat inzit, en daarom denken veel mensen dat je het niet te vaak mag eten. Dat advies is echter ingehaald door de wetenschap. Nitraat kan op zichzelf niet veel kwaad.
Hoeveel groente heeft jouw lichaam nodig? Volwassenen krijgen het advies om minimaal 250 gram groente per dag te eten. Voor de 250 gram tellen de groente zoals je het eet, dus bijvoorbeeld rauw of gekookt.
Rijst- en pastagerechten kunnen besmet raken met de Baccillus Cereus-bacterie. Deze bacterie maakt gifstoffen aan die tot een voedselvergiftiging kan leiden. Je voorkomt een besmetting door het eten snel terug te koelen naar 4 graden, niet langer dan 2 dagen te bewaren in de koelkast en goed te verhitten voor gebruik.
Het opwarmen van eten in een magnetron is niet gevaarlijk voor de gezondheid. Je kunt veilig eten ontdooien en verhitten in de magnetron. Een magnetron verhit het eten met ongevaarlijke elektromagnetische straling. Dit zet vochtdeeltjes in het eten in beweging en door wrijving komt warmte vrij.
Heb je een eitje gekookt en is-ie afgekoeld? Warm het dan niet op in de magnetron. Als je een hapt neemt in het opgewarmde ei kan het namelijk exploderen. Hierbij verbrand je niet alleen je mond, je kan ook gehoorschade oplopen.
Spinazie is rijk aan onoplosbare vezels
De onoplosbare vezels die spinazie bevat hebben veel voordelen voor de spijsvertering. Doordat ze werken als een soort spons in de dikke darm, nemen ze veel vocht op. Dit zorgt ervoor dat dunne ontlasting dikker wordt en harde, droge ontlasting juist zacht en soepel.
Spinazie zit voor met vele gezonde voedingstoffen, vitaminen en mineralen. Toch zit er in deze supergroente ook een klein gehalte oxalaten, en deze stof kan voor sommige mensen juist gevaarlijk zijn. Oxalaten kunnen nierstenen veroorzaken of ervoor zorgen dat je bepaalde voedingsstoffen minder goed opneemt.