Een zeldzame neurologische aandoening, gekarakteriseerd door excessieve slaperigheid overdag, geassocieerd met oncontroleerbare slaapdrang en kataplexie (plots verlies van spiertonus in wakkere toestand, vaak uitgelokt door aangename emoties).
Narcolepsie komt door te weinig van een stofje in de hersenen. Dat stofje heet hypocretine. Het regelt dat je slaapt en wakker bent. Door te weinig van deze stof lukt het niet meer om lang wakker te zijn en lang te slapen.
Een zeldzame neurologische aandoening, gekarakteriseerd door overmatige slaperigheid overdag, geassocieerd met oncontroleerbare slaapdrang en soms slaapverlamming, en hypnagoge/hypnopompe hallucinaties.
Mortaliteit De levensverwachting van narcolepsiepatiënten is normaal. Slaperigheid Overmatige slaperigheid overdag is het kernsymptoom van narcolepsie en is wat anders dan vermoeidheid en een gebrek aan energie.
De prevalentie van narcolepsie type 1 wordt geschat op 1/2.000 tot 1/5.000 . De leeftijd waarop de ziekte zich voordoet, varieert van 10 tot 30 jaar en de symptomen duren het hele leven voort.
Hoewel we narcolepsie tegenwoordig meestal goed kunnen behandelen, is de ziekte nog niet te genezen.
Wie heeft meer kans op narcolepsie? Narcolepsie treft mannen en vrouwen evenveel . Symptomen beginnen meestal tussen de leeftijd van 7 en 25 jaar, maar kunnen op elke leeftijd beginnen. Mensen met narcolepsie krijgen vaak een verkeerde diagnose met andere aandoeningen zoals psychiatrische stoornissen, dus het kan jaren duren om de juiste diagnose te krijgen.
Bij narcolepsie waarbij slaperigheid overdag op de voorgrond staat worden pitolisant, modafinil en solriamfetol geadviseerd. Deze geneesmiddelen hebben verschillende werkingsmechanismen. Wanneer kataplexie op de voorgrond staat is natriumoxybaat de eerste keuze.
Stimulantia. Indien nodig kan een huisarts of specialist een medicijn voorschrijven dat bekend staat als een stimulant, zoals modafinil, pitolisant of solriamfetol . Deze medicijnen stimuleren uw centrale zenuwstelsel, wat u kan helpen om overdag wakker te blijven. Ze worden meestal elke ochtend ingenomen als tabletten.
Onze hersengolven worden steeds trager.Onze ogen vallen dicht en rollen weg.Onze spieren ontspannen zich: daardoor gaan we bijvoorbeeld knikkebollen als we zittend in slaap vallen. In fase 2 en 3 raken we vervolgens steeds dieper in slaap, tot we na 30 tot 45 minuten in de fase van de diepe slaap komen.
“We hebben dan een verhoogde spierspanning, hartslag en ademhaling. Alles gaat op standje 'actief'”, bevestigt Kleijn. En je raadt het al: dat is precies waarom je eenmaal in bed niet meer zomaar in slaap valt. Bewust of onbewust ben je simpelweg te veel bezig met het idee te móéten slapen.
Er is een groep mensen die structureel te veel slaapt. Wanneer zij wakker worden na meer dan negen uren slapen, zijn zij nog steeds moe. Dit wordt hypersomnie genoemd. Dat slaaptekort negatieve gevolgen heeft, weet je waarschijnlijk wel.
Lachen Tijdens de REM-Slaap
Onderzoek heeft aangetoond dat we tijdens de REM-slaap (Rapid Eye Movement) kunnen lachen. Hoewel we ons niet altijd herinneren waarover we hebben gedroomd, kunnen onze hersenen tijdens deze fase humoristische situaties creëren die een lachbui veroorzaken.
Symptomen zijn onder andere: Extreme slaperigheid overdag . Slaperigheid overdag is het eerste symptoom dat verschijnt, en de slaperigheid maakt het moeilijk om te focussen en te functioneren. Mensen met narcolepsie voelen zich overdag minder alert en gefocust.
Narcolepsie heeft niks te maken met epilepsie. Een kataplexie aanval wordt wel eens verward met een epileptische aanval maar het zijn compleet verschillende aandoeningen.
Narcolepsie blijft het hele leven aanwezig, maar heeft geen invloed op de levensverwachting .
Sommige mensen met narcolepsie vinden koffie of andere cafeïnehoudende dranken nuttig om wakker te blijven . Voor anderen is koffie niet effectief, of kan het, in combinatie met stimulerende medicijnen, zenuwachtigheid, diarree, angst of een racende hartslag veroorzaken.
Medicijnen kunnen een persoon met narcolepsie helpen om normale of bijna normale alertheid te behouden tijdens de werkdag. Voor mensen met milde tot matige slaperigheid zijn modafinil of armodafinil vaak goede keuzes. Voor mensen met ernstigere slaperigheid leveren amfetamines of oxybaten echter vaak de beste resultaten op.
Openlijk praten over slaperigheid en kataplexie kan helpen misverstanden op te helderen voordat ze ontstaan. Als een vriend of familielid moeite heeft met het begrijpen van narcolepsie, kan het zeer nuttig zijn om hem of haar uit te nodigen voor een doktersafspraak, een steungroep of een conferentie gericht op narcolepsie . Zorg voor sociale flexibiliteit.
De voorkeur binnen de benzodiazepine-agonisten gaat uit naar lormetazepam, temazepam, zolpidem of zopiclon in een lage dosering. Met deze middelen bestaat ruime ervaring, de werking treedt snel in en door de korte werkingsduur is er minder kans op sedatie overdag.
Kinderen met narcolepsie hebben vaak moeite met de effecten van de aandoening. Slaperigheid overdag kan het moeilijk maken om op school op te letten, sociale relaties te onderhouden en deel te nemen aan school- en niet-schoolse activiteiten.
Sommige mensen met narcolepsie kunnen bijvoorbeeld meerdere keren per dag 10 tot 20 minuten in slaap vallen, of ze dat nu willen of niet. Anderen met deze aandoening hebben meer controle over hun dutjes en kunnen kiezen wanneer en waar ze slapen, zoals tijdens de lunchpauze.
Vaak komt hypersomnie voor bij mensen die lange tijd slecht slapen. De meeste mensen hebben 6 tot 8 uur slaap per nacht nodig. Als u lange tijd minder slaapt, kan hypersomnie ontstaan. Hypersomnie komt ook voor als bijwerking van medicijnen, na letsel of bij sommige aandoeningen.