Jicht is een ontsteking in een gewricht, meestal de grote teen of voet. Het gewricht wordt dik, rood, warm en pijnlijk. Het gewricht hoog leggen en koelen kan prettig zijn. Wees niet bang om te bewegen.
Jicht wordt veroorzaakt door een plotselinge ontsteking van het gewricht. Dit komt door een ophoping van urinezuurkristallen rondom het teengewricht. Een jichtaanval zorgt voor een hevige pijn in de voet, waardoor het erg moeilijk is om te lopen. Een jichtaanval duurt gemiddeld 1 tot 3 weken.
Symptomen van Jicht in de voeten
Intense pijn die het lopen en het opstaan bemoeilijken. Zelfs de druk van een laken of deken kan te pijnlijk zijn. Zwelling en ontsteking van de voet, meestal te zien door rode glanzende huid. Schilferende, jeukende huid rond en op het aangetaste gedeelte van de voet.
De oorzaak van jicht in de voet is te vinden in de stofwisseling. Door de ophoping van de urinezuurkristallen in gewrichten of langs pezen ontstaat er een heftige ontstekingsreactie. Een verhoogde aanmaak van urine of een verminderde afvoer ervan kunnen ervoor zorgen dat er te veel urinezuur in het bloed terecht komt.
Zuur, base, purine
Basisch vormende voeding kan daarentegen onbeperkt worden gegeten. Basisch vormende voeding is bijvoorbeeld groenten, fruit, pompoen, banaan, komkommer, augurk, tomaat, aardappel, aubergine, selderij. Het valt daarnaast ook aan te bevelen matig te zijn met voeding die veel purine bevat.
Hoe kun je het herkennen? Jicht begint vaak 's nachts met een heel pijnlijke ontsteking van een gewricht. In 50 tot 70% van de gevallen gaat het om de grote teen, maar ook enkel, knie en andere voetgewrichten worden vaak getroffen. De ontsteking komt minder vaak voor in de gewrichten van het bovenlichaam.
Door jicht heb je een 30% hoger risico op het krijgen van hart- of vaatziekten dan mensen zonder jicht. Dit komt doordat jicht vaak samen gaat met een hoge bloeddruk. Een te hoge bloeddruk is slecht voor je hart en bloedvaten.
Heeft het weer invloed op jicht? Flendrie: “Nee, in principe niet. Er zijn wel patiënten die op warme zomerdagen te weinig drinken en enigszins uitdrogen. Dat verhoogt het risico op een jichtaanval, zeker als men dan alcohol gaat drinken.”
In frisdranken met suiker, vruchtensappen en voedingsmiddelen met toegevoegd suiker, kan veel fructose zitten. Urinezuur is een bijproduct bij de afbraak van fructose. Ook in honing zit veel fructose. Hoewel fruit ook fructose bevat, kunnen mensen met jicht prima 200 gram fruit per dag eten.
Tevens kan vitamine C purines en urinezuren onschadelijk maken. Er zijn veel aanwijzingen dan kersen, rode bessen en (weinig) druiven, pruimen zeer effectief zijn om het urinezuur snel te verlagen. 250-500 gram kersen per dag (mag ook in de vorm van sap) kan jichtaanvallen voorkomen.
Meestal hebben medicijnen tegen jicht meer invloed dan een purinebeperkt dieet. Tegenwoordig schrijven artsen een purinebeperkt dieet dan ook niet vaak voor. Toch is het mogelijk dat jouw arts dit wel adviseert. Bij zo'n dieet gebruik je geen of weinig purinerijke voedingsmiddelen, zoals vis, vlees en zeevruchten.
Symptomen van een ontsteking zijn pijn, zwelling, vocht en roodheid. Bij een peesontsteking merk je met name de pijn, op echobeelden kan er ook zwelling vastgesteld worden. Veel mensen omschrijven de pijn als een stekende of zeurende pijn rondom de binnen- of buitenkant van de enkel.
Tomaten en jicht
Circa 70% van de ruim 2000 mensen met jicht zegt dat bij hen bepaalde voedingsmiddelen een jichtaanval uitlokken. Het meest genoemd worden vis, schaal- en schelpdieren, alcohol en rund- en varkensvlees, gevolgd door tomaten. Van de mensen in deze studie zegt 1 op de 7 dat tomaten jicht uitlokt.
Het gewricht is gezwollen, rood en warm. Deze gewrichtsontstekingen bij jicht komen in aanvallen en kunnen uitgelokt worden door alcoholgebruik of plaspillen. Een aanval van jicht is zeer pijnlijk en gaat soms samen met koorts. Berucht is de ontsteking aan de grote teen.
Probeer purinerijke voeding zoveel mogelijk te mijden. Eet zo min mogelijk uit pakjes en zakjes, maar verse producten. Beperk het drinken van koffie, zwarte thee, frisdranken en alcoholhoudende drankjes. Allemaal producten die ons lichaam extra verzuren.
Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend. Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn. Ook bij ontstekingen van de gewrichten zoals reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew en jicht.
U kunt proberen nieuwe aanvallen te voorkomen door veel te drinken, zo'n 2 tot 3 liter per dag. Dit verlaagt de hoeveelheid urinezuur in het bloed. Heeft u meer dan 2 jichtaanvallen per jaar, of heeft u onderhuidse knobbels met urinezuur, dan kan de arts u allopurinol voorschrijven.
Het lichaam zet fructose-glucosesiroop voor een deel om in urinezuur. Fructose-glucosesiroop zit voornamelijk in met suiker gezoete frisdranken. Het urinezuurgehalte van het bloed wordt nog extra verhoogd als het lichaam door versnelde celafbraak meer urinezuur produceert dan normaal.
In een relatief recent onderzoek(2) gedaan in 2011 is aangetoond dat er een duidelijke relatie is tussen magere zuivelproducten en een verminderde risico op jicht. Aangetoond is dat zuivelproducten ontstekingsremmende eigenschappen hebben waardoor het risico o acute jichtaanvallen lager wordt.
Tweederde van de mensen bij wie de jicht begonnen is met acute aanvallen, krijgt jicht in chronische vorm. Bij chronische jicht heeft u vaker last van ontstekingen, die bovendien in meerdere gewrichten voorkomen.
Ontzurende kruidenthee is de meest effectieve thee om te drinken bij jicht. Kruiden in de ontzurende kruidenthee zorgen ervoor dat afvalstoffen aan zich worden gebonden. Dit bevordert de afvoer van de afvalzuren. Kruiden hebben een heilzame en reinigende werking.
Reumatoïde artritis is een chronische ontsteking van meerdere gewrichten (vaak ook symmetrisch, bijvoorbeeld beide voeten, beide handen, beide armen), waar jicht meestal maar één (soms enkele) gewrichten aantast.
Verhoogd: Een verhoogde concentratie urinezuur betekent dat het lichaam de afbraak van cellen en celmaterialen niet goed kan verwerken. Ophoping van urinezuur kan jicht (gewrichtsontsteking) en niersteenvorming veroorzaken in een klein percentage van de patiënten.
Mensen met jicht krijgen vaak het advies alcohol zoveel mogelijk te vermijden. Purine komt namelijk voor een klein deel rechtstreeks uit wat we eten en drinken. Door alcohol te drinken maakt je lichaam meer urinezuur aan in de lever én wordt het de nieren moeilijk gemaakt om urinezuur weer kwijt te raken.