De druk- en rekkracht bepaalt de keuze voor een korte rek zwachtel of een lange rek zwachtel. Wanneer een patiënt stil zit en niet beweegt is er een lage druk onder het verband dit wordt 'de rustdruk' genoemd. Zodra de patiënt gaat lopen spant de kuit aan en wordt deze korter en dikker.
Op basis van literatuur adviseert het expertdocument dat druk van 40-60 mmHg op het niveau van de B1- maat (overgang van de achillespees naar de kuitspier) nodig is. 3 Maar zwachtelen met de juiste druk is nog niet zo een- voudig, toont het literatuuronderzoek van de expertgroep aan.
Deze zwachtels met een korte rek hebben een hoge werkdruk en een lage rustdruk en werken vooral bij mensen die regelmatig rondlopen. Lange rek zwachtels zorgen daarentegen voor een hoge werkdruk en zijn geschikt voor mensen die minder mobiel of immobiel zijn.
Voorkom drukplekken door zwachtels glad en zonder kreukels aan te brengen. Pijn en blauwe tenen of vingers na het zwachtelen kunnen duiden op te strak zwachtelen. Raadpleeg de behandelend arts als de pijn na het opnieuw zwachtelen aanhoudt. Als de tenen wit blijven, raadpleeg dan ook de behandelaar.
Door onvoldoende polsteren kunnen op drukpunten blaren en wonden ontstaan. Bij een slechte pompfunctie van het hart in combinatie met veel oedeem kan er door het aanbrengen van een drukverband zoveel vocht in de bloedbaan komen dat acuut hartfalen ontstaat.
Iets blauwe verkleuring van de tenen is normaal na het zwachtelen. De blauwe kleur moet verdwijnen als u loopt of als u uw benen beweegt. Zo niet, dan moeten de zwachtels opnieuw worden aangelegd. U kunt ook thuis door moeten gaan met zwachtelen, dan zal de arts dit met u bespreken.
+ Minder zwellingen door vochtophoping
De zwachtels brengen verzwakte en vergrootte bloedvaten terug tot een normaal niveau en drijven overtollig vocht terug in de bloed- en lymfevaten, waarna het wordt afgevoerd door het lichaam.
In de richting van het hart zwachtelen
Om stuwing in de ledematen te voorkomen dient men bij het aanbrengen van een zwachtel altijd in de richting van het hart te zwachtelen. Men begint dus aan het uiteinde van de ledemaat (distaal) en werkt naar het lichaam toe (ofwel 'in de richting van het hart' of proximaal).
Iedere keer worden de zwachtels strak omgedaan waardoor er steeds weer veel druk op de armen of benen staat. Vooral de eerste dag neemt het oedeem het meeste af. Dat kan zoveel zijn, dat de zwachtels gaan afzakken (foto van de onderbenen). Meestal wordt alleen het onderbeen gezwachteld.
' Wanneer je twee benen met oedeem zwachtelt, gaat het vocht omhoog, richting het hart, legt Melis uit. 'Dit kan soms wel tien liter vocht zijn. Bij hartfalen is het hart hier niet op voorbereid en kan dit fataal aflopen: de cliënt gaat dood. '
'Zwachtel bij een cliënt eerst één been, niet beide'
Hierdoor kan iemand kortademig of benauwd raken, want er wordt extra vocht vastgehouden', legt Melis uit. 'Wanneer je twee benen met oedeem zwachtelt, gaat het vocht omhoog, richting het hart. Dit kan soms wel tien liter vocht zijn.
De druk- en rekkracht bepaalt de keuze voor een korte rek zwachtel of een lange rek zwachtel. Wanneer een patiënt stil zit en niet beweegt is er een lage druk onder het verband dit wordt 'de rustdruk' genoemd. Zodra de patiënt gaat lopen spant de kuit aan en wordt deze korter en dikker.
Heeft u geen wond? Dan mogen de zwachtels 3 tot 7 dagen blijven zitten. U mag de zwachtels er niet afhalen om te gaan douchen.
Patiënten met een enkel-armindex < 0,6 en een arteriële druk < 70 mmHg zijn absolute contra-indicaties voor ambulante compressietherapie, dit kan anders leiden tot arteriële ischemie.
De belangrijkste contra-indicatie voor compressietherapie is arteriële insufficiëntie. Een (te) hoge druk kan de bloedtoevoer naar de huid en het onderhuidse weefsel verminderen en leiden tot necrose en ulceratie. Dit geldt met name voor patiënten bij wie de arteriële doorbloeding reeds verminderd is.
Korte rekverbanden worden meestal gemaakt van 100% katoen en geven krachtige compressie bij activiteit van de kuitspier wanneer je in beweging bent. De arbeidsdruk is relatief hoog en de rustdruk relatief laag.
Bij ontstekingsprocessen zullen weefselontstekingsmediatoren (histamine) de capillairen meer doorlaatbaar maken, waardoor vocht zal uittreden uit de bloedbaan. Bij een verhoogde veneuze druk zal de capillaire druk toenemen, waardoor de capillaire doorlaatbaarheid toeneemt en oedeem in de benen ontstaat.
6. Leg het begin van de zwachtel aan één kant van de voet langs de aanzet van de tenen. Kijk in de rol. Als je niet bij de aanzet van de tenen begint kan er stuwing ontstaan.
Als de tenen wit zijn na het zwachtelen, kan dat duiden op een bloedvat probleem. De zwachtel moet dan verwijderd worden.
Als u alleen zwachteltherapie krijgt zonder wondbehandeling dan duurt de behandeling vaak 4 tot 6 weken. Wij meten dan op de polikliniek therapeutische elastische kousen aan. Als u een wond hebt, dan is de duur van herstel vaak van meerdere factoren afhankelijk en kunnen we geen precieze tijdsduur aan te geven.
'Wanneer je twee benen met oedeem zwachtelt, gaat het vocht omhoog, richting het hart. Dit kan soms wel tien liter vocht zijn. Bij hartfalen is het hart hier niet op voorbereid en kan dit fataal aflopen: de cliënt gaat dood.
Als zwachtelen voor de nacht geen oplossing (meer) is voor hardnekkige of sterk in omvang wisselend lymfoedeem en er toch druk vereist is om het onder controle te houden, kan een niet-elastisch verband worden aangemeten. Dit aanmeten wordt gedaan door iemand die hiervoor speciaal is opgeleid.
Door te polsteren met watten (holtes opvullen) maak je het been egaal van vorm waardoor de druk optimaal verdeeld wordt over het been. Zolang er veel oedeem is rond de enkel, is polsteren niet nodig, omdat het been dan rond is. Hierna kan dan gezwachteld worden.