Een frees wordt gebruikt voor het bewerken van de grond. In tegenstelling tot spitten vindt er geen kerende grondbewerking plaats, maar wordt de grond door elkaar geroerd. Gewasresten en organische mest worden door de grond gemengd en er onder gebracht. In één grondbewerking wordt de grond zaai- of plantklaar gemaakt.
Niet spitten bespaart je tijd, levert een grotere oogst op, is beter vanuit ecologisch standpunt en houdt koolstof vast in de grond. Dit komt doordat je met niet spitten het bodemleven bevordert, wat ertoe leidt dat de bodem een luchtigere structuur krijgt.
Voordelen van spitten
Spitten is een eeuwenoude methode voor het klaarmaken van de grond. Door te spitten zorg je ervoor dat zware grond makkelijker te bewerken is. Je raakt ook het onkruid kwijt en je kunt meteen bodemverbeteraar of gedroogde mest door de bodem werken.
In de literatuur staat dat spitten als grondbewerking beter is dan ploegen. De oorzaak hiervan is dat de spitmachine de trekker vooruit duwt, waardoor er geen versmering ontstaat. De spitmachine zorgde ervoor dat veel organisch materiaal zich mooi verdeelt in de bouwvoor.
Eén spadesteek-diep spitten is in de meeste gevallen ruim voldoende. Spitten is echter wel nodig om harde en verdichte grond te breken. Bijvoorbeeld bij een nieuwbouwhuis kan het mogelijk zijn dat de grond is dichtgeslibt doordat er met allerlei machines overheen is gereden.
De bodem moet ongeveer 15 tot 20 cm diep met een spade of spitvork worden omgespit, erg vastzittende grond nog dieper. De komende vorst zorgt ervoor dat het water in de aarde bevriest, waardoor deze niet uitzet.
Maak voor twee steek diep spitten een geul van 40-60 cm breed en één steek diep. Die grond hou je apart en gebruik je later om de laatste geul te vullen. De grond onderin de geul maak je los met een spitvork. NIET omspitten dus.
Spitten is niet alleen zwaar, het vergt ook veel tijd. En na het spitten moet je de kluiten hakken, en intens harken om de aarde effen te krijgen – allemaal heel belastend voor je rug. Heb je zware grond, dan kun je die losmaken met een spitvork of grelinette, dat berokkent het minst schade aan de bodemstructuur.
Er zijn verschillende redenen om het ploegen te staken. Zo zou dieper dan 20 cm ploegen of spitten – wat veel boeren en tuinders doen – schadelijk zijn voor het bodemleven. Hierdoor komen er minder voedingsstoffen voor de plant beschikbaar en is meer bemesting nodig. Ploegen zou ook tot versnelde erosie leiden.
De spitmachines zijn groot in omvang. In transportstand bereiken ze een hoogte van 3,5 meter. Dit komt alleen al door de spitas die een diameter van ruim 2,70 meter heeft. De diepspitmachine kan tot een werkdiepte van 1,35 meter de grond losmaken, storende lagen breken en desgewenst diverse grondlagen mengen.
Harde kleigrond kun je spitten met een goede stevige spade, maar ga nooit hele scheppen tegelijk proberen te nemen. Eerst stukje bij beetje ene klein kuiltje graven. Heb je eenmaal genoeg diepte om de hele spade in te steken, dan kun je van daaruit verder spitten.
Spitten = spitten is een kerende grondbewerking van de bovenste laag van de grond (bouwvoor). Hierbij wordt deze laag zodanig omgedraaid dat het onkruid en de eventueel opgebrachte stalmest of kunstmest onder de grond komt.
Met de grond frezen wordt de grond makkelijk bewerkbaar. Daarnaast hak je ook het overgebleven onkruid stuk en krijg je een stuk mooier en schoner stuk grond wat geschikt is voor nieuwe zaailingen of planten. Met de grond frezen breng je ook meer zuurstof in de grond, waardoor de grond echt mooi rul wordt.
Een tuinfrees is een handige machine om de grond om te zetten en te verbeteren. Het is veel minder arbeidsintensief of tijdrovend dan alternatieve methodes zoals ploegen of spitten. Met een tuinfrees verkrijg je een mooi oppervlak dat gemakkelijk te bewerken is. Daarnaast worden ook onkruidresten stukgemaakt.
Bij aanleg van gazon: 8 tot 10 kg/m2 oppervlakkig verdelen en 10 cm diep inwerken. Gebruik bij voorkeur fijne compost. Bij beplantingen: 8 tot 10 kg/m2 oppervlakkig verdelen en 15 tot 20 cm diep inwerken. Bij grote planten (bomen) wordt 20 % compost rechtstreeks in het plantgat gemengd.
Wat is een woelvork? Een woelvork staat ook wel bekend onder de naam woelriek of grelinette. Het is een grote vork die bedoeld is om de grond mee te verluchten en te verkruimelen. Woelvorken zijn verkrijgbaar in verschillende varianten.
Met diepploegen haal je iets van dat zand naar boven. De bovenlaag wordt daardoor iets lichter en de onderlaag iets zwaarder. De planten groeien beter op zo'n grond. Andere redenen om te diepploegen zijn het opheffen van een storende laag in de grond en het omzetten van bouwland in land voor de (bloem)bollenteelt.
Ploegen van de bodem is al zo oud als de landbouw zelf. Om de bodem losser te maken, de afwatering te verbeteren, en het zaaien en het ontkiemen van het gewas te bevorderen, werd op kleigrond voor de winter en op zandgronden in het voorjaar de ploeg gebruikt. Door ploegen worden gewasresten en onkruiden ondergewerkt.
In de praktijk komt dit meestal overeen met een diepte van 20 á 27 cm. Om verdichtingen op diepte te voorkomen, wordt het aangeraden de grond niet dieper dan 30 cm te bewerken. Bepaal voor het woelen de diepte van de storende laag door met een schop in de grond te graven.
Frezen; bij frezen wordt de grond verfijnt/verpulverd. Hierdoor maak je de grond makkelijk bewerkbaar. Daarnaast wordt het overgebleven onkruid stuk gemaakt en komt er weer zuurstof in de grond. Spitten; dit is een diepe grondbewerking, waardoor verschillende grondlagen worden vermengt.
De prijs voor het nivelleren van je tuin hangt af van vele factoren: de oppervlakte van je tuin, de bodemsamenstelling, de aan- en afvoer van aarde, zand en puin, … Gemiddeld kost het egaliseren van een tuin tussen de € 15 à € 25 per m² (incl. btw & plaatsing).
Je kunt kleigrond duurzaam verbeteren door er een flinke lading compost, organische mest of bladaarde doorheen te mengen. Werk die oppervlakkig in de toplaag en regenwormen doen de rest wel. De humusdeeltjes maken de bodem luchtiger, verbeteren de vochthuishouding en stimuleren het bodemleven.
In plaats van oude stalmest kunt u ook gedroogde koemest of een gemengde organische mest gebruiken. Voorjaar: Maak in het voorjaar de grond los met een riek en hark deze dan aan. Na de oogst: Strooi na de eerste oogst nog wat bloedmeel om voldoende stikstof in de grond te krijgen.
No dig gardening is een manier van tuinieren waarbij je de grond niet spit, freest of ploegt. In plaats daarvan wordt op de grond een laag karton rijkelijk bedekt met een laag compost. Dit zorgt voor een optimale bodemomgeving voor de gewassen en dus grotere oogst. Tuinieren zonder spitten, ploegen of frezen.
Reken uit hoeveel ophoogzand je nodig hebt om je tuin op te hogen. Vermenigvuldig de lengte, breedte en gewenste ophoog hoogte met elkaar. Omlijn het op te hogen gedeelte van je tuin met een touwtje. Zet piketpaaltjes op de juiste hoogte en geef met een touwtje de nieuwe hoogte aan.