Het verschil tussen pâtés en leverworst is in feite niet zo groot. Pâtés bevat doorgaans een wat groter percentage lever; er zijn minder bindende grondstoffen (zoals zwoerd) in verwerkt en, afhankelijk van het type, meer toegevoegde en smaak verrijkende bestanddelen.
Uit de resultaten blijkt dat deze meest gegeten vleeswaren zo veel zout en verzadigd vet bevatten dat je die beter niet elke dag kunt eten. Vooral met het verzadigd vet is het volgens de test 'droevig gesteld'. Bijna alle merken leverworst en cervelaat scoren slecht op dit punt.
Inmiddels zijn veel Nederlandse huishoudens fan van Unox producten. Ingrediënten: Varkensvet, varkenslever 24%, water, varkenscollageen, aardappelzetmeel, zout, zuurteregelaar E270, conserveermiddel E250, gelatine, aroma, specerijenextract, antioxidant E301, specerijen.
Leverworst is gezond als je maximaal 28 gram per dag binnen krijgt, wat uitkomt op ongeveer 1 belegde boterham per dag. Het is een bron van ijzers en vitaminen, maar ook van zout en vetten.
Smeerleverworst – ingrediënten
Smeerleverworst (ookwel smeerworst, paté, leverpastei) is dus meestal gemaakt van varkenslever. En varkenslever is orgaanvlees. De functie van de lever is onder andere het ontgiften (= onschadelijk maken) en afbreken van toxische stoffen.
(Smeer)leverworst bevat veel vitamine A. Een teveel daarvan kan schadelijk zijn voor kinderen. Een te grote inname kan bijvoorbeeld leiden tot hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid en vermoeidheid. Bij kinderen jonger dan 4 jaar raden we daarom af om (smeer)leverworst en paté op de boterham te geven.
Smeerleverworst. Smeerleverworst bevat ijzer, vitamine D en B-vitamines, maar er zit ook veel zout en verzadigd vet in. Goed om te weten: smeerworst en andere leverproducten bevatten veel vitamine A in zit.
Leverworst en paté bevatten naast veel cholesterol veel verzadigd vet. Een cholesterolrijk product hoeft echter niet altijd volledig vermeden te worden: het gebruik ervan moet hoogstens beperkt worden.
Tot op bepaalde hoogte zijn vetten wel gezond, maar in leverworst zitten voornamelijk verzadigde vetten. Verzadigde vetten zijn medeverantwoordelijk voor gewichtstoename en kunnen ook bijdragen aan een te hoog cholesterolgehalte.
Orgaanvlees is meestal vetarm, waardoor het effect op het cholesterolgehalte relatief beperkt is. Mensen met een te hoog cholesterolgehalte doen er voorzichtigheidshalve toch best aan om maximaal eens om de 2 weken orgaanvlees te eten.
Lever-smeerworst of paté: het Voedingscentrum raadt af om je kind leverproducten zoals paté of smeerworst te geven. Niet alleen omdat er veel zout en verzadigd vet in zit, maar ook doordat er meer vitamine A in zit dan de aangeraden dagelijkse hoeveelheid voor kinderen.
"Lever is vrij taai als je het kookt, maar rauw valt het gemakkelijk te eten", zegt Yoshiko Miki, een 38-jarige kok die rauwe lever als specialiteit had. "Vooral hier was de lever heel lekker.
Er zit 16,5 gram vet in 1 voorgerecht (50 gram) paté, waarvan 5,7 gram verzadigd vet. Voor je hart en bloedvaten is het gezond om vooral producten te kiezen met veel onverzadigde vetten. Onverzadigd vet zit bijvoorbeeld in olie, halvarine, vloeibare bak- en braadproducten, avocado, noten en (vette) vis.
Vleeswaren staan niet in de Schijf van Vijf omdat het vlees bewerkt is. Bewerkt vlees wordt in verband gebracht met beroerte, diabetes type 2 en darmkanker. Het advies is om vleeswaren als worst, ham en paté niet te vaak te eten.
Gezondheid
Zoet beleg zoals Unox Leverpastei mager 3 blikjes is niet geschikt als onderdeel van een gezonde dagelijkse voeding. Unox Leverpastei mager 3 blikjes kun je wel als extraatje eten. Het advies is om dat niet meer dan drie keer per week te doen.
Leverworst bevat een aantal vitaminen die erg gezond zijn. Een van deze vitaminen is vitamine A, een vitamine die veel voorkomt in lever en producten waar lever in is verwerkt. Vitamine A is erg goed voor je gezondheid, omdat het zorgt voor een gezonde huid en ogen en een goed afweersysteem.
Hoe gezond is kaas? Kaas is rijk aan vitamine A, vitamine B12 en mineralen als calcium, fosfor, magnesium en zink. Bovendien is kaas een bron van vitamine B2 en selenium. Kaas bevat eiwit en vet en weinig of geen koolhydraten.
Denk aan charcuterie zoals salami of ham, en vers bewerkt vlees waaraan zout of additieven (zoals nitriet en fosfaten) zijn toegevoegd zoals spek. Ook de consumptie van bewerkt vlees is in verband gebracht met een verhoogd risico op darmkanker, beroerte en diabetes type 2.
De ambachtelijke slagersleverworst wordt meestal in natuurdarm gehuld. Gemalen en gekookte varkenslever wordt vermengd met gemalen varkensvlees en soms ook gevogeltevlees en op smaak gebracht met een kruidenmelange. Er zijn vele variëteiten zowel qua smaak als qua structuur.
Filet americain staat niet in de Schijf van Vijf; eet het dus niet te vaak. Kant-en-klare filet americain bestaat uit fijngemalen rauw vlees met een saus erdoor. Vooral in deze saus zitten vaak toevoegingen die niet gezond zijn, zoals zout of suiker. Filet americain kan soms veel verzadigd vet bevatten.
5x toch even wat anders
Toch kan je vleeswaren als ham, boterhamworst en kipfilet wel maximaal één keer per dag wel eten. Deze drie soorten vleeswaren zijn namelijk minder vet, alleen bevatten wel zout. Kaas bevat daarentegen veel vetten, dus ook hiervoor geldt niet te veel kaas als je gezond wil eten.
Een 10+, 20+ of 30+ kaas, waar niet teveel zout in zit, past prima in een gezond eetpatroon en zal het afvallen niet in de weg zitten. Het vetgehalte in kaas wordt aangegeven met bijvoorbeeld 45+. De minder vette kazen bevatten meer calcium.