Een ziekenfonds – ook wel mutualiteit of ziekenkas genoemd – is een zorgverzekering die gedeeltelijk of volledig sommige ziektekosten terugbetaalt. Iedereen in België moet een verzekering voor de ziektekosten hebben en moet zich bijgevolg aansluiten bij een ziekenfonds dat erkend is.
Wat doet een ziekenfonds? Als je lid bent van een ziekenfonds of mutualiteit, ben je verzekerd voor medische kosten. Het ziekenfonds betaalt een deel van het geld terug dat je betaalt aan de dokter, apotheek, ziekenhuis… Als je ziek wordt of een ongeval krijgt en je daarom niet meer kan werken, krijg je een uitkering.
Bij welke verzekeringsinstelling bent u aangesloten? Om zeker te zijn, kunt u even gaan kijken op uw kleefbriefje, daarop staat het nummer van uw ziekenfonds. Het eerste cijfer komt overeen met de cijfers hieronder.
Het belang van het juiste ziekenfonds
Op vlak van wettelijke terugbetalingen zijn er geen verschillen tussen de ziekenfondsen onderling. Elk ziekenfonds past dezelfde basisterugbetalingen toe voor je gezondheidszorgen (geneesmiddelen, erelonen, ziekenhuisopnames, enz.) en uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid.
Nieuwkomers in België
In België is het afsluiten van een ziekte- en invaliditeitsverzekering voor iedereen verplicht. Als u legaal in België verblijft, kunt u zich meestal zonder problemen aansluiten bij een ziekenfonds naar keuze.
De mutualiteit is een ziekteverzekerings- instelling. De mutualiteit betaalt een deel van de kosten van zorg terug. Dat kan voor een doktersbezoek, tandartsbezoek, medicijnen, hulpmiddelen, ziekenhuiskosten, … De mutualiteit betaalt ongeveer 75% van de kosten terug.
De verplichte verzekering gezondheidszorg betaalt je medische kosten geheel of gedeeltelijk terug. Het gaat om de kosten van raadplegingen bij de huisarts of specialist, tandarts, kinesitherapeut, oogarts, bevallingen, ziekenhuisopnames … alsook om de kostprijs van een aantal geneesmiddelen.
Eén ziekenfonds is gratis: de Hulpkas voor Ziekte- en invaliditeitsverzekering (HZIV). Die betaalt evenwel alleen de wettelijke voorziene terugbetaling en een uitkering bij loonverlies maar ook niet meer dan dat.
Waarom kiezen voor CM? Met haar 4,5 miljoen leden is CM het grootste ziekenfonds van het land.
Het goedkoopste ziekenfonds is de Socialistische Mutualiteit van Brabant met 81,60 euro per jaar.
Hoeveel je moet bijdragen aan je ziekenfonds is afhankelijk van het ziekenfonds waarbij je aangesloten bent. Het bedrag schommelt tussen 97,20 en 114 euro per jaar.
Het zijn gerechtigden die geen sociale bijdragen betalen in het kader van een arbeidsinkomen. De ziekenfondsen innen deze bijdragen bij hun leden.
Ziekenfonds afgeschaft
Eén van de oorzaken was het oneerlijke verschil tussen de ziekenfondsverzekering en de particuliere verzekering. Artsen ontvingen namelijk een lagere vergoeding voor ziekenfondspatiënten dan voor patiënten met een particuliere zorgverzekering.
U kunt lid worden bij de start van een trimester, dus op 1 januari, 1 april, 1 juli of 1 oktober. U kunt pas veranderen van mutualiteit als u minstens één jaar lid bent bij uw huidige mutaliteit en de bijdragen voor de verplichte ziekteverzekering heeft betaald.
Moet ik me aansluiten bij een ziekenfonds? De ziekenfondsen betalen, onder toezicht van het RIZIV, geneeskundige verstrekkingen en uitkeringen. Om daar recht op te hebben, ben je verplicht om je aan te sluiten bij een ziekenfonds.
Ze bedraagt doorgaans 75 procent van de kosten.
Uw ziekenfonds komt tegemoet in de prijs van die verstrekking: dit is de tegemoetkoming van de verplichte ziekteverzekering. Het verschil tussen het officiële honorariumbedrag en het bedrag dat uw ziekenfonds terugbetaalt, is uw persoonlijk aandeel (ook 'remgeld' genoemd).
Getuigschriften voor verstrekte hulp, zoals een doktersbriefje, blijven 2 jaar geldig. Dit betekent dat je ze aan je ziekenfonds moet bezorgen binnen de twee jaar na het einde van de maand waarin de zorg werd verleend. Nadien zijn ze verjaard en kunnen ze niet meer worden terugbetaald.
De aanvullende verzekering geeft bijvoorbeeld een terugbetaling bij aankoop van brillen, lenzen, hoorapparaten enz.of kent extra voordelen toe wanneer er een kindje op komst is. Als lid van een ziekenfonds kunt u trouwens ook een ziekteverzekering bij uw ziekenfonds afsluiten. Dit type verzekering is niet verplicht.
In 1949 richtten bestaande ziekenfondsen de Stichting Volksgezondheidszorg (VGZ) op. Deze ziektekostenverzekeraar was bedoeld voor mensen die niet langer in aanmerking kwamen voor het ziekenfonds. VGZ voorzag deze doelgroep van een goede, betaalbare ziektekostenverzekering.
Vandaag zijn dat er nog 23, waaronder de Hulpkas en HR Rail Care. Twee ziekenfondsen zijn aangesloten bij de Christelijke Mutualiteiten, zeven bij de Socialistische, vijf bij de Liberale, vier bij de Neutrale en drie bij de Onafhankelijke Ziekenfondsen.
Tegenwoordig kan iedereen van Groningen tot Maastricht via internet dezelfde zorgverzekering afsluiten. Vroeger toen de zorgverzekering nog ziekenfonds heette was dat anders. Toen waren zorgverzekeraars actief in een regio. Je had een zorgverzekeraar per regio.
Als je zelf geen ziekenfonds kiest, dan sluit het OCMW je aan bij de Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering.