Het totale gemeentebestuur valt uiteen in twee politieke organen: de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders, kortweg college van B&W. Dit laatste orgaan vormt het dagelijks bestuur van de gemeente. De gemeenteraad is het hoogste orgaan in een gemeente.
Het gemeentebestuur is de gezamenlijke aanduiding voor de organen die bevoegd zijn om een gemeente te besturen. Het gemeentebestuur laat zich meestal onderscheiden in een algemeen bestuur en een dagelijks bestuur. Het algemeen bestuur van de gemeente berust normaliter bij het volksvertegenwoordigende orgaan.
Gemeente voert landelijk en eigen beleid uit
Bijvoorbeeld het bouwen van een theater, het aanleggen van een fietspad of het bouwen van woningen. Het maken van die keuzes is de belangrijkste taak van het gemeentebestuur. Daarnaast voert de gemeente ook veel landelijke wetten uit. Dit heet medebewind.
De organisatie. Elke gemeente heeft een gemeenteraad, een burgemeester en een college van burgemeester en wethouders (B en W). Een belangrijke taak van de gemeenteraad is om het college te controleren. Het college moet op zijn beurt verantwoording afleggen aan de gemeenteraad.
De leden van de gemeenteraad (raadsleden) nemen alle beslissingen die voor de gemeente van belang zijn. Bijvoorbeeld over onderwijs, nieuwbouw of de hoogte van de belastingen.
Een gemeenteraad is het gekozen vertegenwoordigende lichaam in de gemeente en daarvan tevens het hoogste bestuurlijke orgaan. De raad stelt het beleid van de gemeente vast en controleert het dagelijks bestuur: het college van burgemeester en wethouders .
Zo is bijvoorbeeld de Gemeente een in de wet genoemd rechtspersoon. Haar organen zijn in de Gemeentewet omschreven: de Gemeenteraad, de Burgemeester en het College van burgemeester en wethouders]. Deze organen zijn dus bestuursorganen van de Gemeente.
Taken raadsleden
Raadsleden bepalen de belangrijkste punten van het beleid van de gemeente. Ze controleren of het college van burgemeester en wethouders (college van B&W) het beleid goed uitvoert. De leden van de gemeenteraad maken de begroting en controleren het financiële jaarverslag van de gemeente.
Gezicht van de gemeente
Veel mensen denken dat burgemeester 'de baas' is van de gemeente. Dat is niet zo. Dat is de gemeenteraad. Net als de wethouders, legt de burgemeester verantwoording af over de dingen die hij doet aan de gemeenteraad.
De burgemeester heeft meerdere taken en rollen. Zo is hij of zij voorzitter van het college van Burgemeester en Wethouders en voorzitter van de gemeenteraad. Daarnaast heeft hij of zij ook een aantal zelfstandige taken. Voor veel mensen is de burgemeester het gezicht van de gemeente.
De ambtelijke organisatie is verdeeld in diensten, directies of sectoren, met daaronder afdelingen voor onderdelen van de gemeentelijke beleidsterreinen, bijvoorbeeld voor welzijn, sociale zaken, milieu, waterstaatszaken, ruimtelijke ordening, economie, recreatie, natuur, verkeer en vervoer.
De burgemeester is voorzitter van B&W.Iedere wethouder heeft een eigen beleidsterrein (portefeuille), bijvoorbeeld financiën, verkeer, milieu, welzijn of volkshuisvesting. Het bepalen van het beleid gebeurt echter in het college van B&W. Het college doet voorstellen aan de gemeenteraad en verdedigt die daar.
Een burgemeester is een door de Kroon benoemde gemeentebestuurder, die lid en voorzitter is van het College van burgemeester en wethouders in een gemeente . De burgemeester heeft een belangrijke rol bij de beleidsvorming in een gemeente en heeft daarnaast speciale verantwoordelijkheid voor de openbare orde.
Politieke ambtsdragers zijn de mensen die het land, de provincies, waterschappen en gemeenten besturen. Denk aan ministers, burgemeesters, wethouders en gedeputeerden van provincies. Politieke ambtsdragers zijn geen 'gewone' werknemers of ambtenaren.
De gemeenteraad is de volksvertegenwoordiging. De gemeenteraad stelt de beleidskaders vast. Het college van B&W bestuurt de stad binnen deze kaders. De raad controleert of het college zich aan de beleidskaders heeft gehouden en of de vastgestelde doelen zijn bereikt.
Het raadslidmaatschap
Als raadslid bent u niet in dienst van de gemeente of de raadsfractie, maar u ontvangt wel een raadsvergoeding en een onkostenvergoeding.
De gemeente zelf is geen bestuursorgaan orgaan, maar een publiekrechtelijk rechtspersoon (2:1 lid 1 BW); betreft hier geen ORGAAN van een rechtspersoon maar de rechtspersoon zelf. -De gemeente is krachtens publiekrecht ingesteld namelijk op grond van artikel 2:1 BW is de staat een publiekrechtelijk rechtspersoon.
1:1 lid 2 BW - I: De gemeente is zelf een rechtspersoon krachtens publiekrecht ingesteld, art. 2: lid 1 BW. - De gemeente heeft organen en is zelf geen orgaan.
Ambtenaren zijn dus, hoewel ze wel in de wet genoemd kunnen zijn, geen bestuursorganen, maar de burgemeester weer wel. Bestuursorganen van de staat zijn onder andere: regering, minister, staatssecretaris; bij een Mulderfeit: de officier van justitie. Bestuursorganen van de provincie zijn (art.
Een burgemeester dient veelal zelf zijn of haar ontslag in. In het uiterste geval kan het ook zo zijn dat de gemeenteraad een aanbeveling tot ontslag indient via de commissaris van de Koning. Er is dan sprake van ongevraagd ontslag.
De gemeente heeft de 'beginselplicht tot handhaving', wat betekent dat de gemeente in beginsel moet optreden tegen een illegale situatie. Dat betekent dat je in beginsel handhaving kunt afdwingen door het indienen van een handhavingsverzoek.
Je hebt medezeggenschap hoog in het vaandel De gemeentesecretaris/algemeen directeur is bestuurder in de zin van de Wet op de ondernemingsraden (WOR).