Als u een darmstoma heeft, wordt uw ontlasting opgevangen in een opvangzakje dat op uw huid is geplakt. Er bestaat stomamateriaal (opvangzakje) voor een stoma op de dikke darm (colostoma) en op de dunne darm (ileostoma). Bij tweedelig stomamateriaal heeft u een losse huidplak of huidplaat die u op het lichaam plakt.
Bij een tweedelig systeem zijn de huidplaat en het zakje, twee losse elementen. Voordeel is dat het stomazakje meerdere keren verwisseld kan worden. Zonder de huidplaat te verwijderen. Deze kan een tot enkele dagen blijven zitten.
Hoe vaak moet dit? En hoe gaat dit? Voor een optimale werking van het stomamateriaal dien je het zakje één tot meerdere keren per dag te verwisselen. Als je een ééndelig opvangsysteem gebruikt, betekent dit dat je ook de huidplaat vervangt, omdat het zakje en de huidplaat bij dit systeem aan elkaar vast zitten.
Verzorging stoma
Een stoma met een eendelig opvangsysteem dient één keer per dag helemaal vervangen te worden. Bij een stoma met een tweedelig opvangsysteem moet de huidplak 2 à 3 keer per week vervangen worden.
Bij een stoma met ééndelig opvangsysteem wordt het opvangzakje rechtstreeks op de huid geplakt. Het opvangsysteem bestaat dan uit een huidplaat en een stomazakje. Bij een ééndelig systeem zijn deze dus niet van elkaar te scheiden.Je verwijdert dus zowel de huidplaat als het zakje bij het verwisselen.
Er zijn twee soorten opvangsystemen: een eendelig en tweedelig opvangsysteem. Een eendelig opvangsysteem bestaat uit een huidplaat met een opvangzakje eraan vast. Een tweedelig opvangsysteem heeft een losse huidplaat, waarop u opvangzakjes klikt, klemt of plakt.
Open opvangzakjes
Dit is de beste keuze als je een ileostoma hebt, omdat de ontlasting meestal vloeibaar is. Al worden de open zakjes ook soms gebruikt bij een colostoma. Deze zakjes zijn eenvoudig leeg te maken en moeten minder vaak verwisseld worden dan gesloten zakjes!
Stoma opvangsystemen
De huidplak blijft 2 tot 3 dagen zitten. Het zakje kan, afhankelijk van de soort stoma, verwisselt worden.
Een tweedelig systeem heeft een huidplaat met een plastic ring waar het opvangzakje opgeklikt wordt. Beide systemen hebben voor- en nadelen. Zo is een ééndelig systeem platter en minder zichtbaar dan een tweedelig systeem, het buigt bovendien makkelijker met plooien mee.
Een dubbelloops stoma is een stoma met twee openingen naast elkaar. Via de ene opening verlaat ontlasting uw lichaam. De andere opening is voor het afvoeren van slijm, dat uit het slijmvlies van uw darm komt.
Een eindstandig stoma heeft één opening, voor zowel de ontlasting als het slijm. De dubbelloops stoma is vaak tijdelijk en wordt later weer opgeheven.
Complicaties bij een stoma
Een breuk rond de stoma (parastomale hernia). Een uitstulping van de stoma (prolaps). Het zwart worden van de stoma door een verminderde doorbloeding (necrose). Stuwing van de stoma.
De ileostoma is vaak de hele dag productief. 's Morgens, voor het ontbijt, is de stoma meestal het minst productief. Het verzorgen van je stoma is makkelijker als je vóór het ontbijt je materiaal verwisselt. Leeg altijd eerst het stomazakje voordat je gaat wisselen. Dit voorkomt geknoei met volle stomazakjes.
Door het ontbreken van de dikke darm is de ontlasting die via het ileostoma het lichaam verlaat over het algemeen dun tot brijachtig. Het is belangrijk om rustig te eten, het voedsel goed fijn te snijden en goed te kauwen.
Je kunt gewoon gaan zwemmen, ook in de zee. Alle huidplaten zijn waterbestendig en zijn soms zelfs na het eerste uur zwemmen niet of moeilijker te verwijderen. Zorg er wel voor dat de stoma goed is afgesloten, zodat er geen zand of water bij kan komen. Hiermee voorkom je infecties.
Het gemiddelde aantal ligt tussen de 6 en 10 keer per 24 uur. Vooral bij een ileostoma is het handig om tijdens het legen van het stomazakje toiletpapier in het toilet te leggen, om opspatten van de inhoud te voorkomen.
Leeg het stomazakje als deze ongeveer voor de helft vol zit. Een te vol zakje kan problemen opleveren, zoals het losraken van de huidplaat. Het legen kan zowel zittend op het toilet of staand voor het toilet gebeuren. Droog zo nodig na het legen het kraantje af met een stukje toiletpapier.
Leeg het zakje als het voor een deel gevuld is in de wc. Je kunt daarbij half op de wc zitten en het zakje zijdelings in de toiletpot legen. Ook kun je normaal op de wc zitten en het zakje tussen de benen door legen. De enige benodigdheden hierbij is toiletpapier (je kunt kraanwater gebruiken).
De gemiddelde leeftijd van de stomadragers is 62 jaar (resultaten niet in tabel); 55% van de stomadragers is jonger dan 65 jaar.
Douchen en baden
' Die vraag wordt vaak gesteld. Het antwoord is 'ja', maar u moet rekening houden met het volgende: Als u zonder stomamateriaal gaat douchen, kan er ontlasting of urine uit de stoma komen. U kunt ook mét stomamateriaal douchen en het materiaal daarna afdrogen of verwisselen.
Doordat u een stoma heeft gehad is een deel van uw darm enige tijd niet in gebruik geweest. Hierdoor is uw ontlasting aan het begin vaak dun en moet u regelmatig naar het toilet. De functie van de darm zal na de operatie vanzelf herstellen. Dit kan een aantal weken duren.