Jicht is een reumatische aandoening met plotselinge aanvallen van gewrichtsontstekingen. Het ontstaat meestal in het gewricht van de grote teen, maar kan ook in andere gewrichten optreden.
Reumatoïde artritis is een chronische ontsteking van meerdere gewrichten (vaak ook symmetrisch, bijvoorbeeld beide voeten, beide handen, beide armen), waar jicht meestal maar één (soms enkele) gewrichten aantast.
Jicht is een reumatische en pijnlijke aandoening die ontstaat doordat urinezuurkristallen neerslaan in de gewrichten. Hierdoor kunt u plotselinge aanvallen krijgen van gewrichtsontstekingen.
De aandoening bestaat al ruim 2500 jaar. Jicht valt onder de reumatische aandoeningen en wordt ook wel verward met artrose. Beide aandoeningen zijn echter totaal verschillend. Bij jicht is sprake van een ontstekingsreactie op de plaatselijke opeenhoping van urinezuurkristallen in de gewrichten.
U heeft pijnlijke, stijve, dikke of warme gewrichten. Bijvoorbeeld in de handen, polsen, voeten of enkels. Heel soms wordt een gewricht ook rood. U kunt de gewrichten minder goed buigen, strekken of bewegen.
Voor mensen met reumatoïde artritis is er geen reden het gebruik van koffie te verminderen. Koffie doet reumatoïde artritis niet ontstaan en heeft geen negatief effect op je aandoening.
Veel mensen met reuma hebben pijn of stijfheid in hun voeten. Problemen aan je voeten ontstaan daarnaast ook door opgezwollen gewrichten, vergroeiingen of standsveranderingen van je voet. Je kunt daarnaast last krijgen van een veranderde drukverdeling onder je voeten of een kwetsbare huid en nagels.
6. Voldoende magere zuivelproducten nemen. Magere zuivelproducten kunnen mogelijk het risico op jicht verminderen doordat de uitscheiding van urinezuur wordt bevorderd.
Bij een aanval van jicht helpen prednisolon en NSAID's even goed tegen de pijn. Een andere mogelijkheid is colchicine. NSAID's zoals diclofenac, naproxen of ibuprofen kunnen de pijn binnen 1 tot 2 dagen verminderen.
Je arts haalt bij een gewrichtspunctie met een naald wat vocht uit het ontstoken gewricht. Dat vocht wordt met een microscoop onderzocht: bij jicht zijn de neergeslagen urinezuurkristallen meestal goed te zien.
Hoe kun je het herkennen? Jicht begint vaak 's nachts met een heel pijnlijke ontsteking van een gewricht. In 50 tot 70% van de gevallen gaat het om de grote teen, maar ook enkel, knie en andere voetgewrichten worden vaak getroffen. De ontsteking komt minder vaak voor in de gewrichten van het bovenlichaam.
Een jichtaanval geneest meestal vanzelf. Binnen één tot drie weken zijn de klachten weer verdwenen. Het kan bij een eenmalige aanval blijven, of steeds weer terugkomen. Er zijn medicijnen die de aanvallen tegengaan en verlichten.
Reumatoïde artritis komt voornamelijk voor in de polsen en de kleine gewrichten van je handen of voeten en treedt meestal symmetrisch op. Als je bijvoorbeeld een ontsteking aan het vingerkootje van je linkerringvinger hebt, dan is de kans groot dat ook het vingerkootje van je andere ringvinger gaat ontsteken.
Een jichtaanval gaat altijd gepaard met hevige pijn in het gewricht, welke ook opzwelt en rood en warm wordt. Bij jicht in de voet kunt u daarnaast de volgende symptomen ervaren: Extreme gevoeligheid van de voet. Veel mensen kunnen het zelfs niet verdragen wanneer er een laken of deken op de voet wordt gelegd.
Tomaten en jicht
Circa 70% van de ruim 2000 mensen met jicht zegt dat bij hen bepaalde voedingsmiddelen een jichtaanval uitlokken. Het meest genoemd worden vis, schaal- en schelpdieren, alcohol en rund- en varkensvlees, gevolgd door tomaten. Van de mensen in deze studie zegt 1 op de 7 dat tomaten jicht uitlokt.
Uw nieren kunnen hun werk het beste doen als u veel (water) drinkt. Als u te weinig drinkt, kunnen uw nieren het urinezuur minder goed uitscheiden. Veel drinken is goed, maar dat geldt zeker niet voor alcohol.
Zuur, base, purine
Basisch vormende voeding kan daarentegen onbeperkt worden gegeten. Basisch vormende voeding is bijvoorbeeld groenten, fruit, pompoen, banaan, komkommer, augurk, tomaat, aardappel, aubergine, selderij. Het valt daarnaast ook aan te bevelen matig te zijn met voeding die veel purine bevat.
Het vermoeden is dat de anti-oxydant chlorogeenzuur voor verlaging van het gehalte urinezuur in het bloed zorgt en daarmee jichtvorming voorkomt. Chlorogeenzuur is overigens niet onverdacht. Het advies: mensen die jicht in de familie hebben en die koffie lekker vinden, moeten vooral doorgaan met koffie drinken.
Een gezond en gevarieerd eetpatroon volgens de Schijf van Vijf helpt om de kans op een jichtaanval te verkleinen. Wat voor soort brood je eet, maakt niet uit. Ook zuurdesembrood is een prima keuze.
Dieetadvies bij jicht
Ook gistrijke producten zoals Marmite vermijden. Varkensvlees, leverworst, tong, eend, kip, garnalen, heilbot, krab, kreeft, oesters, paling, schol, asperges, bloemkool, peulvruchten, soja(producten), sperziebonen, spinazie en champignons bevatten eveneens veel purine.
Zo leveren zuursmakende vruchten, zoals citroenen en sinaasappels, na vertering en stofwisseling toch een basenoverschot op. Ook is het niet zo dat zuur werkende voedingsmiddelen per definitie ongezond zijn. Zo leveren vis, granen en peulvruchten een zurenoverschot, maar dit zijn waardevolle voedingsmiddelen.
Belangrijke bloedwaarden bij reuma. In je bloed kunnen stoffen aanwezig zijn die mogelijk op een auto-immuunaandoening wijzen. Als een bloedonderzoek een 'positieve' uitslag heeft, betekent het dus dat je misschien een vorm van reuma hebt. De uitkomsten van alle onderzoeken bij elkaar vormen de uiteindelijke diagnose.
Typerend voor de reumatische voet zijn knobbels bij de tenen die daardoor scheef groeien. Soms gaan ze over elkaar staan met als gevolg het ontstaan van hamertenen, klauwtenen, likdoorns en eeltplekken. Schoenen passen niet meer goed, lopen gaat moeilijk en is pijnlijk.
Om vast te kunnen stellen óf en welke vorm van reuma u hebt, doen we een lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek bij u. Soms zijn aanvullende onderzoeken nodig, zoals een röntgenfoto.