Er zijn meerdere oorzaken die ervoor gezorgd hebben dat het zo slecht gaat met bijen. De meest bekende hiervan zijn: verdwijning van leefgebied, pesticiden en de eigen ziektes (varroamijt). Maar wist je bijvoorbeeld dat elektromagnetische straling en windmolens ook hun effect hebben op bijen?
Zonder bestuivers geen gewassen
Ze zijn van onschatbare waarde voor onze voedselproductie: bijen en hommels. Ze bestuiven namelijk zo'n zeventig tot tachtig procent van de gewassen die wij eten. Zonder deze bestuivende beestjes zouden er geen vruchten, zaden en groentes zijn om de schappen mee te vullen.
De meest urgente bedreigingen voor het voortbestaan van bijen op de lange termijn zijn: Klimaatverandering . Habitatverlies en fragmentatie. Invasieve planten en bijen.
Dit jaar is de Nationale Bijentelling voor het eerst verlengd tot een tiendaagse telling. Tussen 15 en 24 april kan iedereen meedoen door een half uurtje wilde bijen te tellen. Dat kan overal; in je tuin, op je balkon, of ieder ander groen plekje in de buurt.
Wetenschappers weten dat bijen sterven door verschillende factoren : pesticiden, droogte, vernietiging van leefgebieden, voedingstekorten, luchtvervuiling, opwarming van de aarde en meer. Veel van deze oorzaken zijn met elkaar verbonden.
Het aantal (wilde) bijen, vlinders, zweefvliegen en andere bestuivende insecten daalt wereldwijd.Van de 360 soorten bijen in Nederland dreigt meer dan de helft te verdwijnen. De Rijksoverheid neemt maatregelen om de bijensterfte en daling van alle bestuivers uiterlijk in 2030 te stoppen.
Pesticiden vormen een van de grootste bedreigingen voor bijen . De afname van de diversiteit en overvloed van bijen zou een serieuze impact hebben op hoe de natuurlijke wereld functioneert, inclusief onze gewassen. Bijen bestuiven veel van het voedsel dat ons dieet gezond en smakelijk maakt – van de appel in onze lunchbox tot de tomaten op onze pizza.
Resultaten 2024. Wauw, dit jaar werden er ondanks het onstuimige weer ruim 41.000 bestuivers geteld door ruim 2.300 tellers! Dankzij die gegevens kunnen we de bijen beter beschermen.
Ons voedsel zonder bijen
Het verbouwen van voedsel zal zonder de bestuiving van insecten sterk in productie dalen. Als de bestuiving van insecten volledig weg zou vallen zal de wereldwijde voedselproductie met ongeveer 10% verminderen. Met een steeds groeiende wereldbevolking wordt dit al snel een probleem.
Waar zijn bijen in de winter? Bijen in de winter blijven in hun nest of bijenkast, waar ze beschut zijn tegen de kou. Wilde bijensoorten, zoals solitaire bijen, gebruiken holtes in bomen of de grond om zich te verschuilen.
In een bijenvolk zijn alle bijen dochters en zonen van die ene bevruchte koningin die een volk rijk is. Het zijn dus de genen van die koningin en de genen van de zaadcellen die ze haar leven lang in haar spermatheek bij zich draagt, die bepalen of het volk zachtaardig dan wel agressief is.
In de Verenigde Staten is meer dan een derde van alle gewasproductie - 90 gewassen variërend van noten tot bessen tot bloeiende groenten - afhankelijk van insectenbestuiving . Beheerde honingbijenkolonies zijn onze primaire bestuivers, die jaarlijks minstens $ 15 miljard toevoegen door de opbrengsten te verhogen en te helpen bij het garanderen van oogsten van superieure kwaliteit.
Bijen zorgen voor de bestuiving van 70% van de gewassen. Albert Einstein voorspelde het al: wanneer de bij verdwijnt, zal de mens in 4 jaar tijd ook verdwijnen. Niet alleen ons voedsel komt in het gedrang, ook het voortbestaan van wilde planten komt in gevaar als ze niet meer bestoven worden door bijen.
Honingbijen: De bekendste bijensoort, honingbijen, vertoont een gedragsverandering terwijl ze zich voorbereiden op de winter. De populatie van de korf neemt af en werksters worden meer beschermend over hun afnemende hulpbronnen . Dit kan leiden tot een verhoogd territoriaal gedrag en een waargenomen toename van agressie.
Er zijn meerdere oorzaken die ervoor gezorgd hebben dat het zo slecht gaat met bijen. De meest bekende hiervan zijn: verdwijning van leefgebied, pesticiden en de eigen ziektes (varroamijt). Maar wist je bijvoorbeeld dat elektromagnetische straling en windmolens ook hun effect hebben op bijen?
Wespenpoeder bevat giftige stoffen. Deze stoffen tasten het zenuwstelsel van de wesp aan. De brandweer gebruikt het product Permas-D op basis van permethrin.
Het is dan ook met vergeeflijke trots dat imkers citaten als die van Albert Einstein onderschrijven: “ Als de bij van het aardoppervlak verdwijnt, heeft de mens nog maar vier jaar te leven.”
Bijen zorgen voor ons voedsel
Zonder hun bestuivingsdiensten zijn er geen zaden en vruchten om de wereld te voeden. Zonder bijen, een lege winkelkar. Honingbijen, solitaire bijen en hommels zorgen ervoor dat we kunnen genieten van heerlijk fruit zoals kersen, appelen, braambessen, frambozen en mango's.
In Nederland leven zo'n 360 soorten wilde bijen, maar het gaat al lange tijd niet goed met de insecten. En dat komt vooral doordat er steeds minder voedsel is en er steeds minder plekken zijn waar ze hun nesten kunnen bouwen.
Bijensterfte kan meerdere oorzaken hebben. Als er sprake is van sterfte in het groeiseizoen, dan kan dit veroorzaakt worden door spuitschade of bepaalde ziekten zoals Nosema en Acarapis.Maar ook voedselgebrek kan dit veroorzaken.
In de Verenigde Staten leven de meeste bijensoorten, maar er zijn ook gebieden in bijvoorbeeld Afrika en het Midden-Oosten waar de diversiteit nog veel groter is dan ooit tevoren.
Zonder koningin kan een bijenvolk niet voortbestaan. Er moet dus een opvolgster komen. Als de koningin met een zwerm vertrokken is, dan komt de nieuwe koningin uit een zwermcel.
Bijen en andere insectenbestuivers zijn immers essentieel voor ons ecosysteem en onze biodiversiteit. Een vermindering van bestuivers betekent dat veel plantensoorten mogelijk zullen verdwijnen, samen met andere organismen die direct of indirect van hen afhankelijk zijn.
Habitatverlies is een van de grootste bedreigingen voor bestuivers. Het gebruik van pesticiden, ziektes, parasieten en niet-inheemse soorten vormen ook risico's voor bestuivers. Klimaatverandering kan de effecten van deze stressoren op bestuivers versterken, waaronder mogelijk verschuivingen in het verspreidingsgebied van plantensoorten en de timing van de bloei.
Uit de resultaten blijkt dat meer dan 30% van de bijenvolken de winter van 2022-2023 niet overleefde. Vooral bijenvolken die op eigen honing leefden, hebben een hogere sterfte. Bee Foundation stelt vast dat de meest natuurlijk gehouden bijen het meest getroffen zijn.