Bij -40 °C kan de huid het drie minuten redden zonder kleren. En bij -60 °C sterven de cellen onmiddellijk af. Bij -40 °C kan een mens drie minuten zonder kleren buiten lopen zonder dat het gevolgen heeft. Maar blote huid die wordt blootgesteld aan extreme kou onder -60 °C bevriest meteen, en dan sterven de cellen af.
Leven heeft het moeilijk als de temperatuur omhoog gaat – de grens voor dierlijk leven ligt bij ongeveer 50°C. Sommige bacteriën kunnen wel overleven bij temperaturen van boven de 100°C; één bacteriestam zelfs bij 122°C. Een beperkende factor voor leven bij hoge temperatuur is het water in levende cellen.
Als volwassene raadpleeg je best een arts als je koorts: boven de 39 °C oploopt (hoge koorts kan de hersenen en andere organen in de war sturen en beschadigen) gepaard gaat met specifieke symptomen zoals buikkrampen, branderig gevoel bij het plassen, suf en slaperig zijn, zware hoofdpijn of huiduitslag.
Gevoelstemperaturen boven 55 graden zijn levensgevaarlijk omdat het lichaam zijn warmte maar moeilijk meer kwijt kan. Dat leidt tot oververhitting.
Blootstelling aan kou kan de lichaamstemperatuur beïnvloeden. Dit kan gevaarlijk zijn. Wanneer het lichaam afkoelt tot minder dan 35,4 graden, functioneert het hart, de longen en de spieren minder goed. Afkoeling onder de 26 graden kan bewusteloosheid en uiteindelijk zelfs de dood tot gevolg hebben.
In principe is koud douchen niet gevaarlijk, tenzij je hartproblemen hebt. Overleg dan altijd eerst even met je (huis)arts voordat je gaat experimenteren met koud douchen. Wanneer je hartproblemen hebt, kan de 'klap' die de koude douche je geeft, gevaarlijk zijn.
Kou kan fatale gevolgen hebben. Bij -40 °C kan de huid het drie minuten redden zonder kleren. En bij -60 °C sterven de cellen onmiddellijk af. Bij -40 °C kan een mens drie minuten zonder kleren buiten lopen zonder dat het gevolgen heeft.
4°C is de ideale temperatuur voor de koelkast. 80% van de respondenten weet niet dat 4°C de ideale temperatuur is. Vooral vlees is bij die temperatuur het langst veilig houdbaar. Met name bij kip kan het aantal ziekmakende bacteriën, zoals listeria, ook bij temperaturen boven 4°C al langzaam toenemen.
Hoogste temperaturen ooit gemeten
Noord-Amerika: 56,7°C op 10 juli 1913 in Furnace Creek, Death Valley, Verenigde Staten. Afrika: 55,0°C op 7 juli 1931 in Kébili, Tunesië Azië: 55°C, in Al Majmaah, Saoedi-Arabië, op 8 juni 2019.
Furnace Creek in Death Valley in de Amerikaanse staat Californië is de heetste plek op aarde. Op 10 juli 1913 werd het daar 56,7 graden en dat is officieel de hoogste temperatuur ooit gemeten.
'Mijn bloed kookt' betekent dat je woedend bent. Je kunt het ook over iemand anders zeggen, bijvoorbeeld: “Zijn bloed kookt.” Dat betekent dat diegene furieus is.
De 'normale' lichaamstemperatuur van de mens is gemiddeld 36,7 graden. Stijgt deze temperatuur naar 38 graden? Dan begint de koude koorts.
De normale lichaamstemperatuur bij gezonde mensen varieert tussen ongeveer 35,5 graden en 37,5 (soms hoger bij inspanning) Celsius. Soms ook wel wat lager. Bijvoorbeeld vroeg in de ochtend of tijdens de slaap. Onderkoeling begint als de lichaamstemperatuur zakt tot onder de 35 °C.
Bij een infectie kan de temperatuur oplopen tot 40 of 41 graden. Dat kan geen kwaad. De koorts is niet schadelijk voor het lichaam of de hersenen. Zolang het lichaam de warmte kwijt kan, komt de temperatuur zelden tot boven de 41 graden.
Zodra de lichaamstemperatuur beneden 35°C daalt, spreekt men van onderkoeling. Eerst krijg je kippenvel. Daarna gaat het lichaam rillen. Soms treedt er agitatie op, dan wordt iemand opgewonden of rusteloos.
Je hebt koorts als je lichaamstemperatuur hoger dan 38 graden celsius hebt. Een normale lichaamstemperatuur ligt rond de 37 graden. Als je temperatuur iets hoger ligt, hoef je niet gelijk koorts te hebben. Bij een temperatuur tussen de 37,5 en 38 graden noemen we het namelijk 'verhoging'.
Siberisch koud
De koudste plek op aarde waar mensen wonen, is het noordoosten van Siberië. Daar staat het kouderecord op 67,8 graden onder nul. De laatste keer dat die temperatuur werd gemeten was in 1933.
39 graden is al uniek
Op 24 juli werd het 75(!) jaar oude hitterecord van Warnsveld gebroken toen het in Eindhoven39,3 graden werd. Ook dat was een barrière want nooit eerder werd er in ons land 39 graden gemeten.
Op 26 januari 1942 kwam het kwik in De Bilt niet hoger dan min 11,2 graden en de nacht die volgde koelde het af tot min 24,8 graden, de laagste standen ooit op het hoofdstation van het KNMI gemeten. Op 27 januari 1942 registreerde Winterswijk min 27,4 graden, de laagste temperatuur van de eeuw in ons land.
Als het onder de 10 graden is, is het zo koud dat je je adem kunt zien. Er zullen dan weinig mensen zijn die zonder jas naar buiten gaan. Dat is maar beter ook, aangezien er een kans is dat je onderkoeld raakt. Tussen de 10 en 15 graden wordt het nog steeds aangeraden om een normale jas (of tussenjas) te dragen.
Wat is extreme koude? In extreme kou moet de mens de lichaamstemperatuur toch rond de 37°C kunnen handhaven. Er zijn er veel werksituaties waarin regelmatige blootstelling aan koude voorkomt, zowel in gebouwen als in de buitenlucht (in de winter).
De meeste volwassenen vinden een temperatuur tussen de 17 en 19 graden prima om zonder jas - maar met trui - naar buiten te gaan. Bij veel kinderen ligt die temperatuur een stukje lager, omdat ze de hele tijd bewegen. Voor hen is 14, 15 of 16 graden vaak al ideaal om zonder jas naar buiten te gaan.
Wonen in een te koud huis heeft ten eerste flinke negatieve gevolgen voor je ademhaling. Het verhoogt namelijk de kans op astma en andere ademhalingsziektes. Ook andere ziektes gedijen goed bij een lage temperatuur. Denk bijvoorbeeld aan griep, allergieën of hart- en vaatziekten.
De 'koude' periode van het jaar gaat ook vaak gepaard met stijve spieren. Dit komt enerzijds omdat mensen minder bewegen, maar ook kou heeft effect op uw spieren. Zo kunnen ook nek- en schouderklachten bij koud weer plotseling opspelen.
Kou kan – net zoals wind en tocht – zorgen voor stijfheid in de spieren. Door uw spieren intensief aan te spannen kan er schade optreden in de spieren. De kans op spierpijn is een stuk groter dan onder normale omstandigheden. Krachtvermindering kan ook een gevolg zijn van de frisse weersomstandigheden.