Ethisch handelen is handelen in overeenstemming met de waarden en de normen waaraan wij onszelf en anderen in redelijkheid gehouden achten. Ethisch handelen is meer dan je aan de wet houden.
De ethiek probeert normen en waarden te begronden. Omdat de ethiek gericht is op de praktijk van het goede handelen, spreken we ook soms over praktische filosofie.
De competentie Maatschappelijk verantwoord handelen geeft aan of je rekening houdt met brede maatschappelijke doelen en belangen en met de effecten die het eigen handelen en de eigen organisatie/producten hierop hebben.
Ethisch is het gebied van de praktische filosofie die handelt over wat goed en kwaad is. Het betekent of iets moreel verantwoord is. Ouders geven aan kinderen hun waarden en normen mee waarvan zij denken dat die goed voor hun zijn. Het is zo dat de ouders hun kind meegeven op welke manier zij in het leven staan.
Ethiek betekent dat je nadenkt over moraal, morele problemen en morele dilemma's. Een ethisch vraagstuk is bijvoorbeeld: mag abortus? Ook euthanasie heeft veel ethische kwesties in zich. Euthanasie is het opzettelijk beëindigen van een mensenleven, als het leven niet meer draaglijk is.
Een dilemma is niet hoe je iets vaktechnisch moet verwerken. Dat staat wel in de regels. Een dilemma is wel dat je een keuze moet maken tussen wat theoretisch zou moeten en wat de klant wil, of je kantoor. Helemaal een goed dilemma heb je als er ook nog jouw persoonlijke mening naar voren komt.
De meest voorkomende taken zijn: handdesinfectie, aseptisch werken, het signaleren van zorginfecties en het geven van voorlichting aan cliënten. De mate waarin verpleegkundigen en verzorgenden te maken hebben met zorginfecties en daaraan gerelateerde taken verschilt sterk over de verschillende zorgcontexten.
Een integer persoon houdt vast aan normen en waarden, ook als deze van buitenaf onder druk staan. Een integer persoon is eerlijk en betrouwbaar en laat zich niet omkopen. Een integer persoon kan over eigen gedrag en keuzes verantwoording afleggen.
Algemeen voorbeeld ethisch handelen
In de westerse wereld bestaat ethisch handelen uit respect voor elkaar, niet doden, niet stelen of een ander opzettelijk kwetsen (lichamelijk of geestelijk).
Morele vraag formuleren
Belangrijk: de vraag moet met ja of nee te beantwoorden zijn en zo precies mogelijk zijn. Van belang is dat duidelijk is welke behandelingen of handelingsmogelijkheden ter discussie staan en mogelijk zijn. De formulering moet heel precies gebeuren.
Je bent aansprakelijk op de kwaliteit van je werk en voelt je verbonden met de doelen van je werkgever. De ultieme verantwoordelijkheid is voor het resultaat, dat wat met het werk bereikt of gemaakt wordt. Dat kan zijn het resultaat van je eigen werk, of dat van een team, afdeling of bedrijfsproces.
Verantwoordelijk zijn betekent dat je in staat voor je eigen handelen. Daarnaast, als je ergens verantwoordelijk voor bent dan heb je een bepaalde verantwoordelijkheid 'aanvaard'. Dat betekent dat je akkoord bent gegaan met de verantwoordelijkheid over bepaalde doelen, taken of misschien wel personen.
Met ethisch en integer handelen ben je op de hoogte van verschillende normen en waarden. Iedereen heeft zijn eigen mening of gedachtegang over iets. Hierbij is het belangrijk om dit in keuzes mee te nemen, maar wel tot een acceptabele grens.
Morele waarden
Soms moet je wikken en wegen of er met anderen over praten om te weten wat passende zorg of de beste behandeling is. Ethische reflectie helpt je te zien welke waarden en normen in een situatie spelen. Het geeft je inzicht in lastige keuzes en hoe je daarmee omgaat.
Ethiek is, zoals gezegd, het systematisch nadenken over waarden en normen. Maar wat zijn waarden en normen eigenlijk? Waarden zijn principes die richting geven aan het handelen. Waarden geven aan wat je nastreeft en wat je belangrijk vindt.
De regel- of principe-ethiek legt het accent op volgen van regels en principes: de Tien Geboden, bijvoorbeeld, of de Rechten van de mens of de vier ethische principes: weldoen, niet-schaden, verantwoordelijkheid en rechtvaardigheid. De deugdethiek stelt het karakter van degene die handelt centraal.
Een moreel (of ethisch) dilemma ontstaat als er een botsing is tussen verschillende morele waarden. Het kiezen voor de ene waarde gaat dan ten koste van de andere waarde.
Ethisch handelen is handelen in overeenstemming met de waarden en de normen waaraan wij onszelf en anderen in redelijkheid gehouden achten. Ethisch handelen is meer dan je aan de wet houden.
Mensen die integer zijn hebben een hekel aan: slijmen of beslijmd worden. hypocriete houding. leugen en bedrog.
Om integer te kunnen handelen, moet je je bewust zijn van de missie en de geldende regels en richtlijnen van de organisatie, je beroepscode en dergelijke. Oriënteer je daarop en doe er navraag naar. Ga voor jezelf na welke waarden en normen je hanteert bij je beroepsuitoefening. Handel er consequent naar.
Wat is niet-integer handelen? Bij niet-integer handelen gaat het om ernstige zaken zoals misbruik van vertrouwelijke informatie, ongewenst gedrag, ongewenste omgangsvormen of misbruik van bedrijfsmiddelen.
Respect hebben, betekent dat we de cliënten ondersteunen zodat zij zo lang mogelijk hun eigen beslissingen kunnen nemen en in hun eigen behoeften kunnen voorzien. Het betekent ook dat we met aandacht en waardering verzorgen, en een veilige en prettige woonomgeving creëren.
Morele waarden in de gezondheidszorg zijn bijvoorbeeld eerlijkheid, weldoen, vertrouwen, privacy, respect voor autonomie, niet-schaden en rechtvaardigheid. Morele waarden vormen de fundamenten van de morele normen. Als morele waarden met elkaar botsen, ontstaat een moreel dilemma.