Eiwit: In kaas zit meer eiwit (22.7 gram) dan in ham (18 gram), al is het verschil niet heel groot. Koolhydraten: Ham is goed voor 2.1 gram koolhydraten. In jonge kaas zitten helemaal geen koolhydraten! Vet: Dit is waarschijnlijk geen verrassing; kaas bevat ongeveer 30 gram vet.
Vleeswaren staan niet in de Schijf van Vijf omdat het vlees bewerkt is. Bewerkt vlees wordt in verband gebracht met beroerte, diabetes type 2 en darmkanker. Het advies is om vleeswaren als worst, ham en paté niet te vaak te eten.
Kaas levert niet dezelfde voedingsstoffen als vlees. Kaas levert weliswaar evenveel eiwit als vlees en vitamine B12, maar bevat maar heel weinig ijzer, zo'n 0,1 milligram per 100 gram. Bovendien bevat kaas vaak veel verzadigd vet, zeker de vette (48+) varianten en veel zout.
Verschil met andere gerijpte hammen: de Spaanse serranoham is de gezondste. Zowel de “Bayonne ham” als de Prosciutto di Parma en San Daniele staan langer en overvloediger in contact met zout, een bron van nitrieten. Bij serranoham duurt dit contact hoogstens 15 dagen terwijl dit bij andere hammen tot 30 dagen kan zijn.
Idealiter eet een volwassen vrouw zo'n 4 à 5 boterhammen per dag, voor mannen is dat 6 à 8 sneetjes. Jouw kinderen kunnen dagelijks best zo'n 2 à 3 boterhammen eten.
Magere vleeswaren (18-23 kcal)
De top 10 magere vleeswaren luidt als volgt (kcal per plakje): kalkoenfilet (15 kcal), runderrookvlees (15 kcal), fricandeau (18 kcal), kipfilet (19 kcal), beenham (19 kcal), runderlever (20 kcal), casselerrib (20 kcal), schouderham (20 kcal), achterham (20 kcal), rosbief (23 kcal).
Magere, onbewerkte vleeswaren
Dan kunt u het best kiezen voor magere vleeswaren als achterham, kipfilet, rosbief , kalkoenfilet en runderrookvlees. Deze vleeswaren bevatten bovendien slechts ongeveer 20 kcal per portie. Vette vleeswaren bevatten 3 keer zoveel calorieën.
Met magere vleeswaren krijg je essentiële eiwitten binnen en ze bevatten geen koolhydraten. Bijvoorbeeld rosbief, ham, rookvlees en fricandeau zijn goede keuzes.
Hüttenkäse, mozzarella en verse geitenkaas staan in de Schijf van Vijf. Het advies is voor volwassenen om iedere dag 40 gram kaas te eten. En dan bij voorkeur een soort die in de Schijf van Vijf staat.
Een 10+, 20+ of 30+ kaas, waar niet teveel zout in zit, past prima in een gezond eetpatroon en zal het afvallen niet in de weg zitten. Het vetgehalte in kaas wordt aangegeven met bijvoorbeeld 45+. De minder vette kazen bevatten meer calcium.
Parmaham is rauwe ham. In rauwe vleeswaren kan de Toxoplasma gondii voorkomen. Dat is een parasiet die een toxoplasmose infectie kan veroorzaken. Zo'n infectie kan schadelijk zijn voor je ongeboren kindje.
Schouderham is wat minder mals en van mindere kwaliteit dan achter- en beenham. Dit komt doordat er meer pezen en zenen in de schouder zitten en daardoor ook meer vet. Daarnaast is de schouder kleiner, waardoor je er minder grote, mooie plakken van kan snijden.
Minderen met koolhydraten zorgt voor een stabielere bloedsuikerspiegel. Wanneer je minder snelle koolhydraten gaat eten, krijg je minder hoge pieken en dus ook minder diepe dalen in je bloedsuikerspiegel. Het koolhydraatarm dieet is daardoor zeer geschikt voor mensen met diabetes type 2.
5x toch even wat anders
Toch kan je vleeswaren als ham, boterhamworst en kipfilet wel maximaal één keer per dag wel eten. Deze drie soorten vleeswaren zijn namelijk minder vet, alleen bevatten wel zout. Kaas bevat daarentegen veel vetten, dus ook hiervoor geldt niet te veel kaas als je gezond wil eten.
Filet americain staat niet in de Schijf van Vijf; eet het dus niet te vaak. Kant-en-klare filet americain bestaat uit fijngemalen rauw vlees met een saus erdoor. Vooral in deze saus zitten vaak toevoegingen die niet gezond zijn, zoals zout of suiker. Filet americain kan soms veel verzadigd vet bevatten.
Maar welk zoet beleg is dan het gezondst? Voorbeelden van gezond zoet broodbeleg zijn producten die in de Schijf van Vijf staan, zoals appelstroop, perenstroop, halvajam of jam. Tevens is fruit ook een gezond broodbeleg, denk hierbij aan plakjes aardbei, appel of banaan.
Smeerkaas bevat, net zoals gewone kaas, relatief veel (verzadigd) vet. Dat is dus niet zo gezond. Omdat smeerkaas meer water bevat dan gewone kaas, bevat hij echter minder vet (en eiwit) per honderd gram in vergelijking met gewone kaas. Bovendien bestaan er ook vet-arme soorten die nog minder vet bevatten.
Gemiddeld eten we namelijk zo'n 134 gram brood per dag. Dat staat gelijk aan 3,5 tot 4 sneetjes. Maar als je kijkt naar onderstaande tabel van het Voedingscentrum ligt dat toch echt op de ondergrens van het advies. Volwassen mannen hebben namelijk zo'n 6 tot 8 sneetjes brood per dag nodig en vrouwen zo'n 4 tot 5.