Emotionele pijn is pijn die zich uit via je emoties. Denk hierbij aan intens verdriet, angst of woede. Eigenlijk is emotionele pijn iets heel normaals. Wanneer jij iets of iemand verliest, dan is het normaal dat je hierom rouwt.
Emotionele pijn wordt namelijk zichtbaar in de manier waarop je je verhaal verteld. Misschien verschiet je van kleur; worden je ogen vochtig; ballen je handen zich tot vuisten; of versnelt je ademhaling. Het kan ook zijn dat je iets zeer heftigs zegt zonder een spoor van emotie.
Opgekropte gevoelens van verdriet, teleurstelling, of droefheid kunnen je lichaam uitputten, want het kost veel energie om je emoties weg te stoppen en je tranen binnen te houden. Je draagt haast fysiek de last van je negatieve emoties waardoor je je uitgeput voelt en zelfs pijn ervaart.
Wanneer het lichaam een schadelijke stimulus detecteert, signaleren de pijnreceptoren in de hersenen deze om de dreiging te beoordelen en een bijbehorende actie in te zetten. In deze vorm is pijn niet gerelateerd aan gevoelens of emoties; het is gewoon een lichamelijke functie.
Veel vaker dan van puur fysieke pijn hebben we last van emotionele pijn. Jammer genoeg hebben zovelen van ons niet goed geleerd om met dit soort pijn om te gaan. Fysieke pijn, allá, dat gaat nog wel, maar emotionele pijn zoals verdriet, boosheid, angst, teleurstelling, schuldgevoelens, nee….
Mentale pijn kan verschillende oorzaken hebben, zoals stress, een burn-out of een depressie. U ervaart fysieke pijn, maar hier is geen lichamelijke oorzaak voor te vinden.
Jezelf helen: associëren en doorvoelen
Associëren op de klacht is dus de eerste belangrijke stap om jezelf te helen. Daarna komt het erop aan om het signaal dat je lichaam je geeft ook te doorvoelen. Om even in de pijn of irritatie die je voelt te duiken, in plaats van deze te negeren.
Vrijwel elke emotie veroorzaakt meer activiteit in de borst: een blijk een versnelde hartslag en ademhaling. Dat mensen het hoofd ook vaak rood inkleuren duidt op activiteit van de gezichtspieren, maar ook op veranderingen in gedachten en gevoelens.
Hoofdpijn, borstpijn, duizeligheid en obstipatie bleken allemaal meer voor te komen onder de rouwenden. Datzelfde gold voor angst en depressie, die volgens de onderzoekers ook aardig voorspelden of iemand last had van lichamelijke klachten.
Uit een Amerikaans onderzoek zijn aanwijzingen naar voren gekomen dat een bepaald gebied in de hersenen betrokken is bij pijnbeleving en mogelijk pijn zelfs kan uitschakelen. Het gaat om de amygdala, een structuur die onder andere bekend staat om het reguleren van angst en angstreacties.
De kleinste taken zijn al te veel gevraagd en dat kan zorgen voor gevoelens van falen. Als je een burn-out hebt, dan heb je vaak ook veel klachten die voorkomen bij een depressie. Zo voel je je vaak somber, lusteloos en heb je last van schuldgevoelens. De ziektebeelden zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Na een stresssituatie moet er weer ontspanning komen, om het effect op je lichaam uit te balanceren. Je spieren moeten zich weer ontspannen, je ademhaling moet zich weer verplaatsen van je borst naar je buik en je hartslag moet weer naar beneden gaan.
Een emotionele blokkade ontstaat door een conflict tussen verstand en gevoel. Wanneer emoties steeds onderdrukt worden, is het op den duur bijna niet meer mogelijk om deze emotie te uiten, dit is een emotionele blokkade.
Na verloop van tijd worden het onverwerkte emoties. Dat uitgestelde en onverwerkte emoties op de achtergrond veel energie vragen, wordt vaak minder goed beseft: het zijn verborgen energieslurpers en kunnen leiden tot een lusteloos gevoel en allerlei ander ongemak.
Die moderne 'stressoren' gaan niet weg na een aantal minuten of uren, maar blijven constant aanwezig. Je stresssysteem komt niet meer tot rust en dat heeft funeste gevolgen in je lijf. Als we zeggen dat cortisol bedoeld is voor stress die wat langer duurt, bedoelen we minuten of uren, niet maanden of zelfs jaren!
Herstellen van de schok
Mensen met stress kunnen minder eetlust hebben, slechter slapen, maag- en darmklachten of hoofdpijn krijgen. Daarnaast zijn er allerlei mentale klachten zoals gevoelens van angst, onzekerheid, een opgejaagd gevoel en negatieve gedachten.
Neem een nieuwsgierige houding aan en probeer te voelen wat je nodig hebt. Dat hoeft geen pleister zijn in de vorm van wat vluchtig contact met iemand. Misschien is het genoeg om de emotie er gewoon te laten zijn. Wanneer de emotie er gewoon mag zijn, dan wordt ze minder destructief.
Rouw hoort helaas bij het leven en mensen kunnen zich er echt ziek van voelen. Uit recent onderzoek blijkt ook dat 1 op de 10 mensen die een dierbare hebben verloren, een burn-out krijgt door de combinatie rouw en werk.
Hevige emoties
En wat bleek: vernedering leidt inderdaad vaak tot heviger emoties dan boosheid of blijdschap. Sterker nog: het is een van de sterkste emoties die een mens kan voelen.
Bij angst gaat een signaal van de hypofyse naar de bijnieren waar stresshormonen als adrenaline en cortisol aangemaakt worden. Bij de groep mensen die verstart en vlucht wordt er meer cortisol aangemaakt.
Het onderdrukken van je gevoelens en emoties leidt tot ziekte. Omdat alles in je lichaam met elkaar verbonden is, betekent dit dat het één hoe dan ook effect heeft op het ander. Onderdruk je je emotioneel systeem, dan onderdruk je ook je immuunsysteem.
Als je je bewust wordt van de kern van de pijn, geef je het objectieve aandacht – zonder het te bagatelliseren of het te overdrijven. Erken de pijn, en kijk er gewoon naar zoals het is. Je hoeft het niet 'beter' te maken of te veranderen. Accepteer de pijn zoals deze is, met rustige aandacht.
Valideer je gevoelens
Bedenk waar het vandaan komt en geef het wat het nodig heeft. Geef vervolgens een ander gevoel aandacht. Wanneer je klaar bent, laat je ze los. Je hebt die gevoelens aandacht gegeven en onderzocht; ze kwamen gewoon langs en je kunt ze ook weer loslaten.
Doe iets creatiefs, daarmee kom je in verbinding met het innerlijke kind in jezelf. Doe de dingen waar je gelukkig van wordt! Creëer positieve ervaringen in je leven, kom uit je comfortzone. Zorg dat je aan je zelfvertrouwen gaat werken, elke dag, in plaats van dat je deze afbrokkelt, wees hier bewust van.