Veel van de producten die in Nederland worden geproduceerd worden in het buitenland verkocht. Dit heet export. Export is het verkopen van producten in andere landen. Als bijvoorbeeld Nederlandse aardappelen worden verkocht in België, exporteert Nederland aardappelen naar België.
De belangrijkste exportgoederen zijn de machines en vervoermaterieel met een aandeel van bijna 30 procent van het totaal. Andere grote exportproducten zijn de chemische producten, minerale brandstoffen, voeding en levende dieren en de gefabriceerde goederen.
Export is het uitvoeren van goederen, planten en dieren naar het buitenland. Bij export naar landen buiten de EU spreken we over export naar 'derde landen'.
Wat betreft de landbouwgoederen verdiende Nederland in 2021 (gegevens voor 2022 nog niet beschikbaar) het meest aan de export van sierteelt (7,1 miljard euro in 2021), waarvan 6,8 miljard door de export van Nederlandse makelij en 0,3 miljard dankzij wederuitvoer.
Vanuit Nederland worden vooral telecommunicatie- en kantoorapparatuur, groente, fruit, vlees, minerale brandstoffen en chemische stoffen naar het Verenigd Koninkrijk geëxporteerd.
Bovenaan de lijst met populaire importproducten staan natuurlijk de Duitse auto's en auto-onderdelen, maar ook machines, chemische producten, metalen, voedingsmiddelen zoals groente en fruit en textielproducten van onze oosterburen doen het goed op de Nederlandse markt.
De productgroepen met de hoogste exportwaarde in 2021 zijn sierteeltproducten (12,0 miljard euro), vlees (9,1 miljard euro), zuivel en eieren (8,7 miljard euro), groente (7,2 miljard euro) en fruit (7,0 miljard euro). Van alle landbouwimport komt 70% uiteindelijk weer in het buitenland terecht.
Van de totale vleesexport van 8,8 miljard euro is 85 procent export van in Nederland geproduceerd of verwerkt vlees en 15 procent wederuitvoer of doorvoer. Ook in exportgewicht is Nederland de grootste exporteur. In 2020 werd 3,6 miljard kilogram vlees geëxporteerd. Nederland is al decennia een grote vleesexporteur.
De productgroepen met de hoogste exportwaarde in 2022 zijn zuivel en eieren (€ 11,9 miljard), sierteeltproducten (€ 11,5 miljard), vlees (€ 11 miljard), dranken (€ 8,1 miljard) en natuurlijke olie en vetten € (8,1 miljard).
Van alles wat de Nederlandse boeren produceren is ongeveer 75% voor de export, zegt Hanneke Muilwijk van het Planbureau voor de Leefomgeving.
Export levert 254 miljard per jaar op
Met export verdiende Nederland in 2020 € 254 miljard. Dat is een derde van wat de economie in 1 jaar produceert (het zogenoemde bruto binnenlands product of bbp). De export van goederen en diensten leverde in 2020 2,4 miljoen banen. Dit is meer dan 30% van alle banen.
Het aandeel van de Nederlandse goederenexport in de wereldexport is sinds 1970 vrij stabiel. Nederland was in 2020 verantwoordelijk voor 3,3 procent van de wereldexport. Sinds 1970 is het aandeel van veel andere landen in de totale wereldhandel, zoals Duitsland, harder gedaald dan dat van Nederland.
De totale uitgaven van het Rijk zijn in 2024 € 433,6 miljard. Het meeste geld gaat naar zorg, onderwijs en sociale zekerheid (uitkeringen). De inkomsten van het Rijk zijn € 402,9 miljard. Die inkomsten bestaan uit de belastingen en premies die mensen en bedrijven betalen.
China voert de lijst aan met 2,26 triljoen dollar aan export per jaar. Daarachter volgen de VS (1,55 triljoen dollar) en Duitsland (1,45 triljoen dollar). Japan (698 miljard dollar) en Nederland (652 miljard dollar) maken de Top 5 compleet.
Duitsland, België en het Verenigd Koninkrijk waren in 2017 onze belangrijkste handelspartners, gemeten naar de waarde van de goederen die worden in- en uitgevoerd. Deze top 3 is hetzelfde als alleen naar de uitvoerwaarde gekeken wordt. Bij de invoerwaarde is China de nummer drie, na Duitsland en België.
Nederland exporteerde in 2022 voor 731,4 miljard euro aan goederen, waarvan 368,3 miljard euro wederuitvoer betrof. Dat zijn goederen die oorspronkelijk zijn ingevoerd en vervolgens bijna onveranderd Nederland weer verlieten.
In Nederland stellen we hoge eisen aan het produceren van vlees. Het moet onder andere duurzaam, diervriendelijk en veilig zijn. Dit vraagt om grote investeringen van de boer en de sector. De export van vlees zorgt voor een eerlijke prijs voor de boeren.
Nederlandse bedrijven importeren doorgaans veel goederen en diensten die (efficiënter) in het buitenland worden geproduceerd of die ze niet zelf kunnen produceren. Een aanzienlijk deel van deze goederen en diensten blijkt essentieel te zijn om (concurrerend) te kunnen exporteren.
Ruim driekwart van de totale import komt overigens nog altijd voor rekening van vers fruit. De top-5 import bestaat uit avocado, banaan, druif, blauwe bes en sinaasappel. Groeiers in het importassortiment groenten zijn in 2021 tomaat, paprika, ui en zoete aardappel.
Nederland is ook een grote importeur, vooral door de goede logistieke bereikbaarheid over zee (en door de lucht) en de gunstige ligging ten opzichte van Duitsland als koopkrachtig achterland. 'Groot' is daarbij relatief; het merendeel (zo'n 75% tot 80%) van de import en export vindt plaats binnen de EU.