Wat is eigen regie? Eigen regie betekent zelf het stuur in handen nemen, keuzes maken en tot actie komen. Het stelt mensen in staat om hun loopbaan en ontwikkeling vorm te geven zoals zij dat graag willen.
Eigen regie gaat om het zelf beslissen over je leven en zorg en ondersteuning daarbij. Centraal staat: wat wil ik? Eigen regie is: het vermogen om je eigen leven en noodzakelijke ondersteuning te regelen en het praktische vermogen om jezelf te redden in lichamelijk, sociaal en psychisch opzicht.
Om de zelfregie van mensen te vergroten, is het belangrijk dat zij zelf richting geven aan hun leven. Juist voor mensen die een beroep op anderen moeten doen voor steun bij zelfredzaamheid of participatie, is het belangrijk om de mogelijkheden voor zoveel mogelijk zelfregie te verkennen.
Het concept eigen regie is belangrijk. Uit onderzoek blijkt dat ervaren eigen regie ouderen beter in staat stelt om met tegenslagen om te gaan, en het vermindert stress en bevordert het welbevinden*. Het zelf kunnen voeren van de regie is cruciaal voor de duurzame vergroting van kwaliteit van leven van mensen.
Eigen regie en autonomie zijn verwant. Beiden verwijzen naar het vermogen om zelf sturing te geven aan het leven. De aandacht voor eigen regie past binnen onze tijd: er is veel aandacht voor vrijheid van keuzes en een eigen leefstijl.
'Zelfregie en zelfredzaamheid zijn twee verschillende begrippen', legt ze uit. 'Zelfregie gaat over zelf beslissen over je eigen leven. Zelfredzaamheid gaat over zelf doen. Mijn onderzoek laat zien dat sommige cliënten tijdelijk of langer ondersteuning nodig hebben om de regie over hun leven weer te kunnen krijgen.
✓ Een beroep doen op eigen kracht is niet 'regel het zelf maar', maar samen met de cliënt in kaart brengen wat zijn moge- lijkheden en die van zijn netwerk zijn. Daarna volgt pas het gesprek hoe hij deze mogelijkheden kan benutten. ✓ Geef de cliënt zeggenschap, maak hem mondig.
Bij zelfmanagement is het belangrijker om een stem te hebben over hoe de ondersteuning eruit ziet dan om alles zelf te doen. Een belangrijk verschil tussen zelfredzaamheid en zelfmanagement is dus de nadruk op eigen regie: zelf (mee) kunnen bepalen hoe de noodzakelijke zorg en ondersteuning eruit ziet.
Het 5A model is ontworpen om zorgverleners te helpen om structuur te geven aan zelfmanagementondersteuning (CBO, 2014). In het 5A model gaat het over: Achterhalen, Adviseren, Afspreken, Assisteren en Arrangeren (zie figuur 1). (levering van) zorg zijn vastgelegd.
Spanningsveld: eigen kracht betekent niet alles zelf kunnen Iedereen heeft eigen kracht, en het is belangrijk voor mensen dat die de ruimte krijgt. Dat kan door mensen de ruimte te geven hun mogelijkheden en talenten in te zetten om ondersteuning voor zichzelf en anderen te organiseren en uit te voeren.
Het concept zelfmanagement benadrukt de dynamiek, de kracht en de regie van mensen. Zelfmanagement wordt gedefinieerd als acties en vaardigheden gericht op: Het zelf omgaan met de aandoening, symptomen en psychosociale gevolgen van de aandoening.
realisatie. als synoniem van een ander trefwoord: realisatie (zn) : productie, regie.
Zelfredzaamheid is het vermogen van mensen om zichzelf te redden op alle levensterreinen met zo min mogelijk professionele ondersteuning en zorg. Door behoud en/of versterking van zelfredzaamheid kan zorg of intensivering van zorg worden voorkomen of uitgesteld.
Doel van zelfredzaamheid
Cliënten zelf meer regie/invloed krijgen/blijven hebben over hun eigen leven; • Het welzijn en de kwaliteit van het leven van cliënten wordt vergroot; • Cliënten zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen; • Cliënten hun eigenwaarde (terug)krijgen; • Cliënten meer zelfvertrouwen krijgen.
Vijf stappen om zelfmanagement te stimuleren (5 A's)
Afspreken: help bij het stellen van haalbare doelen en neem gezamenlijk besluiten. Assisteren: help bij persoonlijke barrières en ga na of er behoefte is aan extra ondersteuning. Arrangeren: maak samen een specifiek plan voor (vervolg)ondersteuning.
Binnen deze aanpak ligt een sterke nadruk op zelfmanagement Van patiënten wordt verwacht dat zij samen met hun familie en andere mensen in hun omgeving zo veel mogelijk zelf zorg dragen voor de behandeling en de omgang met hun ziekte in het dagelijks leven, en zelf keuzes maken en beslissingen nemen.
Voorbeelden van beschermende factoren die bijdragen aan versterking van de eigen kracht van jeugdigen zijn: • sociale binding van de jeugdige; • kansen voor betrokkenheid (en participatie) binnen het gezin, in de wijk en op school; • steun van belangrijke volwassenen in de omgeving; • beschikking hebben/krijgen over ...
In je kracht staan houdt in dat je de dingen doet die bij je passen, die je kunt en waar je in gelooft, kortom dat je 'congruent' bent. Dat je dingen bereikt en vrede hebt met jezelf. En dat je soms dingen niet bereikt en nog steeds vrede hebt met jezelf. Dit zijn allemaal manieren van zelfverwezenlijking.
Empowerment bij een patiënt kan bevorderd worden door de inbreng van de patiënt vanaf het begin van het zorgproces mogelijk te maken, door hem in staat te stellen eigen- machtig te beslissen en te handelen. Empower- ment is gericht op het verbeteren van het zelf- vertrouwen, het zelfbewustzijn en het zelfbeeld.
Het dragen van verantwoordelijkheid is het instaan voor het eigen handelen. Verantwoordelijkheidsgevoel is het bewustzijn dat jij je plicht naar behoren moet uitvoeren. De leerkracht, de ouders, de leerling en het schoolbestuur hebben allemaal hun eigen verantwoordelijkheid.
Sociaal leven: meer contacten krijgen, iets zinvols doen. Psychisch functioneren: meer zelfvertrouwen en/of meer structuur krijgen. Alledaagse vaardigheden (ADL): weer zelfstandig dingen kunnen doen, zoals in het huishouden, met het eten, zelf wassen, aankleden, uitkleden, kousen aantrekken, douchen, boodschappen doen.
Autonoom zijn is een vorm van onafhankelijkheid, zelfstandig te werk gaan en eigen keuzes maken. In werkverband houdt het in dat je geen leiding of sturing nodig hebt van bovenaf en dus zelfstandig projecten oppakt en realiseert. Je denkt na over je werk en voert het ook op die manier uit.
Het heeft veel voordelen als chronisch zieke mensen zelf het heft in handen nemen. Zelfmanagement vergroot hun motivatie en maakt dat ze minder vaak een beroep doen op zorg. Om zover te komen, moeten artsen wel hun houding veranderen. Mensen met een chronische ziekte staan elke dag voor nieuwe keuzes.