Wanneer uw menstruatie voor uw veertigste jaar stopt terwijl deze voorheen normaal geweest is, bent u te vroeg in de overgang gekomen. Dit verschijnsel noemen we ook 'primaire ovariële insufficiëntie'(POI) of 'prematuur ovarieel falen'(POF). De vroege overgang ontstaat doordat de eierstokken niet meer werken.
Bij een vervroegde overgang (ook wel: vroege overgang) stopt je menstruatie al voor het 40ste jaar. Dit komt meestal onverwacht en als een schok. Je bent in de bloei van je leven en daar past dit niet bij. Een vervroegde overgang kan door externe factoren als stresssituaties of roken komen.
De vervroegde menopauze kan intreden na een medische behandeling (bepaalde chemotherapieën, bestraling in het bekkengebied) of na een ziekte (chromosoomafwijkingen zoals het syndroom van Turner, bepaalde auto-immuunziekten, hypothyreoïdie, de ziekte van Crohn, enz.).
Je kunt aan je bloed zien hoever je bent in de overgang
Ook niet waar. De diagnose stel je op basis van iemands verhaal, niet op basis van bloedonderzoek. Alleen bij heel jonge vrouwen of vrouwen die niet reageren op behandeling kan aanvullend bloedonderzoek naar andere oorzaken nuttig zijn.
In het kort
De overgang is een aantal jaren rondom uw laatste ongesteldheid. U merkt dat er meer of minder tijd komt tussen uw ongesteldheid. Ook kunt u erger ongesteld worden met meer bloedverlies. U kunt het opeens heel warm krijgen en zweten.
Dit zijn bijvoorbeeld hartkloppingen, toename van gewicht, obstipatie, gewrichtsklachten, hoofdpijn, slapeloosheid en stemmingswisselingen. Als opvliegers ontbreken worden de slapeloosheid en stemmingswisselingen mogelijk veroorzaakt door het feit dat veel vrouwen de overgang beleven als een ingrijpende periode.
Op gewicht blijven of afvallen tijdens de overgang
Wil je op gewicht blijven of juist afvallen tijdens de overgang? Dat kan. Uiteindelijk gaat het erom dat je niet meer eet dan je verbrandt. Als je daarnaast voldoende blijft bewegen, blijf je in balans.
Gemiddeld begint de overgang als je 47 jaar bent, maar de precieze leeftijd is voor iedere vrouw anders. De overgang vindt meestal plaats als je tussen 45 en 55 jaar oud bent.
Eetbuien, verandering eetlust. Meer dorst dan normaal, veel urineren. Vocht vasthouden. Spijsverteringsproblemen, opgeblazen gevoel.
De hormonen die bij het afvallen een belangrijke rol spelen zijn insuline, ghreline, leptine, cortisol, oestrogeen en serotonine. Als deze hormonen in balans zijn, zal je merken dat afslanken makkelijker en sneller gaat.
Blijft de menstruatie langer weg, dan bent u mogelijk in de overgang. Vaak heeft u dan ook andere verschijnselen, zoals opvliegers, 's nachts zweten of een droge vagina. Bij ongeveer de helft van de vrouwen is de menstruatie rond hun 50e gestopt. Sommige vrouwen komen al eerder in de overgang, andere pas later.
Oestrogeen wordt dus onder andere aangemaakt in je eierstokken en vetcellen, maar kan ook uit je voeding worden gehaald. Dit wordt plantaardig oestrogeen, of fyto-oestrogeen, genoemd. Je vindt fyto oestrogeen onder andere in sojaproducten en diverse groenten, zoals asperges en broccoli.
De kans dat u door een afwijking in de chromosomen te vroeg in de overgang komt, is verschillend. Bij vrouwen met familieleden die ook te vroeg in de overgang zijn gekomen, is deze kans 13%. Bij andere vrouwen is de kans 2,5%. DNA is de belangrijkste drager van ons erfelijke materiaal.
De geur die je ruikt tijdens je menstruatie wordt veroorzaakt door bacteriën die mixen met het bloed en weefsel dat je lichaam verlaat. De geur is volledig natuurlijk en alle vrouwen ervaren dit. Bovendien zullen anderen in je omgeving de geur niet snel ruiken. Niets om je over op te winden dus!
Wanneer het gehalte aan progesteron en oestrogeen afneemt in je lichaam, wordt er minder gal geproduceerd. Hierdoor gaat je spijsvertering trager werken, waardoor gassen zich gaan ophopen. Dit kan voor een opgeblazen gevoel, winderigheid en buikpijn zorgen.
De huid wordt slapper; door de daling van oestrogeen na de menopauze neemt het collageen en elastine af, twee eiwitten die verantwoordelijk zijn voor de elasticiteit en stevigheid van de huid. De huid wordt dunner door afnemende productie van de huidcellen. De huid wordt minder soepel en droger door de afname van talg.
Tijdens de overgang komt een meerderheid van de vrouwen zo'n 5 tot 10 kilo aan. Maar waarom kom je eigenlijk tijdens deze periode aan? Voorafgaand aan en tijdens de overgang daalt de aanmaak van oestrogeen.
Je zult waarschijnlijk roze of licht-roze bloed merken aan het begin of het eind van je cyclus en dit betekent alleen een licht vloei verse menstruatiebloed. Als het de enige bloed is die je ziet tijdens meerdere menstruaties, is het mogelijk dat het een teken is dat je oestrogeen niveau laag is.
Bekende overgangsklachten zijn slaapstoornissen, opvliegers en nachtelijk zweten. Er zijn nog veel andere overgangsklachten: migraine, stemmingswisselingen, slecht concentreren, prikkelbaarheid en depressiviteit, droge huid, droge ogen, vaginale klachten, seksuele veranderingen, blaasontstekingen en incontinentie.
Lichaamsbeweging is belangrijk om de overgangsklachten te beperken. Sport regelmatig, pak de fiets of ga lekker wandelen. Probeer ook vaak buiten te bewegen, want zonlicht heeft een goede invloed op je botten en je lichaam. Een sport waar je aan zou kunnen denken, is yoga.
Een alternatief voor vrouwen die nog wel graag anticonceptie gebruiken na hun 50e is over te stappen op methoden die alleen progestageen bevatten, zoals de anticonceptiepil met alleen progestageen, het anticonceptiestaafje of een hormoonspiraaltje.
Na de laatste menstruatie kan een vrouw rekenen op nog eens 4,5 jaar hinderlijke opvliegers, terwijl een op de vijf vrouwen er tien jaar last van houdt. Vrouwen die vasomotorische klachten krijgen voordat hun menstruatie onregelmatig wordt, hebben het langst klachten.
Ook kan het overgangsproces versneld worden. Borstkanker is overigens niet de enige ziekte die opvliegers veroorzaakt bij mannen en vrouwen. Mensen met een te snel werkende schildklier (ook wel bekend als hyperthyreoïdie) kunnen als gevolg hiervan last krijgen van warmte-aanvallen.
Dit zijn bijvoorbeeld hartkloppingen, toename van gewicht, obstipatie, gewrichtsklachten, hoofdpijn, slapeloosheid en stemmingswisselingen. Als opvliegers ontbreken worden de slapeloosheid en stemmingswisselingen mogelijk veroorzaakt door het feit dat veel vrouwen de overgang beleven als een ingrijpende periode.