Term uit de stomazorg voor het beschrijven van een oppervlakkig verlies van huid rond de stoma. Dit beschadigt de integriteit van de huid, wat leidt tot een vochtige, bloedende plek.
Lekkage is een veelvoorkomend probleem met vaak vervelende gevolgen. Naast bevuilde kleding of beddengoed, kan de stomaproductie op de huid huidirritatie veroorzaken. Er is al sprake van lekkage als er ontlasting of urine tussen de huidplaat en de huid komt. Dit kan een jeukend tot branderig gevoel geven.
Het woord 'stoma' komt uit het Latijn en betekent mond of uitmonding. Een stoma betekent letterlijk een kunstmatige uitmonding in de buikwand. Er zijn 3 soorten stoma's: een colostoma (kunstmatige uitgang van de dikke darm)
Je krijgt een stoma als de ontlasting of urine jouw lichaam niet meer via de natuurlijke weg kan verlaten. Bijvoorbeeld bij ontstekingen, aangeboren afwijkingen of bij tumoren en poliepen. Meestal wordt een stoma aangelegd op de dikke darm, de dunne darm of de urineleiders. Een stoma heeft een rode kleur.
Veel mensen ontwikkelen een soort zesde zintuig voor de verzorging van het stoma. U kunt midden in de nacht wakker worden en voeen dat uw zakje moet worden verwisseld of geleegd. Ondersteun uw lichaam met kussens en probeer eens een kussen tussen uw benen of onder uw rug.
Seks is niet het eerste waar je aan denkt als je net een stoma hebt gekregen. Door de operatie kan de zin in seks verdwijnen. Toch hoeft een stoma geen belemmering te zijn voor een prettig seksleven.
Douchen en baden
' Die vraag wordt vaak gesteld. Het antwoord is 'ja', maar u moet rekening houden met het volgende: Als u zonder stomamateriaal gaat douchen, kan er ontlasting of urine uit de stoma komen. U kunt ook mét stomamateriaal douchen en het materiaal daarna afdrogen of verwisselen.
De ontlasting verlaat het lichaam dan via een opening in de buik en wordt opgevangen in speciaal opvangmateriaal. Omdat de stoma geen kringspier heeft, kunt u geen ontlasting en winden tegenhouden.
Stomapijn kan veroorzaakt worden door een ontsteking, verklevingen of een pijnlijk stomarandje. Het stoma produceert meer en vaak geel/groen vocht. Uw huid rondom het stoma kan rood en gevoelig zijn. Behandeling: maak het stoma vaker schoon met veel water.
Hoe ziet een stoma eruit? Een stoma heeft een rode kleur en voelt aan als de binnenkant van een wang. Het heeft weinig tot geen gevoel, doordat de stoma geen zenuwuiteinden bevat. Er zitten wel veel kleine bloedvaatjes in, waardoor het bij verzorging of stoten kan bloeden.
De stoma heeft geen zenuwuiteinden, hierdoor is deze gevoelloos. In de stoma bevinden zich veel kleine bloedvaatjes waardoor de stoma iets kan bloeden bij aanraking. Omdat de stoma geen sluitspier heeft, kan er op elk moment ontlasting, urine of gasvorming komen.
De operatie duurt ongeveer 30-90 minuten. Nadat u onder narcose bent, start de chirurg met het opheffen van de colostoma. Als dat mogelijk is, zal de operatie laparoscopisch plaatsvinden en hoeft de buik niet geopend te worden. Soms is het nodig dat de buik geopend moet worden.
Een meerderheid van de stomadragers geeft aan zich zorgen te maken wanneer het zakje vol is, te willen weten waar het 5 Page 6 dichtstbijzijnde toilet is, zich beperkt te voelen in de kledingkeuze, overdag moe te zijn en zich seksueel onaantrekkelijk te voelen.
Stoma opvangsystemen
De huidplak blijft 2 tot 3 dagen zitten. Het zakje kan, afhankelijk van de soort stoma, verwisselt worden.
In principe mag u alles doen met uw stoma. Bij tillen moet u er alleen wel op letten dat u niet te zwaar tilt; we adviseren een gewicht van gemiddeld 5 tot maximaal 15 kilo.
Wanneer uw herstel goed verloopt, kunt u met ontslag. Als alles goed gaat, kunt u op de vijfde dag na de operatie het ziekenhuis verlaten. Dit verschilt per patiënt en is afhankelijk van het herstel en het type operatie; bij een “kijkoperatie” is het herstel meestal sneller dan bij een “open” operatie.
Stomamateriaal hoort bij het zogenaamde 'restafval' (meestal de grijze) in bijna alle gemeenten. Gebruikt stomamateriaal kan behoorlijk stinken. Daarom wat praktische tips: Hang in de container een pantykous met mottenballen.
Verzorging stoma
Een stoma met een eendelig opvangsysteem dient één keer per dag helemaal vervangen te worden. Bij een stoma met een tweedelig opvangsysteem moet de huidplak 2 à 3 keer per week vervangen worden. Ook dient het zakje dan vervangen te worden.
Een darmstoma kan tijdelijk of blijvend zijn. Dat is meestal afhankelijk van de reden waarom u een stoma krijgt. De aanleg van een stoma kan namelijk verschillende oorzaken hebben. Een tijdelijke stoma krijgt u meestal om uw dikke of dunne darm rust te geven, bijvoorbeeld bij een ontsteking of na een operatie.
Leeg het zakje als het voor een deel gevuld is in de wc. Je kunt daarbij half op de wc zitten en het zakje zijdelings in de toiletpot legen. Ook kun je normaal op de wc zitten en het zakje tussen de benen door legen. De enige benodigdheden hierbij is toiletpapier (je kunt kraanwater gebruiken).
Je kunt gewoon gaan zwemmen, ook in de zee. Alle huidplaten zijn waterbestendig en zijn soms zelfs na het eerste uur zwemmen niet of moeilijker te verwijderen. Zorg er wel voor dat de stoma goed is afgesloten, zodat er geen zand of water bij kan komen. Hiermee voorkom je infecties.
De ontlasting is meestal brijig tot dun als je een ileostoma hebt. Om de ontlasting niet te dun te laten worden, kan het helpen om extra zetmeelrijke producten te eten, zoals beschuit, biscuit, cracker, aardappels, pasta of rijst.