Signalen van huiselijk geweld worden soms over het hoofd gezien. Daarom heeft Kadera de signalenkaart ontwikkeld. Deze bevat signalen die kunnen gelden voor het slachtoffer en de pleger en kunnen wijzen op huiselijk geweld.
Het slachtoffer neemt binnen de relatie een onderdanige houding aan, is onzeker, schrikachtig, gaat altijd vergezeld van de partner, zegt dingen als 'ik mag niet van mijn partner…', kan niet over zijn/haar eigen geld beschikken etc.
Vijf stappen
Stap 1: In kaart brengen van signalen. Stap 2: Overleggen met een collega (eventueel Veilig Thuis raadplegen van of een deskundige op het gebied van letselduiding). Stap 3: Gesprek met de betrokkene(n). Stap 4: Wegen van het huiselijk geweld of de kindermishandeling.
Kan ik een gesprek weigeren? Wij kunnen niemand dwingen om met ons in gespek te gaan, maar we hebben wel de wettelijke taak om te onderzoeken of het veilig is in jouw gezin is. Dat kunnen we niet doen zonder jou. Jouw mening hebben we nodig om een zo goed mogelijk beeld van de situatie te vormen.
Kindermishandeling gaat niet altijd om zichtbare schade, zoals blauwe plekken of brandwonden. Ook zonder dat je het ziet kan er sprake zijn van een vorm van kindermishandeling. Denk dan aan: schreeuwen, kleineren of bang maken.
Word je door iemand in je omgeving gekleineerd, geïntimideerd of gepest? Dan kan er sprake zijn van geestelijke mishandeling. Geestelijke mishandeling wordt ook wel psychische of emotionele mishandeling genoemd.
Voorbeelden daarvan zijn woedeaanvallen, schuld en verantwoordelijkheid afschuiven, kleineren, publiekelijk voor gek zetten, angst aanjagen, vreemd- gaan, emotionele zorg onthouden en emotionele straffen uitdelen.
Risicofactoren zijn gedragingen, omstandigheden of kenmerken die de kans dat kindermishandeling zich voordoet vergroten. Een risicofactor is bijvoorbeeld stress. Bijvoorbeeld omdat de ouders veel zorgen hebben over geld. Een signaal is een actueel teken of kenmerk bij een kind of jongere dat er wat aan de hand is.
plotselinge wisselingen in de stemming van het kind: ongelukkig zijn, boos zijn of plotseling teruggetrokken gedrag; vrees voor bepaalde mensen of plekken, bijvoorbeeld: het kind wil niet alleen gelaten worden met een oppas, huisvriend of familielid; een ouder kind dat zich gedraagt zoals een jong kind.
Je partner kan zich bijvoorbeeld niet afstemmen op jouw gevoelens, ook al geef je die wel aan. Of ontkent je gevoelens en doet je verzanden in eindeloze wel/niet discussies. Dit leidt op den duur tot vereenzaming binnen de relatie. Je 'verhongert' emotioneel als het ware.
Door emotionele verwaarlozing raak je innerlijk gespleten en een deel van jezelf kwijt. Emotionele verwaarlozing kun je herkennen aan: onzekerheid, leven in tweestrijd, een onveilig gevoel, niet goed weten wie je bent en wat je wilt, angsten en een gevoel van onvermogen.
Emotionele/psychische mishandeling is in Nederland (nog) niet apart strafbaar. Daders worden vooral vervolgd als het gebeurt in combinatie met fysiek of seksueel geweld. Toch biedt de wet wel aanknopingspunten om aangifte te doen.
Een bijzonder kenmerk van mannen die weglopen is dus dat ze conflicten vermijden. Ze praten niet. Dat kan, zeker als ze de vrouw als moederfiguur zien, vooral uit angst zijn: “Ik verlies het toch. “ Maar daarnaast speelt ook iets anders een rol: mannen hebben veel langer last van een conflict.
Psychische mishandeling (ook wel emotionele - of geestelijke mishandeling genoemd) is het stelselmatig uitschelden, treiteren, vernederen, bedreigen, kleineren, overvragen, isoleren of elk ander gedrag dat een negatieve invloed kan hebben op de emotionele ontwikkeling van een kind.
Kan ik aangifte doen van geestelijke mishandeling? Alle huiselijk geweld is strafbaar. Daar valt ook geestelijke mishandeling onder. Dat betekent dat je aangifte daarvan kunt doen bij de politie.
Veilig Thuis is het Advies en Meldpunt Huiselijk Geweld, kindermishandeling en ouderenmishandeling. Zij geven advies en ondersteuning bij huiselijk geweld en kindermishandeling. En doen onderzoek bij vermoedens van Huiselijk Geweld en kinder- en ouderenmishandeling.
De directbetrokkenen hebben het recht te vragen om vernietiging van hun dossier. In het geval dat Veilig Thuis tot de conclusie komt dat er geen sprake is van huiselijk geweld of kindermishandeling, zal ze de directbetrokkenen actief wijzen op dit recht. Een verzoek tot vernietiging wordt in dat geval ingewilligd.