Ongedocumenteerden zijn mensen zonder een geldige verblijfsvergunning. In Nederland verblijven er enkele tienduizenden. De schattingen van het aantal mensen in Nederland zonder geldige verblijfsvergunning lopen uiteen, maar het zijn er zeker enkele tienduizenden.
Onder ongedocumenteerden worden personen verstaan die afkomstig zijn uit niet-EU landen en die in Nederland verblijven zonder geldige verblijfsvergunning. Dit zijn voor een deel uitgeprocedeerde azielzoekers, maar het kunnen ook migranten zijn die nooit asiel of een andere vergunning tot verblijf hebben aangevraagd.
Iedereen in Nederland heeft recht op medisch noodzakelijke zorg. Ook ongedocumenteerde mensen. Dat is zo in de wet vastgelegd.
Verblijf in Nederland met ongewenstverklaring is een misdrijf. Daarop staat een gevangenisstraf van maximaal 6 maanden of een boete van maximaal € 7.600,-. Dat komt bovenop eventuele vreemdelingendetentie. Iemand met een ongewenstverklaring kan niet legaal worden.
Wanneer word je als illegaal bestempeld? Mensen worden in Nederland als illegaal bestempeld als ze niet in het bezit zijn van een geldige verblijfsvergunning en dus zonder toestemming in Nederland zijn. Illegale vreemdelingen worden ook wel ongedocumenteerden genoemd.
Ongedocumenteerden: rechten
Medici en ziekenhuizen zijn verplicht elke patiënt met acute en ernstige klachten hulp te verlenen. Ze kunnen voor dergelijke zorg voor illegalen tot op zekere hoogte een beroep doen op speciale fondsen van de overheid. Ook ongedocumenteerden hebben recht op 'bed bad brood'.
Als u hoogdringend hulp nodig heeft, gaat u onmiddellijk naar een dokter of een ziekenhuis. Het OCMW dat bevoegd is voor het grondgebied waar het ziekenhuis zich bevindt, moet in dat geval gewaarschuwd worden en de arts die u behandelt moet een attest Dringende Medische Hulp opmaken.
U heeft een verblijfsvergunning nodig als u langer dan 90 dagen in Nederland verblijft. En als u niet de nationaliteit heeft van een land van de Europese Unie (EU), Liechtenstein, Noorwegen, IJsland of Zwitserland. Vaak heeft u ook een machtiging tot voorlopig verblijf (mvv) nodig.
Leven in illegaliteit
Als je op straat leeft, kun je terecht bij de nachtopvang van bijvoorbeeld het Leger des Heils, maar soms is de opvang vol. Je loopt steeds het risico aangehouden te worden door de politie, gearresteerd te worden en in de gevangenis terecht te komen. Dan kun je alsnog het land worden uitgezet.
Medische zorg illegalen
Mensen die illegaal in Nederland verblijven, kunnen geen zorgverzekering afsluiten (onverzekerde vreemdelingen). Zij krijgen wel medisch noodzakelijke hulp. De behandelend arts bepaalt of daar sprake van is. De kosten moet de vreemdeling zelf betalen.
Zorgverzekering asielzoekers
Het COA heeft voor de medische zorg een contract afgesloten met een zorgverzekeraar voor de vergoeding van de kosten voor asielzoekers. Asielzoekers betalen geen eigen bijdrage of eigen risico. De zorg voor asielzoekers staat los van de gewone zorgverzekering.
Problemen bij terugkeer
Soms hebben asielzoekers geen identiteitsdocumenten bij zich, zoals een paspoort of een geboorteakte. Zonder deze documenten is het bijna onmogelijk voor Nederland om vreemdelingen te laten terugkeren naar hun land van herkomst.
Asielzoekers in Nederland zijn automatisch verzekerd voor de meeste zorg waar Nederlanders voor verzekerd zijn (vanuit de Wmo, Zvw en Wlz). In de Regeling Medische zorg Asielzoekers (RMA) is de zorg omschreven waar asielzoekers aanspraak op kunnen maken. De zorg aan asielzoekers is zorg in natura.
Na een negatieve beslissing in de asielprocedure eindigt de opvang door Centrale Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Na de beslissing door de rechtbank is de asielzoekende verplicht om Nederland te verlaten. Zijn of haar vertrek wordt geregeld door de Dienst Terugkeer en Vertrek van het ministerie van Justitie.
➋ onwettIg verblIjf Is strafbaar — Onwettig verblijf in België is strafbaar. In principe kan iemand zonder wettig verblijf veroordeeld worden tot een gevangenisstraf van drie maanden. Dat gebeurt zelden. De Belgische autoriteiten geven eerder een bevel om het land te verlaten, een uitwijzingsbevel.
Leefgeld. Wanneer de asielprocedure van start gaat, ontvangen asielzoekers ook leefgeld. Dat is voor alle bewoners even hoog: € 12,95 per week. Uitgeprocedeerde volwassenen die in een gezinslocatie of een vrijheidsbeperkende locatie verblijven, ontvangen geen leefgeld.
Is de asielaanvraag afgewezen omdat de vreemdeling uit een veilig land komt? Dan moet hij onmiddellijk weggaan uit Nederland. Bovendien krijgt hij een verbod om binnen 2 jaar de Europese Unie (EU) in te reizen. Na afwijzing van de asielaanvraag heeft de vreemdeling geen recht meer op opvang in een asielzoekerscentrum.
Er bestaan verschillende vormen van niet-officiële tewerkstelling: clandestiene of illegale tewerkstelling en zwartwerk. Als werknemer zijn er een aantal minimumgaranties die altijd van toepassing zijn. Ook al heb je geen wettig verblijf of arbeidskaart, als je die nodig hebt.
In juli 2022 kwamen 2 640 asielzoekers naar Nederland. Dat waren er 165 meer dan de maand ervoor. Daarnaast kwamen er 1 610 nareizigers naar Nederland, 215 minder dan in juni 2022. In 2021 kwamen er in totaal 34 860 asielzoekers en nareizigers.
De partner die niet de Nederlandse nationaliteit heeft moet een Verblijfsvergunning hebben. Dit is niet nodig als deze partner uit een land van de Europese Unie (EU) komt. Of uit de Europese Economische Ruimte (EER). Vraag bij de gemeente waar u wilt trouwen na of u een ongehuwdverklaring moet hebben.
Als u in Nederland komt wonen moet u zich inschrijven bij een gemeente. Bij uw inschrijving kan de gemeente vragen om extra bewijs dat u Nederlander bent. Een geldig paspoort is niet altijd voldoende, ook al heeft u alleen de Nederlandse nationaliteit.
Iedereen die binnen een periode van 12 maanden langer dan 8 maanden in het buitenland verblijft, moet zich officieel uitschrijven uit Nederland.
Ongedocumenteerden blijven verstoken van fundamentele rechten zoals het recht op gezinshereniging en op vrijheid van beweging, van het recht op deelname aan het publieke en syndicale leven en van het recht op een gelijke behandeling met de nationale onderdanen wat de toekenning van bepaalde elementaire rechten betreft ...
In ons land leven naar schatting 100.000 tot 150.000 vreemdelingen zonder verblijfsvergunning. Ze hebben meestal al een bevel om het grondgebied te verlaten gekregen.
Deze verblijfsvergunningen regulier zijn verblijfstitels die bijvoorbeeld het recht geven om in Nederland te verblijven voor arbeid, studie, gezinshereniging of gezinsvorming. Een verblijfsvergunning regulier wordt afgegeven voor bepaalde of onbepaalde tijd.