Een narcistische persoonlijkheidsstoornis is tweezijdig. Aan de ene kant staat een opgeblazen gevoel van zelfbelang en zucht naar bewondering centraal, en aan de andere kant is er sprake van een extreem gevoel van minderwaardigheid en onzekerheid. Narcistisch gedrag is vaak lastig te herkennen.
Psychopaten hebben geen respect voor de sociale en morele normen, omdat zij niet beïnvloed worden door gevoelens als schuld, wroeging en soms ook angst. In 1941 publiceerde Hervey Cleckley het boek The Mask of Sanity, waarin hij zestien criteria voor de psychopathische persoonlijkheid gaf.
Vaak zeggen narcisten dingen bewust om je te raken of onzeker te maken of houden. Als je hier vervolgens op ingaat, komt het geregeld voor dat ze zullen ontkennen dat ze dit ooit gezegd hebben en dat je dingen hoort die er niet zijn of dat jij dingen verdraait.
Een antisociale-persoonlijkheidsstoornis (ook wel bekend onder de namen psychopathie, sociopathie of dissociale-persoonlijkheidsstoornis) wordt gekarakteriseerd door een diepgaand patroon van gebrek aan respect voor en schending van de rechten van anderen.
Psychopaten ervaren geen emoties zoals 'normale' mensen dat doen. Wel zijn ze in staat om emoties van anderen te begrijpen en in hun eigen voordeel te gebruiken. 'Vriendschappen' van psychopaten dienen altijd een doel. Ze willen er iets aan hebben en zullen de persoon manipuleren om te krijgen wat ze willen.
Ook in bed. De meeste narcisten leven in de volle overtuiging dat ze onweerstaanbaar zijn in bed en dat hun bedpartner maar al te graag bereid is om aan hun fantasien te voldoen. Dit is overigens een reden waarom narcisten zo slecht om kunnen gaan met kritiek, krenking en met afwijzing. Ook in bed.
Een narcist valt juist op mensen met prachtige eigenschappen
Narcisten vallen op gevoelige en empathische vrouwen en mannen. Mensen met prachtige eigenschappen en waarden als zorgzaamheid, respect, eerlijkheid, openheid. Zorgzaamheid, bijvoorbeeld, zorgt ervoor dat je oog hebt voor de behoefte van anderen.
Je moet je voordoen alsof je dood bent voor hem. Vanaf vandaag kan hij niets meer over jou te weten komen, hij kan niet meer achterhalen hoe je je voelt, wat je aan het doen bent, of je er wel of niet mee zit etc etc. Negeren, wordt verteld, is het ergste wat je een narcist kan aandoen.
Tip 1 – Allereerst: onderschat niet hoe gevaarlijk, manipulatief en samenzwerend een narcist kan zijn. Te vaak verwarren mensen narcisten met een gewoon iemand die een wat opgeblazen ego heeft. Een echte narcist is wreed, onbegrijpelijk en kan ernstige emotionele en fysieke schade veroorzaken.
Psychopaten zijn mensen met problemen op het interpersoonlijke en affectieve vlak. Ze kennen bijvoorbeeld weinig empathie en vinden het geen bezwaar om anderen te belazeren. Maar ze hebben ook antisociale en impulsieve neigingen. Zo worden ze gauw agressief en gewelddadig, en laten ze vaak delinquent gedrag zien.
Naast diverse neurologische en biologische factoren, spelen ook sociale omstandigheden een rol bij de ontwikkeling van psychopathie. Zo zijn psychopathische criminelen vaak opgegroeid in een gezin waar een van de ouders miste of de ouders veel geweld gebruikten tegen elkaar.
Genetische basis
Primaire psychopathie lijkt grotendeels bepaald door genen en minder door ervaringen, terwijl secundaire psychopathie voornamelijk direct voortkomt uit de neurobiologische en psychologische verstoringen door omgevingsfactoren, zoals mishandeling, verwaarlozing en misbruik in de kinderjaren.
Dat er heel weinig narcisten zijn die daadwerkelijk zelfmoord plegen komt doordat de ware Zelf eigenlijk al afgestorven is bij dit type narcist. Het valse Zelf kan hierdoor niet anders dan emoties, gedrag en reacties van anderen te kopiëren en verbuigt of vertaalt dat naar eigen gebruik.
Narcisten gebruiken deze zinnen om je uit balans te halen, in verwarring te brengen waardoor je twijfelt zodat je alle aandacht op de narcist richt in plaats van op jezelf en op je eigen leven. Wat alle narcisten zeggen: “Ik heb dat nooit gezegd!” en: “Jij verdraaid ook echt alles wat ik zeg.!”
Wanneer de narcist iets niet bevalt, als hij zijn zin niet krijgt, of zijn ego wordt gekrenkt, dan kan hij je straffen door je soms uren of soms zelfs dagen te negeren en geen woord te zeggen. Deze vorm van de passief-agressieve soort woede noemen we de zogenaamde "stilte behandeling".
Nogmaals: Het antwoord op de vraag “kan een narcist van zijn kind houden?” luidt dus nee. Een narcist houdt alleen van diens eigen imago. Iedereen die daar tegenin gaat is in hun ogen een monster, zelfs als het de eigen kinderen zijn.
Narcisten hebben geen normale relatie met geld. Ze kunnen je om geld vragen, zelfs wanneer ze de belangrijkste kostwinnaar zijn of een goed betaalde baan hebben. Ze zullen niet snel hun partner mee uit eten nemen. Zuinig zijn is prima, maar pathologisch zijn over geld niet.
Narcisten zijn ongevoelig voor het knuffelhormoon oxytocine, waardoor ze niet goed in staat zijn tot emotionele binding en intimiteit. Dit heeft tot gevolg dat vaak de relatie geen diepgang kan bereiken op verschillende niveaus – zowel seksueel als emotioneel.
De psychopaat vindt zichzelf het belangrijkst. Hij is egocentrisch en kijkt met minachting naar de ander. De ander krijgt altijd de schuld. Een psychopaat heeft niet het vermogen of bereid om verantwoordelijkheid te nemen voor zijn gedrag en de gevolgen daarvan voor de ander.
Psychopathische eigenschappen
Maar hij of zij heeft geen empathie, dus geen vermogen om zich in te leven in wat anderen denken en voelen. Ze overschatten zichzelf, spannen anderen voor hun karretje, manipuleren en voelen zich totaal niet schuldig als iemand door hun toedoen lijdt.
Psychopathie zit deels in de genen. Toch kunnen psychopaten 'hun leven beteren', als ze dat zelf willen en als ze kwalitatieve therapie krijgen. Psychopaten verschillen onderling echter veel. Er zal altijd een groep blijven die niet vatbaar is voor verandering.