Het bestuur van de Nederlanden droeg Filips in datzelfde jaar over aan Margaretha van Parma. Zij moest de 'ketterplakkaten', die een vervolging van de protestanten voorschreven, strikt uitvoeren.
Het bloedplakkaat is een keizerlijke verordening die ingesteld werd om te voorkomen dat afvallingen van de Rooms-katholieke kerk activiteiten zouden ontplooien. In 1550 ontvouwde keizer Karel V het bloedplakkaat.
Een plakkaat was in de Nederlanden van de 16e tot de 18e eeuw een ordonnantie waardoor regeringsvoorschriften ter kennis van het volk werden gebracht. Men onderscheidde: stukken met opgedrukt zegel; stukken met afhangend zegel.
Ordonnantie (Latijn ordinare = schikken) kan betrekking hebben op: Ordonnantie (architectuur), ordening en organisatie van volumes bijvoorbeeld de regelmaat waarin vensters in een gevel worden geplaatst. Ordonnantie (schilderkunst), ordening en organisatie van details op een schilderij.
Is het 'de plakkaat' of 'het plakkaat'?
Het is 'het plakkaat', want plakkaat is onzijdig. Als je het aanwijst is het 'dat plakkaat'.
Ondertekening van het Plakkaat van Verlatinghe (1581)
Op 26 juli 1581 werd het zogenaamde Plakkaat van Verlatinghe ondertekend door de Staten-Generaal van de Verenigde Nederlanden. Met het document, ook wel de akte van Afzwering genoemd, namen de noordelijke gewesten afstand van de Spaanse koning Filips II.
Het Plakkaat werd samengesteld vanuit de overtuiging dat vorst en volk een soort ongeschreven contract met elkaar hadden. Als de vorst zich als een tiran zou gedragen of in strijd met de rechten en vrijheden van de gewesten regeerde, dan kon hij worden afgezet.
Het Plakkaat van Verlatinge, het document dat op 26 juli 1581 in Den Haag ondertekend werd, geldt als de onafhankelijkheidsverklaring van een aantal Nederlandse provinciën die de Spaanse Filips II afzworen als hun heerser.
Ketter in zijn specifieke betekenis is een aanduiding voor een aanhanger van een ketterij, een leerstelling, die bewust en opzettelijk in tegenspraak is met datgene wat een bepaalde geloofsgemeenschap beschouwt als de fundamentele geloofsleer.
De Inquisitie was een rechtbank van de rooms-katholieke Kerk, belast met de opsporing, het onderzoek naar en het opleggen van straffen aan ketters (mensen die in opvattingen en/of daden van de leer van de rooms-katholieke kerk afwijken).
Einde Opstand
In 1648 werd de Vrede van Münster getekend en eindigde de Tachtigjarige Oorlog. De Republiek der Nederlanden was vanaf dan een onafhankelijke staat en werd internationaal erkend.
Eigenlijk zeggen Willem van Oranje en de ondertekenaars van het Plakkaat hetzelfde: ze vinden dat ze gelijk hebben met hun opstand tegen Filips de Tweede. Hij is een slechte koning, een tiran, zeggen ze. Het Plakkaat wordt op 26 juli 1581 ondertekend.
In het Plakkaat uit 1581 wordt de Spaanse koning Filips II door acht noordelijke provinciën (waaronder Vlaanderen en Mechelen) afgezet, omdat hij geen goede koning voor hen was. Zeven jaar later werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden opgericht.
Precies 450 jaar geleden kantelde de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Dit jaar zijn er verschillende activiteiten om dat te herdenken. Maar wat gebeurde er precies in het oosten van onze provincie? Nederlandse opstandelingen boekten in 1572 voor het eerst succes in hun vrijheidsstrijd tegen de koning van Spanje.
Het antwoord ligt voor de hand: 450 jaar geleden begon een oorlog tegen de Spaanse overheerser die godsdienstoorlog, vrijheidsoorlog of burgeroorlog genoemd is, maar nu houden we het op De Opstand. De namen van Willem van Oranje, Philips II, de hertog van Alva, en de geuzen zijn er onverbrekelijk aan verbonden.
Watergeuzen waren geuzen die zich aan het begin van de Nederlandse Opstand op zee als zeerovers of vrijbuiters ophielden en ook de kustdorpen onveilig maakten. Zij waren verwant aan de bosgeuzen.
Het jaar 1572 is het begin van de 'geboorte van Nederland' én een keerpunt in de Tachtigjarige Oorlog (1568 – 1648). Het was een heftige strijd: oorlog en deels ook burgeroorlog. Elke stad in de Nederlanden speelde hierin zijn eigen rol en heeft zijn eigen herinneringen.
De resolutie werd van overwegingen voorzien door de griffier van de Staten-Generaal, de ervaren jurist Jan van Asseliers. De tekst werd vastgesteld in Den Haag op 26 juli 1581 en volgens overlevering beklonken met een Duc d'Alfs Uitluiding.
Wat was de Unie van Utrecht? Deze godsdienstbepaling maakte het voor de protestantse gewesten in het noorden onmogelijk om toe te treden tot de Unie van Atrecht. Als reactie hierop sloten de noordelijke gewesten en enige Vlaamse steden daarom de Unie van Utrecht (op de afbeelding in het lichtoranje en donkeroranje).
Het plakkaat van Verlatinge
Op 26 juli 1581 zeggen de Staten-Generaal hun trouw aan koning Filips II op. Met andere woorden, ze 'verlaten' de koning. Het document staat daarom bekend als het Plakkaat van Verlatinge.
In 1581 zetten de Staten-Generaal Filips II af als heer van de Nederlanden. Na een onsuccesvolle zoektocht naar een nieuwe vorst, wordt in 1588 besloten verder te gaan als Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog ontstaat min of meer toevallig de Republiek.
Ondertekening van de overeenkomst vond plaats in de kapittelzaal van de Dom van Utrecht. Deze zaal fungeert nu als aula van de Universiteit Utrecht.
1 april 1572 is voor Brielle, maar ook voor de rest van ons land, een belangrijke dag geweest. Want toen verloor de Spaanse veldheer Alva 'zijn bril'.
De Nederlandse Opstand begon met de Beeldenstorm van 1566, door onvrede onder de protestanten tegen over de katholieken en de katholieke overheersing. Koning Filips II liet protestanten streng straffen. Edelen, waaronder Willem van Oranje, kwamen in opstand.