Een goede rubric kan eigenlijk door iedereen ingevuld worden, omdat de omschrijving zo helder is dat er nauwelijks twijfel kan zijn. Naast het inzichtelijk maken van wat er verwacht wordt is ook de concrete feedback die dit oplevert erg fijn.
Een holistische rubric is erop gericht om een prestatie in één score uit te drukken, door alle onderliggende criteria tegelijkertijd te beoordelen. Een analytische rubric beoordeelt een prestatie afzonderlijk aan de hand van meerdere beoordelingscriteria.
Het is een middel om ervoor te zorgen dat je op een betrouwbare, valide en consistente manier blijft beoordelen. Een rubric zorgt ervoor dat je dezelfde criteria blijft handhaven bij de beoordeling. Als er in de cursus meerdere docenten en beoordelaars zijn, beoordeelt elke docent volgens dezelfde beoordelingscriteria.
Rubrics waarin aangegeven wordt op welke aspecten en volgens welke criteria een prestatie beoordeeld zal worden, maken leerlingen niet alleen duidelijk wat er van hen verwacht wordt, maar ook hoe zij zich kunnen verbeteren.
Bij de single-point rubric, ook wel de rubric van 1 genoemd, staat het feedback geven centraal. In de middelste kolom wordt beschreven waar leerlingen aan moeten voldoen om een opdracht te behalen. Aan de verbeterpunten moeten leerlingen zelf invulling geven, waardoor het leerproces van de leerlingen verhoogd wordt.
Holistisch beoordelen: de beoordeling vindt plaats op basis van de totale indruk. Voordeel: veel ruimte voor het waarderen van hogere cognitieve prestaties en complexe competenties. Nadeel: gevaar van het optreden van beoordelaarseffecten. Daarnaast ook minder transparantie, onduidelijkheid bij de kandidaat.
Evalueren heeft verschillende functies. Eén daarvan is vaststellen wat leerlingen hebben opgestoken van het onderwijs. Door van tijd tot tijd toetsen af te nemen, te observeren en werk van leerlingen na te kijken, krijgen leraren inzicht in waar leerlingen staan in hun leer- en ontwikkelingsproces.
Formatief evalueren heeft als doel om leerlingen inzicht te geven in hun eigen leerproces, hun motivatie te bevorderen en meer onderwijs op maat te realiseren. Feedback geven en krijgen is een essentieel onderdeel van succesvolle formatieve evaluatie.
Vanuit een holistische visie bestaat een mens uit vijf niveaus: fysiek, emotioneel, mentaal, energetisch en spiritueel. En deze niveaus zijn allemaal met elkaar verbonden.
Analytisch beoordelen houdt in dat alle beoordelingsaspecten van een vaardigheid of beroepstaak onderscheiden en afzonderlijk beoordeeld worden.
Een kwalitatief goede toets voldoet aan criteria op het gebied van validiteit, betrouwbaarheid, specificiteit, moeilijkheid, discriminerend vermogen, transparantie, beschikbare tijd, (taal)technische kwaliteit en toetstechnische kwaliteit.
Bij brede evaluatie kijkt men naar de leerling in zijn geheel: alle sterktes en zwaktes, alle talenten en mogelijkheden worden bekeken vanuit verschillende perspectieven, op verschillende momenten, met verschillende evaluatie-instrumenten en in verschillende situaties. Dit is geen taak van één enkele leerkracht.
Een beoordeling wordt objectiever naarmate je meer beoordeelt aan de hand van vaste richtlijnen, een beoordelingsmodel. Een beoordelingsmodel zorgt voor een grotere vergelijkbaarheid, en daarmee voor een meer inzichtelijke beoordeling van en voor je leerlingen.
Er is een onderscheid tussen summatieve en formatieve toetsen. Summatieve toetsen zijn gericht op het afsluiten van een leerperiode en op het beoordelen van leerprestaties, meestal met een cijfer. Deze toetsen hebben als doel leerprestaties te meten. Formatieve toetsen brengen de voortgang van het leerproces in kaart.
Evalueren geeft je overzicht over waar je bent in je proces en wat er nodig is om alles gestroomlijnd te laten verlopen. Aan het einde van je proces evalueren geeft inzicht over hoe je proces is gegaan, waar je tegenaan liep, wat gaaf was en wat je een volgende keer beter anders kunt aanpakken.
In de praktijk raden wij het gebruiken van cijfers bij formatief toetsen meestal af, ook al is dit in principe wel toegestaan. Alleen een cijfer geeft namelijk onvoldoende informatie over wat een leerling nog te leren heeft. En feedback wordt meestal genegeerd, als een leerling daarnaast ook een cijfer krijgt.
Beleidsonderzoekers onderscheiden verschillende soorten evaluaties. De belangrijkste twee zijn de effectevaluatie en de procesevaluatie.
De holistische betekenis is allesomvattend
Volgens de holistische visie ben je namelijk een systeem van eenheid: fysiek, mentaal, emotioneel, energetisch en spiritueel.
De holistische theorie (ook wel casusconceptualisatie genoemd) is een hypothese over de samenhang van de klachten. Je zoomt als het ware helemaal uit en kijkt niet alleen naar de klacht, de situatie waarin de klacht zich voordoet, en hoe iemand over zichzelf denkt, maar je kijkt naar het geheel van iemands leven.