Een spalk is een gips waarbij het aangedane lichaamsdeel slechts gedeeltelijk is omsloten met gips. Het gips wordt voornamelijk ingezet bij 'nieuwe' breuken, veelal op de Spoedeisende Hulp. De spalk zorg ervoor dat het aangedane lichaamsdeel rust krijgt, waardoor de zwelling kan afnemen en de pijnklachten verminderen.
Bij een twijgbreuk is 1 tot 2 weken voldoende.Bij een uitgebreidere breuk is 4 weken meestal voldoende. Als de breuk zover is genezen dat gips niet meer nodig is, dan is het raadzaam nog minimaal 2 weken te wachten voordat sport of gymnastiek wordt hervat. Zwemmen mag al direct nadat het gips werd verwijderd.
Bij sommige botbreuken is helemaal geen gips nodig.Deze breuken genezen vanzelf. Dit geldt bijvoorbeeld voor een breuk van het sleutelbeen.
Er zijn twee soorten gips: een open gips (deze laat een lichte zwelling toe) en een gesloten gips. Door het zwellingsgevaar wordt op spoedopname meestal een open gips aangelegd.
De gipsverbandmeester heeft een informatieve folder over het lenen van krukken. Gips waarmee je wel mag lopen Loopgips is gips dat u mag belasten, wat wil zeggen dat u met het gips mag lopen en staan. Dit wordt meestal met kunststofgips gemaakt.
Als u loopgips heeft gekregen, let er dan op dat u niet met het ingegipste been gaat slepen. Loopt u zoveel mogelijk net als anders. Omdat u uw enkel niet kunt gebruiken, moet u met kleine stapjes lopen. Onder het loopgips is een zool bevestigd, die u kunt losmaken als u naar bed gaat.
Autorijden met gips is niet per definitie verboden, maar ook niet per definitie toegestaan. Verzekeraars kunnen weigeren om uit te betalen in geval van schade. Dit hangt af van de omstandigheden. U bent zelf verantwoordelijk om te beslissen of u met uw gips goed kunt autorijden en onveilige situaties kunt voorkomen.
Dijbeenbreuk. Een dijbeenbreuk (femurfractuur) is meestal het gevolg van een grote kracht of ongeval. Er is aanzienlijke kracht voor nodig om een normaal dijbeen te breken – het is het langste en sterkste bot in het lichaam. De gebruikelijke behandeling voor deze breuk is een operatie.
Er zijn twee soorten gipsmaterialen: het klassieke gips en het synthetisch gips (doorgaans glasvezel).
Als het gips verwijderd is, zult u merken dat uw gewrichten stijf zijn. Ook zijn uw kracht en coördinatie minder goed en kunt u bewegingen moeilijker uitvoeren. Dit is normaal en zal in de eerste 6 weken na de gipsbehandeling verbeteren. Verder kunt u in het begin last krijgen van zwelling.
Bij een kneuzing ontstaat ook vaak een zwelling of een blauwe plek. Een kneuzing kan ook erg veel pijn doen, maar vaak zie je dat een kneuzing in een groter gebied pijnlijker is en bij een breuk de pijn met één vinger is aan te wijzen.
Meest gebroken bot: enkel
Uit de statistieken blijkt dat deze breuk de lijst van meest gebroken botten aanvoert! Overigens kunnen zich verschillende breuken rondom het enkelgewricht voordoen. De meest voorkomende is een breuk van het kuitbeen.
De gekwetste plek wordt dik, rood, warm of juist koud en zeer pijnlijk. Als dit langer duurt wordt uw arm of been langzaam stijf en kan er een doof gevoel ontstaan. In het ergste geval kan u uw arm of been totaal niet meer bewegen.
Ik heb gips gekregen maar heb nog steeds pijn, kan dit? Een gebroken bot of gescheurde spier doet pijn. Soms verminderd het gips de pijn, maar niet altijd. Als u het lichaamsdeel dat gebroken is, goed hoog houdt en pijnstillers neemt, kan de pijn afnemen.
Einde van de behandeling Als het gips eraf mag, dan werkt uw been of arm nog niet zoals voor het letsel. U bent dus nog beperkt. Het is ook normaal dat uw arm of been nog iets zwelt. Hiervoor krijgt u, indien nodig, een elastische kous voor overdag. 's Nachts doet u deze kous af.
Gips kan direct en op maat gemaakt worden en het ontlast de blaar en/of de wond. Gips ademt, neemt vocht op en is goed te vormen. Door het gips op de juiste manier aan te leggen komt er minder druk op de wond en krijgt deze meer rust. Hierdoor kan de genezing vaak beter en sneller verlopen.
Probeer in geen geval zelf het gips te verwijderen. De gipsverbandmeester zal het gips met een speciale zaag verwijderen. Deze trilt het gips kapot, zonder de huid te beschadigen. Wanneer je onderbeen in het loopgips zit, dan doe je er goed aan om een veterschoen of andere stevige schoen mee te nemen.
Omdat het botje gebroken kan zijn terwijl er niets te zien is op de röntgenfoto's, gebeurt dat gipsen uit voorzorg.
Het bot kan gemakkelijk opnieuw breken wanneer er kracht gezet wordt. Het is belangrijk om de vingers en gewrichten voorzichtig in beweging te houden, zonder ze te belasten, om stijfheid van de vinger(s)te voorkomen.
Het harde sterk verkalkte bot geneest langzaam. Zo duurt de genezing van bijvoorbeeld een breuk in het midden van een onder- of bovenbeen drie tot negen maanden, terwijl dit in de buurt van het gewricht slechts zes weken duurt. Bij de kleine beenderen (hand en voet) is de genezing sneller (drie tot zes weken).
Rust is het belangrijkste in het herstel
Rust is echt het allerbelangrijkste bij een botbreuk. Je lichaam heeft de tijd gewoon nodig om dit proces te kunnen uitvoeren. Als je te snel weer te veel van je lichaam vraagt, zal het dit proces alleen maar in de weg staan. Waardoor het herstel juist langer duurt.
Zorg dat uw enkel hoger dan uw knie ligt en dat uw knie hoger dan uw heup ligt. Verhoog, voordat u gaat slapen, het voeteneinde van uw bed met bijvoorbeeld een kussen. Leg uw been op het dekbed en niet eronder anders wordt uw been te warm.
Wij adviseren u om de eerste 2 weken krukken te gebruiken. Hierna kunt u op geleide van de pijnklachten het lopen zonder krukken langzaam uitbreiden. U kunt u activiteiten na 2 weken geleidelijk aan hervatten. Fietsen is mogelijk zo gauw u veilig kunt op en af stappen.
Een gipsspalk mag u niet belasten, omdat de spalk kan breken. U mag dus niet lopen of staan zonder krukken. Krukken kunt u lenen bij de Thuiszorgwinkel. Krukken die u heeft meegekregen op de Spoedeisende Hulp, kunt u weer inleveren bij de Thuiszorgwinkel.