Eierstokken. Met name in de eierstokken kan het bloed van een endometrioseplekje ophopen. Er ontstaat dan een cyste, een holte gevuld met bloed. Officieel wordt zo'n cyste in de eierstok een endometrioom genoemd, maar het staat beter bekend als een chocolade-cyste, vanwege de bruine kleur van het oude bloed.
Aan de binnenkant van de baarmoeder zit een laagje slijmvlies. Als je endometriose hebt, zit er weefsel dat daarop lijkt ook buiten de baarmoeder. Het is een goedaardige aandoening, die niet vanzelf overgaat.
Wanneer een cyste te groot wordt, kan deze knappen, of om de as draaien, maar gelukkig is dit een zeldzame complicatie. Cysten worden niet altijd groter; soms neemt het lichaam het bloed weer op en wordt het afgevoerd.
Door het ontstaan van deze verklevingen is het soms moeilijk om zwanger te worden. Endometriose is geen kwaadaardige ziekte. Wel kan deze aandoening vervelende klachten geven of, naast verminderde vruchtbaarheid, een rol spelen bij hevige menstruatiepijn. Vaak zijn er helemaal geen klachten.
Endometriose is niet volledig te genezen. In het Radboudumc werkt een aantal gynaecologen die gespecialiseerd zijn in endometriose en pijnklachten/kinderwens; je kunt via uw huisarts een verwijzing naar hen regelen.
Vermijd zwaar verteerbaar, gefrituurd voedsel om menstruatiepijn te voorkomen. Laat koud voedsel (zoals yoghurt) en koude dranken (zoals smoothies) achterwege; je lijf heeft warmte nodig tijdens de menstruatie. Kies voor een warm ontbijt zoals havermoutpap zonder zuivel, met verwarmende kruiden als kaneel en kardemom.
Bij endometriose zit er weefsel dat lijkt op baarmoeder-slijmvlies buiten uw baarmoeder. Bijvoorbeeld op uw eierstokken, eileiders, buikvlies, blaas of darmen. Bij pijn tijdens ongesteldheid kunnen pijnstillers helpen, zoals ibuprofen of paracetamol.
Symptomen endometriose
Endometriose is een aandoening waarbij weefsel dat lijkt op het slijmvlies van de baarmoeder (het endometrium) zich buiten de baarmoeder bevindt. De goedaardige aandoening kan leiden tot een chronische ontstekingsreactie met pijn en verklevingen als gevolg.
Cyste weghalen
Dit gebeurt via een kijkoperatie. Vaak haalt de arts alleen de cyste weg en kan de eierstok blijven zitten. U kunt dezelfde dag nog naar huis. Als de operatie via een snee in de buik gaat, blijft u 1 tot 3 nachten in het ziekenhuis.
De oorzaak van endometriose is nog onbekend, maar er zijn verschillende theorieën. Het is zeer waarschijnlijk dat bepaalde genen verband houden met deze ziekte. Vrouwen met een moeder of zus met endometriose hebben een verhoogd risico dat zij ook endometriose krijgen.
Meestal zijn cysten goedaardig, maar ze kunnen ook kwaadaardig zijn. Cysten veroorzaken over het algemeen geen last, maar het is verstandig de huisarts te raadplegen voor verdere onderzoek. De diagnose kan worden gesteld met behulp van een een MRI-scan of CT-scan.
Endometriose komt vaak voor bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Vijftien procent van de patiënten is onder de dertig jaar.
Een cyste is een holte in het lichaam waarin vocht of lucht zit. Ze worden veroorzaakt door bijvoorbeeld infecties, tumoren of erfelijke aanleg. De cyste veroorzaakt een zwelling, die op zichzelf niet pijnlijk is. Een cyste kan op veel verschillende plekken over het hele lichaam ontstaan.
Endometriose kan op diverse wijzen worden vastgesteld. Echter de enige manier waarop een gynaecoloog met zekerheid kan vaststellen of een vrouw endometriose heeft, is het uitvoeren van een laparoscopie (kijkoperatie). Vaak wordt eerst een inwendige echo gedaan.
Behandeling. Endometriose kan in het Catharina Ziekenhuis behandeld worden met medicijnen, een operatie of een combinatie van beide. De behandeling van endometriose is afhankelijk van de ernst van de pijnklachten, de risico's en bedreiging van bestaande organen (darm, urineleiders en blaas) en de kinderwens.
Symptomatische behandeling Er is geen medicijn dat de endometriose doet verdwijnen. Hormonale medicatie kan de ontwikkelde endometriose afremmen of tot stilstand brengen. De arts schrijft (pijnstillende)medicijnen voor als symptoombestrijding, niet als echte behandeling.
Nazorg. Afhankelijk van de uitgebreidheid van de endometriose kan uw herstel variëren van 1 week tot 6 weken. Op de consultatie na uw ingreep wordt het operatieverslag met u overlopen. De arts bespreekt met u de kans op een spontane zwangerschap of zal aangeven dat een vruchtbaarheidsbehandeling aangewezen is.
De meest voorkomende symptomen van endometriose zijn (extreme) menstruatiepijn, buikpijn en rugpijn. Maar ook blaasproblemen, darmproblemen en vruchtbaarheidsproblemen horen hier bij. Allen verschillend in ernst en hoeveelheid.
Een ovariumcyste wordt vaak per toeval ontdekt. Er zijn meestal geen klachten, zoals langdurige buikpijn of een verandering van de menstruaties. Een ovariumcyste kan er wel voor zorgen dat een eierstok 'om zijn as' draait. Dan ontstaat plotseling een zeer heftige buikpijn met misselijkheid en braken.
Endometriose kan tijdens een operatie worden verwijderd. Vaak kan dit met een kijkoperatie (laparoscopie). Soms is een buikoperatie nodig. Een gynaecoloog voert de operatie uit, soms samen met een chirurg of uroloog.
De meest effectieve behandeling van endometriose is chirurgie, zeker bij die mensen waar een hormonale behandeling geen of onvoldoende effect heeft. Alhoewel in de literatuur nog regelmatig laparotomie 's (openbuikoperaties) worden uitgevoerd, wordt alle endometriosechirurgie in het ZOL uitgevoerd via kijkoperatie.
Voorbeelden zijn gosereline, leuproreline, nafareline en triptoreline. Antihormonen gaan de werking van de geslachtshormonen oestrogeen en progestageen tegen. Hierdoor kan de groei van het van het weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies worden geremd en endometriose verminderen. Een voorbeeld is danazol.
De meest voorkomende symptomen van endometriose zijn (extreme) menstruatiepijn, buikpijn en rugpijn. Maar ook blaasproblemen, darmproblemen en vruchtbaarheidsproblemen horen hier bij. Allen verschillend in ernst en hoeveelheid.
Endometriose is een chronische ziekte waarbij weefsel dat (enigszins) lijkt op baarmoederslijmvlies (endometrium) buiten de baarmoederholte voorkomt (Kennedy, et al., 2005). Dit weefsel zit meestal op het buikvlies (peritoneum) en/of organen in de buik.
De gouden regel voor het stellen van de diagnose is een kijkoperatie. Via een kijkoperatie heeft men rechtstreeks zicht op de letsels, kan en moet de diagnose met een biopsie bevestigd worden en kan de uitgebreidheid van de endometriose bepaald worden.