DES staat voor diëthylstilbestrol, een kunstmatig vrouwelijk hormoon dat in Nederland tussen 1947 en 1976 werd voorgeschreven aan zwangere vrouwen. DES zou miskramen voorkomen, maar dat doel werd niet bereikt.
Desdochters zijn vrouwen van wie de moeder tijdens de zwangerschap di-ethylstilbestrol (DES) heeft gebruikt. DES werd voorgeschreven aan zwangeren die eerder een of meer miskramen hadden gehad, in de hoop dat dit de kans op herhaling zou verminderen.
Wat is DES? DES staat voor 'diëthylstilbestrol'. Het is een chemische stof die dezelfde werking heeft als het vrouwelijk hormoon oestrogeen. Dit kunstmatige hormoon is jarenlang in pilvorm gegeven aan zwangere vrouwen over de hele wereld, omdat men dacht dat het miskramen kon voorkomen.
Thalidomide, beter bekend als softenon, zorgde voor duizenden misvormde baby's. Nietsvermoedend slikten zwangere vrouwen het nieuwe middel tegen ochtendmisselijkheid, waardoor ongeveer 10.000 baby's ter wereld kwamen met zwaar misvormde of verkorte ledematen. Ongeveer de helft van de getroffen kinderen stierf.
Begin jaren zestig bleek dat het slaap- en kalmeringsmiddel Softenon de geboorte van mismaakte kinderen veroorzaakte. Anno 2001 staat het middel weer volop in de belangstelling; niet omdat het kalmeert, maar omdat het bij kanker en andere ziekten een gunstig effect kan hebben.
In Nederland zijn er ongeveer 25 levensvatbare baby's met Softenonafwijkingen geboren. Daarvan zijn in het eerste levensjaar negen baby's overleden als gevolg van de ernstige schade. Het aantal slachtoffers in Nederland is beperkt gebleven, aangezien Softenon destijds alleen op recept verkrijgbaar was.
Softenon is een geneesmiddel dat in de jaren 60 werd verkocht als remedie tegen ochtendmisselijkheid bij zwangere vrouwen, maar het bleek een zeer schadelijke impact te hebben op het groeiproces van de ongeboren baby's. Daardoor werden veel kinderen geboren met onvolgroeide ledematen.
Er zijn verschillende mogelijkheden om te achterhalen of u DES-betrokkene bent: navraag bij uw moeder en/of grootmoeder; opvragen van medische dossiers bij de huisarts of in het ziekenhuis; onderzoek naar afwijkingen aan de geslachtsorganen.
Thalidomide, beter bekend als softenon, zorgde voor duizenden misvormde baby's. Nietsvermoedend slikten zwangere vrouwen het nieuwe middel tegen ochtendmisselijkheid, waardoor ongeveer 10.000 baby's ter wereld kwamen met zwaar misvormde of verkorte ledematen. Ongeveer de helft van de getroffen kinderen stierf.
In de jaren zestig is de Softenon-tragedie de Amerikanen bespaard gebleven doordat de FDA het middel niet had goedgekeurd. De reputatie van de FDA als een van de betrouwbaarste geneesmiddeleninspecties van de wereld kreeg extra glans toen later in andere landen duizenden misvormde baby's werden geboren.
Teratogeen (Grieks teras = monster, gennan = voortbrengen) is de eigenschap van een stof of een ziekte om bij de foetus afwijkingen te veroorzaken als de moeder tijdens de zwangerschap met de stof in aanraking komt, deze inademt of inneemt, dan wel de ziekte doormaakt.
Wrange gevolgen
Tot nu toe waren het vooral de DES-dochters die met gezondheidsproblemen kampten: misvormde baarmoeders, problemen met vruchtbaarheid en vaginakanker.
Zwanger of net bevallen
De huisarts kan dan een uitstrijkje maken. Dit kan ook tijdens de zwangerschap en is niet schadelijk. Vanaf 6 weken na de bevalling kunt u weer een uitstrijkje laten maken voor het bevolkingsonderzoek.
De topman van de fabrikant van Thalidomide, dat in Nederland onder de merknaam Softenon werd verkocht, heeft zijn excuses aangeboden aan de slachtoffers van het medicijn. Het middel werd in de jaren 50 en 60 voorgeschreven, onder meer om misselijkheid bij zwangere vrouwen tegen te gaan.
Thalidomide verandert afweerreacties, remt de groei van gezwellen en remt ontstekingen. Bij de ziekte van Kahler die niet meer reageert op chemotherapie, kan thalidomide bij ongeveer een derde van de patiënten een belangrijke verbetering van de ziekte geven.
Focomelie is een aangeboren afwijking waarbij de ledematen van de baby onderontwikkeld of afwezig zijn. Het woord komt van het Oudgrieks en betekent zeehondenledematen.
Het lijkt een beetje op de kop en de snavel van een eend. De arts kan hiermee de vagina een beetje openen zodat de binnenkant van de vagina en ook de baarmoedermond onderzocht kunnen worden. Een eendenbek kan wat raar aanvoelen in de vagina, maar hoort geen pijn te doen.
Het virus is heel besmettelijk. "Het is absoluut niet zo dat mensen met HPV seksueel flink tekeer zijn gegaan. Het virus is echt heel normaal. Ook als je je hele leven slechts één seksuele partner hebt, kun je het van die partner krijgen." In de meeste gevallen is het niet ernstig als je het krijgt (zie vraag 4).
Meedoen aan het bevolkingsonderzoek is gratis en niet verplicht. Vrouwen die het vervelend vinden om naar de huisarts te gaan voor een uitstrijkje, kunnen een zelfafnametest doen. Hiermee wordt getest op HPV, maar niet op afwijkende cellen.
Het bloedverlies kan na een miskraam twee tot vier weken aanhouden. Op deze manier kan je dus alweer zwanger worden in de eerste maand na het stoppen van het bloeden na een miskraam, afhankelijk van wanneer je eisprong plaatsvindt. De eerste menstruatie na een miskraam kan heftiger zijn dan normaal.
Wanneer op een echo een kloppend hartje is gezien (vanaf de 6e week), dan is de kans op een miskraam nog maar 1-3%! Vaginaal bloedverlies en/of buikpijn zijn meestal de eerste tekenen van een miskraam. Bij bloedverlies in het begin van de zwangerschap eindigt 50% van de gevallen ook in een miskraam.
De mate van buikpijn en de hoeveelheid bloedverlies worden meestal onderschat. Aan de andere kant kan een miskraam ook zonder aanwijzing verlopen, of gepaard gaan met weinig (bruin) bloedverlies of geringe buikpijn. Een echo vanaf zeven weken kan meestal constateren of dat de zwangerschap vitaal is of niet goed is.
Alle stoffen die aangeboren afwijkingen (afwijkingen die aanwezig zijn bij de geboorte) kunnen veroorzaken, met inbegrip van bepaalde chemische producten, geneesmiddelen, stralingen en ook infecties.
De Zweedse Classificatie is een indeling waarin beschreven wordt of geneesmiddelen tijdens zwangerschap en lactatie schade kunnen geven aan het kind.
Over het gebruik van oxazepam tijdens de zwangerschap is onvoldoende bekend om met zekerheid te zeggen dat het veilig is. Het gebruik van oxazepam vlak voor en tijdens de bevalling wordt daarom afgeraden. Dit is echter niet wetenschappelijk aangetoond.