'Dan kun je beter kijken naar het vervangen van lithium door bijvoorbeeld calcium of magnesium. En verder zijn er mogelijke varianten met onder meer zink, lucht en water. '
Het is noodzakelijk om lithium langzaam af te bouwen. Acuut stoppen kan een episode van manie of depressie uitlokken en kan vervelende onttrekkingsverschijnselen geven.
Een bipolaire stoornis is niet te genezen, maar met medicijnen en therapie worden de klachten verminderd. De extreme stemmingswisselingen van manie en depressie nemen af en worden soms zelfs voorkomen. Dat gebeurt door een combinatie van: medicijnen.
Een bipolaire stoornis wordt behandeld door of in overleg met een specialistisch team. Bij een ernstige manische episode zijn haloperidol, olanzapine, quetiapine of risperidon de middelen van eerste keus.
U gebruikt lithium meestal meerdere jaren. Als u te vroeg stopt, kunt u weer last krijgen van manie of depressie. Gewone tabletten en capsules innemen met een half glas water. Tabletten met vertraagde afgifte heel doorslikken, dus niet kauwen of fijnmaken.
Lithium is een doeltreffend geneesmiddel voor de behandeling van patiënten met een bipolaire (manisch-depressieve) stoornis. Het is echter een middel met veel, potentieel ernstige bijwerkingen en een smalle therapeutische breedte.
De levensverwachting van mensen die lijden aan een ernstige psychische stoornis, zoals schizofrenie, zware depressie of een bipolaire stoornis, is tien tot vijftien jaar korter dan gemiddeld, zo blijkt uit een Brits onderzoek. Zij sterven relatief vaak al op vroege leeftijd aan kanker of hartfalen.
Een bipolaire stoornis is een ernstige psychische aandoening die niet vanzelf overgaat en voorkomt bij 1 tot 2 procent van de Nederlandse bevolking.
Een manie kan door allerlei factoren worden uitgelokt, maar het meest bekend is een gebrek aan slaap. Dat is vaak ook een eerste teken van manie: niet meer kunnen slapen omdat je hoofd niet stil wordt. Veel actiever worden dan bij je past is ook zo'n signaal, en niet stoppen met praten.
Sommige lithiumgebruikers komen wel iets in gewicht aan. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Denk er in elk geval aan dat de schildklier wordt gecontroleerd. Een te langzaam werkende schildklier, wat nogal eens voorkomt bij het gebruik van lithium, kan zorgen voor gewichtstoename.
Bij een bipolaire stoornis heeft u manische periodes en depressieve periodes. Tussendoor zijn er periodes waarin u zich normaal voelt. U bent veel actiever en opgewekter dan u gewend bent. U wordt snel boos als iets niet gaat zoals u het wilt.
Zonder behandeling gaan beide stoornissen meestal vanzelf over, maar vooral depressies kunnen vele maanden, soms zelfs jaren voortduren. Bij een manie kunt u lichamelijk helemaal uitgeput raken. Dat kan soms levensgevaarlijk zijn. Een depressie is een belangrijke oorzaak van zelfmoordpogingen en zelfmoord.
Een bipolaire stoornis heeft veel weg van een borderline stoornis, maar de twee persoonlijkheidsstoornis zijn wel verschillend. Een van de grootste verschillen is dat bij een bipolaire stoornis de stemmingsveranderingen een stuk langer duren (weken tot maanden) dan bij een borderline stoornis (uren tot dagen).
Bovendien leidt langdurige lithiumbehandeling bij een deel van de patiënten tot nierschade met als mogelijke gevolgen een verminderd vermogen om urine te concentreren (nefrogene diabetes insipidus, NDI), de vorming van cystenieren en (heel zeldzaam) nierkanker. Een deel van de patiënten ontwikkelt nierfalen.
Te veel lithium in het bloed geeft lithiumvergiftiging. Verschijnselen van lithiumvergiftiging zijn bijvoorbeeld: bevende handen of kaak, misselijkheid, spierzwakte, lopen en praten alsof u dronken bent, een sloom gevoel. Neem bij verschijnselen van lithiumvergiftiging direct contact op met uw psychiater of huisarts.
De meeste mensen hebben vaker en langer depressieve episodes dan manische episodes. Een manische episode duurt – zonder behandeling – gemiddeld twee maanden. Depressieve episodes gemiddeld twee tot vijf maanden (soms veel langer), en een gemengde episode duurt gemiddeld vijf tot twaalf maanden.
Een bipolaire stoornis wordt ook wel een manisch-depressieve stoornis genoemd. Het is een psychiatrische aandoening, waarbij de stemming wisselt tussen zware depressieve en (hypo)manische periodes. Het is een aandoening die verantwoordelijk is voor heel wat psychisch leed.
Behandeling bij een bipolaire stoornis
Van een manisch-depressieve stoornis kan je niet genezen, maar je kan wel leren om er beter mee te leven. Medicijnen kunnen een grote hulp zijn om de sterke stemmingswisselingen onder controle te krijgen.
Heeft u een manische periode, dan krijgt u medicijnen om de klachten te verminderen en om te voorkómen dat u zichzelf iets aandoet: U krijgt antipsychotica. Als dat niet voldoende helpt, krijgt u er misschien lithium of een ander medicijn bij dat uw stemming stabieler maakt (stemmingsstabilisator).
Een bipolaire stoornis valt onder de psychotische stoornissen. Een psychose is een toestand waarbij iemand zijn grip op de realiteit kwijt is. Hij ziet of hoort soms dingen die er niet zijn (hallucinaties) en is overtuigd van bepaalde ideeën die niet kloppen (wanen).
Stel je eigen persoonlijke grenzen en zorg goed voor jezelf. Zoek steun voor jezelf bij begrijpende vrienden, lotgenoten of je huisarts. Volg samen met je dierbare een psycho-educatiecursus (kijk op www.plusminus.nl of informeer bij de ggz instelling in je omgeving). Vraag de ander niet om de knop om te draaien.
Een bipolaire stoornis kenmerkt zich door manische en depressieve perioden die elkaar afwisselen. Hierbij kunnen soms psychoses voorkomen. Er is pas sprake van een schizoaffectieve stoornis als je naast psychoses ook last hebt van andere symptomen die kenmerkend zijn voor schizofrenie.
Zorg dat u actuele, betrouwbare informatie heeft over de bipolaire stoornis en de mogelijke gevolgen. De stemmingswisselingen en het bijbehorende gedrag komen voort uit de stoornis. Probeer de gebeurtenissen niet op uzelf te betrekken. Het feit dat u de stoornis erkent, betekent niet dat u alles hoeft te accepteren.
Het is nog niet bekend hoe een bipolaire stoornis ontstaat. Wel zijn er bepaalde omstandigheden bekend, waarin je meer risico loopt op een manische depressie. Het gaat meestal om een combinatie van biologische, sociale en psychologische factoren. De stemmingsstoornis komt evenveel voor bij mannen als bij vrouwen.
Een bipolaire stoornis kent veel verschillende symptomen, omdat deze stemmingsstoornis twee 'polen' heeft. Bij een manische periode overheersen kenmerken als uitgelatenheid en opgewonden zijn, terwijl bij een depressie een gevoel van somberheid sterk aanwezig is.