4.6 is de de zwakste kwaliteit staal in bout verbindingen, deze kwaliteit word het meest gebruikt in toepassingen voor houtbouw of op plekken waar weinig trek en afschuifsterkte vereist is.
Het eerste getal komt overeen 1/100 van de nominale treksterkte (Rm) in N/mm². Bij een 8.8 bout is de treksterke dus 8 x 100 = 800 N/mm². Het tweede getal is de verhouding tussen de nominale vloeigrens (Re) tot de nominale treksterkte (Rm) maal 10.
Sterkteklasse 10.9
10.9 is een sterkere kwaliteit staal in bout verbindingen voor als er extra treksterkte vereist is, o.a. trekhaken, machine onderdelen.
12.9 is de sterkste kwaliteit staal in bout verbindingen die in de reguliere handel leverbaar is, door zijn hoge trek en afschuifsterkte bij uitstek geschikt voor zware verbindingen en verbindingen die aan hogere temperatuur onderhevig zijn, o.a. zware dynamische belastingen, hydraulische cilinders, Turbines en ...
De treksterkte Rm geeft de spanning aan waaronder de bout van een bepaalde (spannings)doorsnede bezwijkt. het breuk- vlak dat ontstaat, mag alleen plaatsvinden op het schroefdraadgedeelte of gedeelte van de borst. In geen geval mag het breukvlak ontstaan ter hoogte van de overgang van de kop naar het borstgedeelte.
Hoeveel kan een bout dragen? De kleinste oogbouten dragen een gewicht van 90 kg, de grootste bouten een gewicht tot maar liefst 1800 kg!
De afschuifwaarde geeft aan: de kracht (gewicht in Newton) die maximaal als belasting (loodrecht) op een bout uitgeoefend kan worden zonder dat de spoed (draad) afstroopt. Deze waarde is ongeveer 3/4 van de treksterkte wat bij bijv. een 8 mm 8.8 bout neerkomt op een afschuifwaarde van 21.778 N.
Maat van deze bout: M 8 x 30. Maat van deze moer: M 8. * de boutlengte geeft men aan zonder kop behalve als er sprake is van een verzonken kop.
Gebruik je formule σ=F/A met σ is de trekspanning en A is het oppervlak van de dwarsdoorsnede van de draad. Om Fbreuk te berekenen, vul je voor σ de treksterkte in (Binas tabel 8 en 10B).
Op de boutkop is met een ISO code aangegeven wat de staalkwaliteit is, bijv. 8.8 of 12.9. Hierbij is het getal vóór de punt de 1% van de treksterkte in N/mm2. Het getal achter de punt is het tienvoudige van de verhouding tussen treksterkte en vloeispanning.
De treksterkte is de maximale mechanische trekspanning tot waar een sample belast kan worden. Wanneer de treksterkte overschreden wordt, breekt het materiaal: de absorptie van krachten neemt af tot het materiaal uiteindelijk scheurt.
M4 staat voor de maat. een moer M4 past op een draadeind ( of bout etc) M4 ofwel 4 millimeter metrisch draad. Metrisch als in tegenstelling tot bijvoorbeeld Engels ( whitworth) draad.
Voorbeeld: Bout M12 klasse 4.6 maximale schuifkracht op de bout = (0,6 * 400 * 84,3) / 1,25 16,19 kN. Voorbeeld: Bout M16 klasse 8.8 6 maximale schuifkracht op de bout = (0,6 * 800 * 157) / 1,25 60,28 kN.
Moment word uitgedrukt in NewtonMeter. 10 Newton komt overeen met 1kg. Dus wanneer iets met 20 Nm (Newtonmeter) aangedraaid moet worden wil dat dus zeggen dat je met 2kg aan een sleutel van een meter moet trekken om de bout vast te zetten.
Het oppervlak onder de boutkop wordt niet goed aangedrukt en onder belasting kan de boutkop schuiven of scheef gaan staan. Hierdoor zal de boutkop niet gelijkmatig (schuin) belast worden. Het ontbreken van een goede voorspanning maakt de bout gevoelig voor het optreden van vermoeiing bij dynamische belastingen.
De reden dat een bout een aandraaimoment nodig heeft is: Om wrijving op de schroefdraad te overwinnen. Om wrijving onder de boutkop te overwinnen. Om de spoedhoek van de schroefdraad te overwinnen.