Wat is de ziekte van Lyme? De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi. De ziekte van Lyme kun je via de beet van een besmette teek oplopen. De teek wordt besmet als hij bloed zuigt bij kleine (knaag)dieren of vogels die de bacterie bij zich kunnen dragen.
Wanneer bellen bij de ziekte van Lyme? Maak een afspraak bij je huisarts in deze situaties: Je hebt pillen geslikt en de vlek is na een paar weken niet weg. Je krijgt meer klachten, zoals pijn, minder kracht, hoofdpijn of een pijnlijk gewricht.
Kenmerkend voor acute ziekte van Lyme is een uitbreidende rode vlek of ring op de huid. Deze huiduitslag wordt een Erythema Migrans (EM) genoemd en komt bij het merendeel van de mensen met de ziekte van Lyme voor. Het EM kan gepaard gaan met griep-achtige verschijnselen.
De infectie heeft zich dan teruggetrokken in het lichaam en kan later ziekten van het zenuwstelsel, het hart, de gewrichten en de huid geven. Wanneer erythema migrans op tijd herkend en behandeld wordt met antibiotica, zijn erythema migrans en de ziekte van Lyme volledig en definitief genezen.
De klachten kunnen mild maar ook zeer ernstig zijn, waardoor Lymepatiënten minder, nauwelijks of helemaal niet kunnen functioneren en deelnemen aan het normale dagelijkse leven. Het feit dat de klachten ook sterk kunnen wisselen in aard en ernst bemoeilijken het leven met de ziekte van Lyme.
Slechts bij een klein deel van de mensen leidt een tekenbeet tot de ziekte van Lyme. Bij veel patiënten geneest de ziekte volledig door een antibioticakuur van tien dagen tot vier weken.
Je kunt een tekenbeet herkennen aan een minuscuul zwart puntje, dat op je huid ligt. Vaak ontstaat daar binnen drie dagen een rood vlekje omheen. Dit vlekje verdwijnt na een week weer. Hieronder staan alle symptomen van een tekenbeet op een rijtje.
Als u Lymeziekte heeft gehad, dan kunnen er langdurige klachten blijven bestaan. Soms wordt dit chronische Lyme genoemd. Deze term is verwarrend, omdat deze klachten verschillende oorzaken kunnen hebben.
De besmetting kan plaatsvinden zonder dat er klachten volgen. Deze symptomen verschijnen binnen één tot vier weken na de tekenbeet. Bij tijdige constatering kan een antibiotica helpen. De ziekte van Lyme zelf is niet dodelijk maar de klachten kunnen in zeer zeldzame gevallen dodelijk zijn.
De meest gebruikte laboratoriumtest voor de ziekte van Lyme is een serologische test. Deze test meet niet of je ziek bent, maar meet de reactie van het lichaam op de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Een “positieve” uitslag betekent dat je lichaam antistoffen heeft die deze bacterie herkent.
Ontsteking van de hersenzenuwen (craniale neuritis)
Ontstekingen van deze zenuwen kunnen leiden tot (gedeeltelijke) verlammingen of uitval en andere neurologische symptomen. De aangezichtszenuw is het vaakst aangedaan, wat leidt tot aangezichtsverlamming.
De huidige richtlijn in Nederland adviseert huisartsen om profylaxe binnen 72 uur te overwegen bij teken die na meer dan 24 uur zijn verwijderd. Meer onderzoek naar de effectiviteit van deze aanpak in de Nederlandse situatie loopt momenteel.
De kans dat je de ziekte van Lyme krijgt, is klein. Van de 100 mensen met een tekenbeet, krijgen er 2 of 3 de ziekte van Lyme. Hoe langer een teek in je huid zit, hoe groter de kans dat je de bacterie krijgt. De kans is klein als de teek korter dan 24 uur in je huid zit.
De klachten die bij de hersenaandoening 'lyme-encefalopathie' vaak gezien worden zijn: stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, geheugenproblemen, verminderde concentratie, problemen met woordvinding, (ernstige) hoofdpijn, ernstige vermoeidheid, overgevoeligheid voor zintuiglijke prikkels (licht, geluid) en ...
De meest gebruikte testen bij de ziekte van Lyme zoeken op antistoffen tegen de Borrelia bacterie in het bloed van de patiënt. Bij deze tests wordt de bacterie niet rechtstreeks aangetoond. De indirecte testmethode zorgt dat er veel discussie mogelijk is over de precieze betekenis van de testuitslag.
Een plakkende kledingroller of kleefroller, kan bij het controleren van de kleding een handig hulpmiddel zijn. Hoewel teken de wasmachine (< 60 graden) vaak overleven, gaan ze meestal wel dood als je de kleding een half uur in de wasdroger doet, teken kunnen niet tegen droge lucht.
Conclusies. Het is aangetoond dat antibiotische profylaxe begonnen binnen 72 uur na verwijderen van een teek het risico op het krijgen van lymeziekte verlaagt.
TIP: Trek een cirkel rond de plek waar de teek zich vasthechtte. Wanneer er een rode, ringvormige vlek of cirkel ontstaat, die toeneemt in grootte, kan er sprake zijn van een besmetting. Schakel meteen je huisarts in!
Blijvende of terugkerende klachten kunnen wijzen op een blijvende infectie, maar niet als er een duidelijke andere diagnose of verklaring is. Het opstarten van een behandeling is in alle fasen van de ziekte zinvol. Zolang er klachten zijn, kan dit betekenen dat er sprake is van een actieve infectie.
De huiduitslag door de ziekte van Lyme is niet altijd een karakteristieke 'rode ring', maar kan ook een egaal gekleurde vlek zijn. Bij 1 op de 3 mensen met een huiduitslag door de ziekte van Lyme ontstaat zo'n egaal gekleurde vlek.
Hartklachten door Lyme-carditis
Er kunnen onder andere een vergroot hart, verstoorde werking van de hartkamers (ventrikeldysfunctie) en ernstig hartfalen ontstaan, waardoor het hart minder goed pompt.
Eenmaal op een mens of dier aangekomen kruipt de teek over het lichaam (met ongeveer dezelfde loopsnelheid als een lieveheersbeestje) op zoek naar een geschikte plek om zich vervolgens - doorgaans zonder dat je het voelt - in de huid vast te gaan bijten.
Ontwikkeling van een tekenlarf
Eenmaal volgezogen (dat kan enkele dagen duren!) maakt de teek zich los en laat zich op de grond vallen. Daar legt de teek een 2000-tal eitjes, waarna de teek sterft.
Het komt weleens voor dat, bij het verwijderen van de teek uit de hond, het mislukt om de kop er goed uit te krijgen. Als de hele kop blijft zitten kan de teek mogelijk nog steeds bacteriën overdragen. Probeer daarom alsnog met een ontsmette pincet of naald de rest van de kop eruit te krijgen.