veeleisend en de lat te hoog leggen: te hoge eisen stellen aan jezelf en een ander. onrealistische verwachtingen hebben van jezelf en een ander. fouten zien als een persoonlijk falen c.q. geen fouten durven maken. het liefst alleen werken: je alleen weet hoe het moet en dan maak je geen fouten.
Vaak is perfectionistisch zijn niet iets dat je zomaar uit kunt schakelen. Voor veel mensen is het een kracht en een valkuil tegelijk. Perfectionisme wordt vaak geassocieerd met enkele positieve eigenschappen die ik eerder in deze blog noemde. Vaak gaat het ook samen met enkele eigenschappen die minder positief zijn.
Het tegenovergestelde van Perfectionisme is Onnauwkeurigheid. Waarschijnlijk kan jij heel slecht tegen mensen die onnauwkeurig zijn. Dit wordt dan ook wel jouw allergie genoemd. Toch kan jij heel veel leren van mensen die onnauwkeurig zijn, want van deze mensen hoeft het allemaal niet zo precies.
Perfectionisme komt vooral voort uit angst en het kan je hele leven beheersen. In je onderbewuste ben je bang dat als iets niet goed genoeg is, jij niet goed genoeg bent. Het is de angst voor falen die je onzeker maakt. Als perfectionist wil je graag de controle houden.
Maar als je nooit tevreden bent met het resultaat, kan dat problemen geven: Als je de lat heel hoog legt voor jezelf, voel je je altijd onder druk staan. Dan kun je last krijgen van onzekerheid en stress. Je kunt zelfs helemaal blokkeren (een 'black-out' krijgen).
Wat is perfectionisme? (de betekenis)
Perfectionisme betekent dat je streeft naar perfectie, maar eigenlijk haal je dat nooit: perfectie is namelijk een illusie. Je kunt het merken in school of werk, huishouden, relatie, uiterlijk. Meestal geen of/of maar en/en: je wilt álles perfect.
Helemaal perfectionisme afleren is onmogelijk
Want dat doel nastreven zou óók weer een uiting van je perfectionisme zijn. Als het eenmaal in je aard zit, dan haal je dat niet zomaar weg. Maar het is wel van groot belang dat je ermee leert omgaan, want anders ligt een burn out op de loer.
Negatieve gevolgen van perfectionisme
Perfectionisme kan negatieve gevolgen hebben, met name voor de gezondheid. Door jezelf altijd maar te willen bewijzen, ervaar je stress. Perfectionisme maakt dat je te veel stress of chronische stress ervaart.
De zwakte of de valkuil
Als doorzetter: weet je van geen ophouden, kun je nooit stoppen of opgeven en je gaat door tot je er bij neervalt. je kent geen grenzen en je vraagt teveel van jezelf. heb je moeite met mensen die wat gemakkelijker zijn ingesteld.
Aantal mensen met perfectionistische neigingen neemt toe
Maar dit betekent niet dat jongere generaties steeds beter presteren. Misschien wel het tegenovergestelde: ze zijn vaker ziek, verdrietiger en ondermijnen hun eigen potentieel.
Een perfectionist is iemand die een extreme behoefte heeft om alles uitermate goed te doen. Ongetwijfeld ken je wel iemand in je omgeving die zo is of herken je het bij jezelf. Helaas wordt dit in onze samenleving aangemoedigd.
Perfectionisten zien hun perfectionisme vooral als een goede eigenschap. Het is een kwaliteit waar ze trots op zijn en status aan ontleden. Vaak koppelen ze hun eigenwaarde aan de prestaties die ze neerzetten. En ze weten dat die prestaties te danken zijn aan de hoge eisen die ze aan zichzelf stellen.
Mensen die perfectionistisch zijn, maken zich vaak druk om wat anderen van ze vinden. Maar je kunt niet in het hoofd van een ander kijken. De enige manier om te achterhalen hoe anderen over jou denken, is het vragen. Vraag daarom eens feedback aan je baas, collega's en andere mensen om je heen.
Het ligt niet aan jou maar aan de perfectionist
Dan kunnen zijn commentaren soms hard aankomen. Probeer je dan vooral te herinneren dat dit vaak niet de bedoeling is, en dat die kritieken soms ontstaan door onzekerheid. Probeer hem dus geregeld een complimentje te geven nadat die iets goed gedaan heeft.
Een van de kenmerken van perfectionisme is het alles-of-niets-denken. Perfectionisten kunnen vaak moeilijk relativeren. Die vinden iets of helemaal perfect of helemaal niks. Er worden daardoor onrealistische standaarden gezet voor de doelen die ze nastreven.
Schrijf op wat je los wilt laten en bepaal het door jou gewenste resultaat (dus wat mogelijk gaat worden als je de controle hebt losgelaten). Schrijf het resultaat bevestigend op (wat je wilt, niet wat niet wilt) en gebruik de tegenwoordige tijd. Laat je niet beperken door twijfels en (on)mogelijkheden.
Psycholoog en journalist Chantal van der Leest deelt in 'Waarom perfectionisten zelden gelukkig zijn' wetenschappelijke inzichten en tips om beter met je perfectionisme om te gaan. Want heb jij ook wel eens het gevoel dat de buitenwereld onrealistisch hoge eisen aan je stelt?
Als je bijvoorbeeld erg beschermd bent opgevoed, kan het zijn dat het zelfvertrouwen zich niet genoeg ontwikkelt. Ook als je veel kritiek gekregen hebt op je gedrag of prestaties, of als je gepest bent, kan je zelfvertrouwen afnemen of zich niet genoeg ontwikkelen.
Symptomen van onzekerheid
Denkt dat iets helemaal goed is of helemaal fout, zonder een middenweg te zien. Vindt dat je absoluut geen fouten mag maken. Jezelf voortdurend vergelijkt met anderen en zij daar altijd beter uit komen. Je alleen richt op wat je nog niet voor elkaar hebt, zelden op wat je al bereikt hebt.
Bij zelfstandigheid kan de valkuil eigengereidheid passen, maar ook bijvoorbeeld "te solististisch bezig zijn". Bij doelgerichtheid zijn mogelijke valkuilen: geen oog/oor voor mensen hebben, fanatisme, egoisme, ongeduld. Welke valkuil bij jouw kwaliteit past, verschilt per persoon.