Bij watertekorten kunnen Rijkswaterstaat en de waterschappen het waterpeil tijdelijk verhogen. Bijvoorbeeld door via een gemaal meer water in het gebied te pompen. Hierdoor ontstaan tijdelijke voorraden zoet water. Het waterpeil kan niet onbeperkt worden verhoogd.
Geef gericht water in plaats van de hele tuin te besproeien. Met een gieter heb je een beter zicht op de verbruikte hoeveelheid water. Beter één keer per week langdurig water geven, dan elke dag kortstondig. Besproei je gazon niet en zeker niet op de warmste momenten van de dag.
Van afval- naar drinkwater
Er zijn heel wat manieren om de waterschaarste aan te pakken. We moeten niet enkel oplossingen zoeken in tijden van schaarste, maar ook een proactief beleid voeren. Het hoeven niet altijd ingewikkelde toepassingen te zijn, er zijn ook initiatieven om van afval- naar drinkwater te gaan.
Algemeen geldt: voer regenwater niet af, maar houd het vast op eigen terrein. Dat kan bijvoorbeeld door de tegels in de tuin te vervangen door groen en door de regenpijp af te koppelen van het riool. Beide maatregelen zorgen ervoor dat het regenwater in de bodem kan wegzakken en het grondwater wordt aangevuld.
Omdat de totale hoeveelheid water op aarde niet verandert, kan het water dus nooit opraken. Dat is anders dan bij olie of gas dat in de aardbodem zit. Die hoeveelheden kunnen wel opraken. In de badkamer, in de keuken en waarschijnlijk ook een in de wc.
Het korte antwoord is: ja, die is volgens experts relatief constant gebleven de afgelopen miljarden jaren. De reden daarvoor is de zogenaamde watercyclus. Water verdampt vanaf het aardoppervlak, gaat vervolgens de atmosfeer in, koelt af en condenseert tot regen of sneeuw.
Oorzaken van droogte en tekort aan water
In een periode met warm weer en weinig regen kan er een tekort aan water ontstaan door: Veel verdamping door hoge temperaturen en veel zonlicht. Minder aanvoer van water door rivieren. Onder meer de Rijn en de Maas.
Dijken, sluizen, dammen en andere waterkeringen houden water tegen en beschermen ons land zo tegen overstromingen. De bekendste waterkeringen zijn de 13 Deltawerken. Ze zijn Nederlands grootste verdedigingssysteem tegen hoogwater langs de kust. De Oosterscheldekering is het grootste en beroemdste Deltawerk.
bij het maken van afspraken over waterbeschikbaarheid over grenzen van drinkwaterbedrijven, provincies en waterschappen heen kijken. inzetten op waterbesparing en bewustwording bij consumenten en ondernemers. water beter vasthouden in het landelijk gebied. ruimtelijke inrichting aanpassen aan waterbeschikbaarheid.
Op aarde bevindt zich een grote hoeveelheid water. Die hoeveelheid verandert niet: er komt niets bij en er gaat niets af. En dat is al miljoenen jaren zo. Wel verandert dat water steeds van toestand.
De droogte neemt af. Hoewel er regionaal nog grote verschillen zijn, is er landelijk geen sprake meer van een grotere vraag dan aanbod van zoet water. Daarom wordt nu overgegaan van het niveau 'feitelijk watertekort' (niveau 2) naar 'dreigend watertekort' (niveau 1).
Als we met water om blijven gaan zoals we nu doen, dan is er in 2030 (over 7 jaar!)niet genoeg drinkwater in Nederland. Dat zeggen deskundigen van gezondheidsorganisatie RIVM. Bij sommige waterbedrijven dreigen er nu al tekorten te komen.
Planten als klaver, tijm, ooievaarsbek of madelief kunnen veel beter tegen de droogte. En ze hebben veel minder water nodig en dat scheelt weer een hoop sproeien. Wat ook helpt om minder water te verbruiken is minder maaien. Als het heel droog is, heeft het gras extra water nodig en dat is er juist niet.
Tijdens een periode van droogte en hitte kan de drinkwatervoorziening lokaal of regionaal tegen zijn grenzen aanlopen. Vaak is dat als eerste te merken aan een lagere waterdruk, thuis uit de kraan. Het eigen drinkwaterbedrijf geeft aan hoe de situatie in de regio is, en geeft adviezen als extra maatregelen nodig zijn.
Alternatieve gewassen naast gras en mais
De zoektocht naar gewassen die goed tegen de droogte kunnen is gestart met de teelt van sorghum, voederbieten en rietzwenkgras. Sorghum is een subtropisch gewas, dat een korte groeitijd kent en weinig vocht en bemesting nodig heeft.
Zeilen, surfen, kanoën en suppen zijn voorbeelden van leuke activiteiten op het water. Je kunt natuurlijk ook in een punter door Giethoorn varen, met een sloepje het Veluwemeer op of in een rib boot (een soort lichte, stevige rubberboot) op de Waddenzee stunten.
Kleigrond is heel vruchtbaar, maar moeilijk bewerkbaar. Voornamelijk doordat er zo weinig lucht tussen de fijne gronddeeltjes zit. Kleigrond houdt veel water vast, maar in de zomer wordt het soms zo hard als beton.
Wateroverlast kun je het beste voorkomen door neerslag weg te laten zakken in de bodem, op de plek waar het valt. Dat heet ook wel infiltreren. Als dat niet kan, of als het niet voldoende helpt, kun je water tijdelijk bergen. Tot slot kun je het ook nog vertraagd afvoeren.
De groeiende wereldbevolking, verbeterende levensstandaarden, veranderende consumptiepatronen en steeds toenemende irrigatie van landbouwgronden zorgen voor een stijgende vraag naar water. Klimaatverandering, ontbossing, waterverspilling en -vervuiling zorgen anderzijds voor een dalende beschikbaarheid.
In droge maanden ligt het landelijk gemiddelde vaak tussen de 100 en 200 millimeter. In jaren met extreem warme en droge zomers, zoals 1976, 2018 en 2022, liep het landelijk neerslagtekort op tot 250 millimeter of hoger. Op sommige plekken in Oost-Nederland lag het tekort zelfs op tot 400 millimeter.
Wereldwijd krijgen 33 landen, waarvan 14 in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, naar verwachting te maken met “extreem hoge” waterschaarste in 2040. In onder meer Algerije, Iran, Irak, Pakistan, Syrië, Griekenland en Spanje ligt die stress hoger dan 80 procent.
Wereldwijd hebben 2 miljard mensen, ongeveer één op de vier, geen toegang tot zuiver water. 3,6 miljard mensen hebben geen toegang tot veilig beheerde sanitaire voorzieningen.