Leverbeschadiging kan veroorzaakt worden door alcoholgebruik, maar ook door hepatitis, medicijngebruik of een andere leverziekte. 0-45 is de normale waarde voor de ASAT en ALAT. Deze normaal- of referentiewaarden kunnen per laboratorium iets verschillen. Een waarde boven de 45 wordt als afwijkend beschouwd.
Een licht verhoogde gamma-GT waarde heeft meestal te maken met gebruik van alcohol en/of medicijnen, leververvetting en extreem overgewicht. Een sterk verhoogde gamma-GT waarde wijst op alcoholmisbruik of een belemmerde afvoer van galvloeistof.
Een verhoogd ALAT (> 100 U/L) duidt op een virale leverinfectie. Een verhoging van zowel AF als GGT, maar een normale ALAT en ASAT wijzen op een ontsteking of obstructie van de (kleine) galwegen en/of galblaas. Bij interpretatie moet er rekening worden gehouden met de hoeveelheid spiermassa.
Er worden zeven leverwaarde in het bloed gemeten. Dit zijn het ALAT, Albumine, Alkalische fosfatase, ASAT, Billirubine, Totaal eiwit en het Gamma GT gehalte. De ALAT waarde, Gamma GT en ASAT waarde zijn de bekendste leverwaarde en zijn enzymen die in de lever helpen stoffen om te zetten in andere stoffen.
Alkalische-fosfatase (AF)
Een verhoogde waarde kan wijzen op beschadiging van lever en/of botten en een blokkade van de galwegen. De referentiewaarde van alkalische fosfatase is voor volwassenen < 125 U/l. Een verhoogde concentratie van AF in het bloed kan wijzen op verschillende aandoeningen van de lever of galwegen.
Tot de verschijnselen behoren misselijkheid, braken, buikpijn en vermoeidheid. Specifieke symptomen zijn hepatische encefalopathie (ammoniakstapeling). Dit gaat gepaard met neurologische verschijnselen als apathie, sufheid en verwardheid. De patiënt kan epileptische aanvallen (stuipen) krijgen of in coma raken.
Een CEA-waarde hoger dan 5 kán een aanwijzing zijn voor kanker. CEA is een zogenaamde tumormarker. Het kan ook iets zeggen over de grootte van een tumor en of er wel of geen uitzaaiingen zijn. Maar een verhoogde CEA-waarde kan ook wijzen op bijvoorbeeld een darm- of leverontsteking.
Geneesmiddelen die directe leverschade kunnen veroorzaken in de vorm van acute necrose zijn paracetamol, acetylsalicylzuur, nicotinamide (vitamine B3), amiodaron, en verschillende oncolytica.
Fruit bevat over het algemeen een hoop antioxidanten, maar bessen zijn daarin de meesters. Goed fruit voor de lever is grapefruit en citroenen. Dit zijn vetstoffen met een hoog gehalte aan omega 3.
Bij mensen die geen leverziekten hebben is de ALAT -activiteit bij mannen kleiner dan 45 U/l en bij vrouwen kleiner dan 35 U/l. Aan licht verhoogde waarden, zonder klachten, wordt niet direct een betekenis toegekend.
Hoe kan ik mijn verhoogde ALAT verlagen? Het goede nieuws is dat veel mensen hun verhoogde ALAT kunnen verlagen met veranderingen in hun levensstijl: Beperk alcoholgebruik, afvallen, stoppen met roken, regelmatige lichaamsbeweging en natuurlijk een gezond dieet.
Een vaak voorkomende oorzaak van gestegen leverwaarden is de inname van medicatie. Strikt genomen kan elk geneesmiddel de leverenzymen doen toenemen. Sommige reacties zijn bekend en komen relatief frequent voor (bijvoorbeeld het vaak gebruikte antibioticum amoxicilline-clavulaanzuur of Augmentin). Andere zijn zeldzaam.
In een alcoholloze maand, kan een lever zich herstellen, zo toonde onderzoeken van Radboudumc in Nijmegen aan. Na een maand zonder alcohol dalen bovendien de cholesterolwaarden, neemt buikvet af en de bloedwaardes die wijzen op prikkeling van de lever en verval van levercellen dalen.
Bij leververvetting gaat de lever steeds meer vet opslaan in de levercellen. Leververvetting geeft meestal geen klachten. Mogelijke klachten zijn moeheid en pijn rechts boven in de buik.
Als u meerdere weken meer dan 5 tabletten van 500 mg per dag gebruikt kan dit schadelijk zijn. U heeft dan een kleine kans op schade aan lever, nieren en/of bloed. Gebruik per dag niet meer dan in de bijsluiter staat. Dit is niet goed voor uw lever.
Het is niet mogelijk om de beschadiging van de lever terug te draaien. Mensen ontdekken leverproblemen vaak laat, omdat ze geen pijn of andere klachten hebben. De schade aan de lever kan dan al groot en niet meer te herstellen of te genezen zijn.
Uit onderzoek van de overheid blijkt dat er een klein beetje van de stof in paracetamol kan zitten. Maar het is zo weinig, dat het niet gevaarlijk is. Het risico op kanker is heel klein. Zelfs als u uw hele leven elke dag het maximale aantal tabletten zou slikken.
Een opgezette lever en (vage) buikpijn. Misselijkheid en braken. Verminderde eetlust. Onverklaarbaar gewichtsverlies.
Mogelijke klachten bij uitzaaiingen zijn: botpijn, misselijkheid, hoofdpijn, benauwdheid en vermoeidheid. Bij uitzaaiingen zijn er behandelingen mogelijk die uw leven verlengen en klachten verminderen, bijvoorbeeld bestraling tegen pijn.
Als de lever slecht werkt kan deze de giftige stoffen in bijvoorbeeld medicijnen en alcohol niet meer goed verwerken. Ernstige leverfunctiestoornissen hebben gevolgen voor de bloedstroom in de buik en de slokdarm. Dit kan leiden tot de vorming van interne spataderen die voor levensbedreigende bloedingen kunnen zorgen.
Bananen. Bananen zorgen voor en een soort glucose wat fantastisch werkt voor de lever. Deze glucose gaan virussen, schimmels en bacteriën te lijf, dus echt een bondgenoot voor je lever.
10. Chocolade helpt je lever niet om zeep. Nog zo'n wijsheid uit grootmoeders tijd die niet blijkt te kloppen: chocolade veroorzaakt géén leverproblemen. Sterker nog, onderzoekers beweren nu zelfs dat donkere chocolade leverschade door alcoholmisbruik of ziekte net kan helpen herstellen!