Zoetermeer is als eerste aan de beurt in een drieluik over klimaatverandering. Volgens de eerder dit jaar bijgestelde langjarige neerslagstatistieken van het KNMI valt er gemiddeld genomen nergens in Nederland meer regen dan in Zoetermeer, 972 millimeter per jaar.
Het Veluwse Hoog Soeren (bij Apeldoorn) is de natste plek van Gelderland en zelfs van heel Nederland. In de afgelopen 30 jaar is er in Hoog Soeren jaarlijks gemiddeld 1000 millimeter gevallen. De droogste plaats vinden we in het zuiden van de Achterhoek, in het dorpje Netterden.
Wij zoeken het uit. Volgens de cijfers van het KNMI regent het al dertig jaar lang het meest in Zoetermeer. Vanaf 1991 tot 2021 viel in Zoetermeer, met gemiddeld 971,9 millimeter per jaar, de meeste regen.
Volgens de gegevens op de neerslagkaart van het KNMI zijn de vijf provincies waar het meeste regen valt: Noord-Holland, Zuid-Holland, Drenthe, Utrecht en Gelderland. Hoewel in Zuidoost-Limburg gemiddeld jaarlijks ook de meeste regen valt, hoort Limburg niet bij de natste provincies.
Als we kijken naar de hoeveelheid regen, vind je de natste plek op aarde, in India. Het is het dorpje Mawsynram in de staat Meghalaya. Het regent daar echt veel. Per jaar valt daar gemiddeld 11.872 millimeter regen.
De Sahara-woestijn in Afrika is kurkdroog en Al-Kufrah in het land Libië is het allerdroogste stukje van de woestijn. Er valt nog geen millimeter regen per jaar!
Het midden van Limburg is gemiddeld de droogste plek van Nederland. De gemiddelde neerslaghoeveelheid per jaar bedraagt hier slechts 750 mm. Dat komt doordat de hoger gelegen Belgische Kempen en de Ardennen regenwolken voor een deel tegenhouden. Ook in Noord-Limburg en Zuidoost-Brabant valt relatief weinig neerslag.
Crkvice, Kroatië De titel voor de natste plek van Europa gaat naar het Kroatische bergdorpje Crkvice. Jaarlijks valt er in het 650 inwoners tellende dorpje maar liefst 4.651 millimeter regen.
Natste maand van het jaar is augustus
Augustus spant de kroon. In die maand valt de meeste regen, bijna 88 millimeter gemiddeld over het land. De kustprovincies hebben dan de meeste regen te verduren met op grote schaal meer dan 100 mm. In april valt de minste regen, bijna 41 millimeter.
In de stedelijke gebieden regent het meer. Dit komt doordat het er vaak warmer is en doordat er meer stofdeeltjes in de lucht voorkomen waar vocht uit de lucht zich op kan afzetten. Warme lucht kan meer vocht bevatten, waardoor zwaardere buien kunnen ontstaan.
In een gemiddeld jaar valt er in Noord-Brabant tussen de 750 en 850 millimeter neerslag; in het westen van de provincie gemiddeld meer dan in het oosten.
Stuwingsregens komen in Zuid-Europa vooral in het najaar voor, wanneer het water van de Middellandse Zee nog relatief warm is. De buien kunnen ontstaan wanneer warme vochtige lucht uit het gebied van de Middellandse Zee of koude lucht uit noordelijke breedten tegen de hellingen van de bergen wordt geblazen.
Een natte dag is een dag met binnen een etmaal een hoeveelheid van 10 millimeter of meer. Een jaar telt landelijk gemiddeld 22 natte dagen. Om van een dag met zware regen te spreken moet er op minstens één van de officiële weerstations 50 millimeter of meer zijn gevallen.
In het voorjaar schijnt de zon het vaakst in het westen en noorden van het land. Het noordwesten heeft 89 zonuren meer dan het zuidoosten. Dat de zon in het westen en noorden vaker schijnt heeft te maken met het relatief koude water van de Noordzee. Boven dat koude water wordt wolkenvorming onderdrukt.
Nederland ligt vlak aan zee. En de wind waait vaak van zee naar land. En dat zorgt voor veel wolken boven ons land: meer kans op regen dus!
In de meeste streken van ons land valt er maandelijks gemiddeld 70 mm (of l/m²) neerslag. Dit betekent dat indien het water niet zou kunnen wegstromen, in de bodem dringen of verdampen er overal 70 mm water zou staan. Dit komt overeen met 70 liter water per m².
Onder veel Nederlanders heerst het idee dat Nederland een zeer nat klimaat heeft, maar dat is een misvatting, die vooral gebaseerd is op het gevoel en niet op cijfers. Gemiddeld valt er gedurende 7% van de tijd in Nederland neerslag in de vorm van regen, sneeuw, ijzel of hagel.
De Veluwe is met ruim 950 mm per jaar het gebied waar op jaarbasis de meeste regen valt, in Midden-Limburg (minder dan 750 mm per jaar) valt de minste neerslag.
April 2022 was een zeer zonnige maand. De zon scheen gemiddeld over het land 233 uur tegen 196 uur normaal. Verder was de maand te koud met een gemiddelde temperatuur van 9,3 graden tegen 9,9 graden normaal en de maand was gemiddeld iets te nat. Gemiddeld viel 51 mm tegen 41 normaal.
Neerslag. Gemiddeld valt er in Engeland slechts zo'n zevenhonderd millimeter neerslag per jaar, waarvan een zeer groot deel in de vorm van regen. Deze hoeveelheden zijn enkele procenten lager dan in Nederland.
De meeste warme, zomerse en tropische dagen worden geregistreerd in het zuidoosten. In het noorden van Limburg is het op 100 dagen in het jaar warmer dan 20 graden, op 36 dagen is het warmer dan 25 graden en gemiddeld genomen op 6 dagen is het er tropisch warm.
Mawsynram – India – 11.871 mm
Met een gemiddelde jaarlijkse neerslag van 11.871 millimeter is het Indiase plaatsje Mawsynram, in het district Meghalaya, de nummer één in het lijstje van natste plekken op aarde. In het recordjaar 1985 viel hier zelfs 26.000 millimeter. Dat is 26 meter regen in één jaar tijd!
Mooi-weerdagen in cijfers
Juli en augustus bieden doorgaans de meeste dagen met mooi weer. Gemiddeld over 100 jaar tellen die zomermaanden er in De Bilt elk 7, tegen 5 in april en juni. September levert gewoonlijk 4 mooi-weerdagen op, maart 3, oktober 2 en de wintermaanden gemiddeld 1 à 2.
Het droogste seizoen van het jaar is de lente, van half maart tot mei. In deze periode kan er wel lichte regen voorkomen.
Ook hier komt 1921 verreweg als droogste jaar naar voren, en wordt ze gevolgd door de droogtes van 1996, de jaren vijftig (1949, 1953-1954, 1956, 1959-1960) en 1976. De meest recente droogtes van 2017 en 2018 waren behoorlijk intens, maar niet in dezelfde mate als de grootste droogtes van de 20ste eeuw.