De aurora borealis, oftewel het noorderlicht, intrigeert ons al eeuwenlang. Door de geschiedenis heen hebben mensen in de ongerepte natuur van de wereld in het donker van de nacht vol verwondering omhoog gestaard naar de wervelende stroken groen, rood, geel, roze, paars en wit licht aan de hemel.
Het Noorderlicht is geen twee keer hetzelfde. Dat maakt het ook zo bijzonder. Afhankelijk van de aardse gassen waarmee deeltjes botsen, verschillen de kleuren van felgroen naar rood, maar zelfs oranje, wit en blauw zijn mogelijk. Groen licht bevindt zich op de onderste laag, waardoor je deze kleur het vaakst kunt zien.
Zuurstofatomen zijn de bron van het meest voorkomende noorderlicht. Afhankelijk van het energieniveau van de aangeslagen toestand zal het licht na een botsing met zuurstofatomen een rode of groene kleur hebben.
Noorderlicht bestaat uit meerkleurig, wazig en langzaam bewegend licht dat op ongeveer 100 tot 1000 kilometer hoogte boven het land zweeft. Vaak is het licht groenig-geel, maar violet tot rood komen ook voor. De vorm van het lichtschijnsel kan ook verschillend zijn: boog-, gordijn- en sluiervormig.
Bij geomagnetische stormen en krachtig noorderlicht is het noorderlicht met het blote oog soms wel te zien zoals op de meest spectaculaire foto's. Veel foto's die op internet circuleren zijn onder dit soort omstandigheden gemaakt. Logisch want deze foto's spreken het meest tot de verbeelding.
Is de KP-index 1, dan is het Noorderlicht alleen zichtbaar in het allerhoogste puntje van Noorwegen. Is de KP-index 9, dan kun je het Noorderlicht zelfs in het noorden van Nederland zien. De kans op Noorderlicht in Nederland is echter heel klein, gemiddeld wordt het zeven keer per jaar gezien.
Hoe lang ze te bewonderen zijn kan ook variëren, soms is het maar een kwartiertje of half uurtje, andere keren duurt het dan weer enkele uren. Het noorderlicht blijft met andere woorden een sporadisch fenomeen. Net dat maakt het ook zo bijzonder.
Als het noorderlicht zich voordoet, zien we vaak een lichte gloed of is het licht zichtbaar als bewegende bogen, stralenbundels of gordijnen van licht en heel zelden is het zelfs vlammend. Soms staat aan de noordelijke horizon een boog waaruit de lichtstralen als zoeklichten omhoog schieten.
In Nederland is kans om het noorderlicht te zien als een krachtige uitbarsting aan het oppervlak heeft plaatsgevonden. Daarbij geldt: hoe noordelijker in Nederland je zit, des te groter de kans om het te zien. Favoriet zijn dan ook de Waddeneilanden.
Aurora Borealis of Noorderlicht ontstaat door de botsing van gasvormige deeltjes in de atmosfeer van de Aarde met elektrisch geladen deeltjes afkomstig van de zon. Die deeltjes komen vrij in de ruimte door de kernfusie die in de kern van de zon plaatsvindt.
De beste periode om het noorderlicht te zien? De maanden december tot en met februari heb je de beste kansen om het noorderlicht te zien. Vanaf eind augustus is het trouwens al mogelijk om het poollicht te zien in het noorden van Scandinavië.
Het poollicht is een bijzonder natuurverschijnsel, wat je rond de noord- en zuidpool wel eens kunt zien. Op de Noordpool heet het noorderlicht en op de Zuidpool het zuiderlicht.
Zodra in het Pure Noorden de duisternis invalt, kan het noorderlicht zich laten zien. In Lapland kan dat dus in de wintermaanden al om 14.00 uur zijn. In Lapland maakt het niet uit hoe noordelijk je bent. In Noord-Zweden en -Finland is de kans op het noorderlicht net zo groot als in Zuid-Lapland.
Wanneer je je dichter bij de Noordpool zou bevinden moet je dus naar het zuiden kijken om noorderlicht te kunnen zien. Vanuit Spitsbergen is dat bijvoorbeeld regelmatig het geval. Wanneer de geomagnetische verstoring toeneemt, breidt deze zone zich verder uit naar het zuiden.
De meeste kans om het Noorderlicht te zien heb je meestal tussen november en half april. Als je dus speciaal gaat voor de Noorderlicht reizen zou dit de beste reistijd voor het Lapland Noorderlicht zijn. De beste tijdstippen om het Noorderlicht te zien liggen meestal tussen 22.00 en 02.00/03.00 uur (lokale tijd).
De Kp is een mate van verstoring van het geomagnetisch veld. Hoe meer storing, hoe groter de kans op poollicht en de intensiteit ervan. Groen = laag, rood/paars = hoog. Het diagram komt van de website Polarlicht-vorhersage für Deutschland.
“De schattingen lopen uiteen van ergens tussen 16 uur zaterdag en 4 uur zondagochtend. Voor ons in de Lage Landen zou een aankomst tussen 21 en 23 uur ideaal zijn om de kansen op zichtbaar noorderlicht te verhogen.
Om noorderlicht te kunnen waarnemen moet het in de eerste plaats donker zijn. Dus zodra de duisternis valt, is het te zien, zelfs al is dat om 14:00 uur 's middags, bijvoorbeeld in Lapland, Noord-Noorwegen of op Spitsbergen.
Een goed uitgangspunt bij het fotograferen van het noorderlicht: apertuur f/2.8, ISO 1600 (hoger als het heel donker is) en 15 seconden sluitertijd. Onthoud dat wanneer het noorderlicht snel en actief door de hemel danst, je de sluitertijd best korter maakt.
Voor het noorderlicht moet je dus richting het noorden, naar landen zoals IJsland, Noorwegen, Zweden, Finland of Groenland. Al is het noorderlicht heel soms zelfs ook in Nederland te zien, maar dan alleen op plekken waar je zo min mogelijk lichtvervuiling hebt (zoals op de Waddeneilanden bijvoorbeeld).
Ga noorderlicht spotten als het donker genoeg is. Overdag is het zonlicht te sterk dus dan zul je niks zien. Vermijd daarnaast lichtvervuiling van lampen. Deze kunnen jouw zicht op de donkere hemel belemmeren.
Het mooiste noorderlicht kun je zien in de maanden september en maart. De dagen rondom de equinox (ieder jaar rond 22 september) zijn namelijk statistisch de beste dagen van het jaar om het noorderlicht te kunnen aanschouwen. Ook is de maand maart statistisch gezien een goede maand.
Noorderlicht ontstaat als elektrisch geladen deeltjes van de zon via de noord- of zuidpool van de aarde binnendringen in de dampkring. Die elektrisch geladen deeltjes (protonen en elektronen) worden bij grote zonneactiviteit in de ruimte geslingerd: een zonnestorm ofte CME (Coronal Mass Ejection) .
Er ligt wel een groot verschil in het noorderlicht kunnen zien of het noorderlicht kunnen bewonderen. Het noorderlicht is in Nederland (als het er al is) niet of nauwelijks met het blote oog te zien. Alleen een hele gevoelige fotocamera kan het noorderlicht vanuit Nederland vastleggen.