Laten we eens kijken naar de concrete gevolgen van de ontploffing van een kernbom van 170 kiloton op 1,7 km boven hartje Brussel: Een extreem hete vuurbal met een doorsnede van 1 km verdampt ogenblikkelijk alles en iedereen van het Magritte-museum tot aan de Beursschouwburg.
De gevolgen van de klap waren absurd. De karakteristieke paddestoelenwolk ging 64 kilometer de lucht in. Na de klap ging de seismische schok driemaal de aarde rond. De hitte van de explosie had tot 100 kilometer verderop derdegraads brandwonden kunnen veroorzaken.
Binnen een straal van een mijl – circa 1,6 kilometer – vaagden de bommen alles en iedereen weg, op wat gebouwen van gewapend beton na. En de twee bommen die Hiroshima en Nagasaki verwoestten, verbleken in vergelijking met de moderne atoombommen waarover vooral Rusland en de VS vandaag de dag beschikken.
Binnen een straal van 6 kilometer kunnen schokgolven enorme kracht uitoefenen met windsnelheden van 255 kilometer per uur. Binnen een kilometer van de ontploffing ontstaan windsnelheden van wel 756 kilometer per uur.
De bom had een explosieve kracht die equivalent was aan ongeveer 15 kiloton TNT en maakte 78.000 directe slachtoffers. Door de naeffecten als gevolg van de ioniserende straling liep het dodental uiteindelijk op tot ongeveer 140.000 eind 1945.
Studies laten zien dat jij en maximaal 100.000 stadgenoten gered kunnen worden, ten minste: als je je hoofd erbij houdt en de straling laag genoeg. Het allerbelangrijkst: probeer een fall-out, ofwel radioactieve neerslag, te ontwijken.
Het kernwapen werd aan een parachute uit een vliegtuig geworpen en ontplofte vier kilometer boven de grond. De explosie was zo krachtig dat de bommenwerper 32 kilometer verder een vrije val maakte van 800 meter. De krachtigste bom van de VS, Bravo, en de bom op Hiroshima steken mager af bij den Tsar Bomba.
Gevolgen van een kernoorlog
Als gevolg van de enorme branden zou er zoveel stof in de atmosfeer kunnen komen dat daardoor de atmosfeer zou verduisteren en een paar jaar een nucleaire winter zou heersen. Hierdoor zou er geen landbouw mogelijk zijn en de overlevenden verhongeren.
De aarde kan een nucleaire winter tegemoet zien. Waar het dan nog het veiligst is? Op Antarctica. Niet alleen is dit continent overal mijlenver vandaan, het is ook de locatie van 's werelds eerste nucleaire wapenovereenkomst in 1959.
Raketten voor de korte afstand halen al een hoogte van 200 km. De ICBM's kunnen wel tot zo'n 2.000 km hoog vliegen. Dat is ver buiten bereik van vrijwel alle radars en buiten bereik van de meest geavanceerde raket op dit moment, de Standard Missile 3 Block IIA, die een plafond heeft van 1.500 km.
Maatregelen tegen een kernbom
Het beste schuil je in een kelder, terwijl boven de grond brokstukken van huizen rondvliegen. De schokgolf komt na de heldere flits (waar je vooral niet in moet kijken) vaak na een paar seconden of zelfs een minuut, dus blijf even schuilen.
Over de kans op een kernoorlog is weinig zeker. Behalve dat het iets minder onwaarschijnlijk is – nee, lijkt – dat de mensheid zichzelf de komende jaren naar de vergetelheid vaporiseert.
In de gele zone, de 'Fireball Radius' met een straal van 180 meter, is het effect van de atoombom afhankelijk van de hoogte waarop die tot ontplofffing wordt gebracht. In de rode zone, de luchtverplaatsingsradius met een straal van 340 meter, is het sterftepercentage zo goed als honderd procent.
Als een kernbom ontploft, ontstaat er een vuurbal die heter is dan de zon (in de zon vindt trouwens ook kernfusie plaats). Deze vuurbal kan wel 60m2 groot zijn. Op de plek van de vuurbal verdwijnen alle mensen, auto's en zelfs gebouwen.
Rusland is de grootste kernmacht ter wereld. De wapens zijn er vooral om de grootste vijand, de Verenigde Staten, af te schrikken. De Russische president Poetin heeft opgeroepen om nucleaire 'afschrikkingsmiddelen' op scherp te zetten. Een deel van de 7.000 nucleaire wapens wordt paraat gemaakt.
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen voor specifieke dreigingen voor Nederland, maar de ontwikkelingen in het conflict volgen elkaar snel op. Dat maakt dat het dreigingsbeeld snel kan veranderen.
De Tsar Bomba (Russisch: Царь-бомба; "tsarenbom") is de bekendste bijnaam van de AN602 (АН602), een kernwapen (waterstofbom) dat op 30 oktober 1961, ten tijde van de Koude Oorlog, tot ontploffing werd gebracht door de Sovjet-Unie.
De schokgolf van de waterstofbom Tsar Bomba in 1961 is overal ter wereld voelbaar, ook in Nederland. De explosie van de Tsar Bomba was zelfs in Nederland voelbaar, merkt het KNMI. China, India, Groot-Brittannië en Frankrijk ontwikkelen eveneens eigen kernwapens.
Je zult moeten rantsoeneren om te overleven en je uiteindelijk bloot moeten stellen aan de straling (tenzij je in een speciale schuilkelder zit, met voedsel en water). Verwerkte levensmiddelen zijn veilig om te eten, zolang de houder geen gaten heeft en relatief goed intact is.
'Zeer lokaal schadelijk'
Dat explosief is lokaal zeer schadelijk natuurlijk, en verschrikkelijk voor de slachtoffers, door de explosie en de hitte. Maar de radioactiviteit die dan vrijkomt, is een negatief bijeffect. Voor Nederland moet je qua gevolgen dan denken aan de kernramp in Tsjernobyl in 1986.
Zo gaat het zeker zeven jaar duren voordat het zwarte gordijn dat over de aarde hangt een beetje begint weg te trekken. In totaal zal de aarde 10 jaar lang in duisternis gehuld zijn. Pas daarna zal de aarde weer de hoeveelheid licht opvangen van vandaag de dag.
Dan is het helemaal onmogelijk om ze te onderscheppen. Daar moet je je geen illusies over maken. Deze raket wordt de ruimte in gelanceerd en vanuit daar komen die kernkopraketten weer terug de aarde op. Er bestaan geen systemen op aarde die dat kunnen onderscheppen."
De kernwapenlijst wordt aangevoerd door Rusland en de Verenigde Staten. Samen hebben ze meer dan 90 procent van de kernkoppen. Ook Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en China staan bekend als nucleaire grootmachten. Verder beschikken Noord-Korea, Israël, India en Pakistan over kernwapens.