Gemiddeld is dat bij vrouwen als ze 51 jaar zijn. De overgang zijn de jaren rondom de laatste ongesteldheid.
De meeste vrouwen krijgen hun laatste menstruatie tussen hun 40e en 60e jaar; de gemiddelde leeftijd is 51 jaar. De laatste menstruatie wordt ook wel menopauze genoemd. Voor en na de menopauze is er een periode van enkele jaren waarin de hormonen een nieuw evenwicht zoeken.
De diagnose van de menopauze is eenvoudig: u hebt al meer dan een jaar niet meer gemenstrueerd. In uw eierstokken zijn de laatste eicellen vertrokken en er komen geen vrouwelijke hormonen meer vrij. Natuurlijk moet uw gynaecoloog die diagnose bevestigen aan de hand van de nodige onderzoeken.
De meeste westerse vrouwen krijgen hun laatste menstruatie tussen hun veertigste en zestigste jaar; de gemiddelde leeftijd is 51 jaar.
Bij een vervroegde menopauze is de eicelvoorraad al op jongere leeftijd uitgeput. Vaak merkt u pas iets als u stopt met de pil. Uw menstruatie komt niet terug, terwijl u niet zwanger bent. Typische overgangsklachten als opvliegers, slecht slapen, stemmingswisselingen, droge huid en droge vagina komen ook voor.
De darmen worden minder sterk en er worden minder spijsverteringssappen aangemaakt. Ook kan je in de overgang meer vocht vasthouden waardoor je ook het gevoel kan krijgen dat je een opgezette buik hebt.
Dit zijn bijvoorbeeld hartkloppingen, toename van gewicht, obstipatie, gewrichtsklachten, hoofdpijn, slapeloosheid en stemmingswisselingen. Als opvliegers ontbreken worden de slapeloosheid en stemmingswisselingen mogelijk veroorzaakt door het feit dat veel vrouwen de overgang beleven als een ingrijpende periode.
In de overgang wordt uw ongesteldheid onregelmatig en stopt dan helemaal. Ook als u onregelmatig ongesteld wordt, is er nog een kans op een zwangerschap. Als u zeker wilt zijn dat u niet zwanger wordt, gebruik dan een voorbehoedmiddel.
De postmenopauze is de periode die volgt op de menopauze (je laatste menstruatie). Je eicellen zijn op, je hebt geen menstruaties meer en je eierstokken maken geen hormonen meer aan. Je lichaam heeft de overgang van vruchtbaarheid naar onvruchtbaarheid gemaakt.
Lichaamsbeweging is belangrijk om de overgangsklachten te beperken. Sport regelmatig, pak de fiets of ga lekker wandelen. Probeer ook vaak buiten te bewegen, want zonlicht heeft een goede invloed op je botten en je lichaam. Een sport waar je aan zou kunnen denken, is yoga.
Je zult waarschijnlijk roze of licht-roze bloed merken aan het begin of het eind van je cyclus en dit betekent alleen een licht vloei verse menstruatiebloed. Als het de enige bloed is die je ziet tijdens meerdere menstruaties, is het mogelijk dat het een teken is dat je oestrogeen niveau laag is.
Blijft de menstruatie langer weg, dan bent u mogelijk in de overgang. Vaak heeft u dan ook andere verschijnselen, zoals opvliegers, 's nachts zweten of een droge vagina. Bij ongeveer de helft van de vrouwen is de menstruatie rond hun 50e gestopt. Sommige vrouwen komen al eerder in de overgang, andere pas later.
Vanaf 40 jaar. De eerste tekenen van de penopauze kunnen zich al voordoen rond de 40 jaar. Deze 'mannelijke overgang' noemen we ook wel andropauze.
Kunnen opvliegers op oudere leeftijd nog steeds voorkomen? Het antwoord is: ja. Veel vrouwen hebben tot lang ná de overgang nog last van opvliegers.
Bekende overgangsklachten zijn slaapstoornissen, opvliegers en nachtelijk zweten. Er zijn nog veel andere overgangsklachten: migraine, stemmingswisselingen, slecht concentreren, prikkelbaarheid en depressiviteit, droge huid, droge ogen, vaginale klachten, seksuele veranderingen, blaasontstekingen en incontinentie.
De overgang en vruchtbaarheid
In het algemeen kun je stoppen met anticonceptie als je 52 jaar bent geworden. De kans om dan nog zwanger te worden is erg klein. Zoals hierboven genoemd, weet je pas zeker dat je niet meer vruchtbaar bent als je een jaar geen menstruatie hebt gehad.
Hoewel de vruchtbaarheid van de vrouw snel afneemt vanaf eind dertig, betekent dat niet dat een zwangerschap onmogelijk is rond haar 50ste. Er kan van tijd tot tijd en heel onregelmatig nog een eicel vrijkomen uit de eierstokken.
Bij vrouwen met overgangsklachten boven de 45 jaar wordt geregeld de orale anticonceptiepil voorgeschreven (Picavet 2012) (12.9% Van de vrouwen tussen de 40 en 49 jaar), mede vanwege het bijkomende beschermende effect tegen zwangerschap.
Wees matig met cafeïne, alcohol, suiker, zout en koolzuurhoudende dranken. Ze remmen de opname van calcium en dat heeft het lichaam juist hard nodig tijdens de overgang. Calcium draagt bij tot sterke botten en dat is hard nodig, want tijdens de overgang kan de botmassa tot wel 20 procent afnemen.
De huid wordt slapper; door de daling van oestrogeen na de menopauze neemt het collageen en elastine af, twee eiwitten die verantwoordelijk zijn voor de elasticiteit en stevigheid van de huid. De huid wordt dunner door afnemende productie van de huidcellen. De huid wordt minder soepel en droger door de afname van talg.
Bij mannen in de overgang zijn de symptomen wat subtieler. Ze vallen wat minder op. De veranderingen in de hormoonspiegel gaan geleidelijker aan. Opvliegers, zweetaanvallen, minder zin in seks, verminderd libido, minder energie, een lusteloos gevoel zijn verschijnselen die erbij horen en die vrouwen ook ervaren.
Mannen in de andropauze hebben vaak last van minder energie, zwakke spieren, een lager libido en erectieproblemen, die soms gepaard gaan met depressieve klachten.
De dikte van de eerste twee lagen van uw huid – de opperhuid en de lederhuid – neemt af. Daardoor ontstaan er rimpels in het gezicht en kraaienpootjes rond de ogen. Bovendien wordt uw huid droger en ontstaat er een jeukerig gevoel. Verder kunnen zich overal op uw lichaam ouderdomsvlekken vormen.
Na de overgang stoppen de eierstokken met het maken van oestrogeen en progesteron. Dit zorgt ervoor dat het slijmvlies in de baarmoeder dun blijft en kwetsbaar wordt. Dit kan onschuldig bloedverlies veroorzaken. Sommige vrouwen krijgen toch nog een menstruatie nadat zij meer dan een jaar geen menstruaties hebben gehad.