naamw. (m./v.) Uitspraak: [patri'ot] Verbuigingen: patriot|ten (meerv.) iemand die trots is op zijn vaderland en bereid is zijn vaderland te dienen Voorbeeld: `Hij koos voor het leger vanwege de opleidingsmogelijkheden en ontdekte d...
iemand die liefde voor het vaderland voelt; zie Vaderlandsliefde.
Zij die vol toewijding hun land en de belangen van dat land liefhebben, steunen en verdedigen.
Ontleend aan Frans patriote 'vaderlandslievend persoon, goed burger' [1562; TLF], eerder al 'medeburger, landgenoot' [1450-1500; TLF] (later ook 'aanhanger van de ideeën van de Revolutie' [1789; TLF]), via Laatlatijn patriota ontleend aan Grieks patriṓtēs 'medeburger'.
Vaderlandsliefde of patriottisme is een gevoel van trots op (bepaalde aspecten van) het land van herkomst of (mocht er emigratie plaatsvinden) land waarin een persoon woonachtig is. Vaderlandsliefde wordt aangewakkerd bij bezetting van een land door een vreemde mogendheid.
Iemand die trots is op zijn vaderland en aan dat land is toegewijd door bijvoorbeeld in het leger te willen dienen, is een patriot. Patriottisme is een terughoudende, gematigde vorm van nationalisme en wordt niet als negatief ervaren.
In 1787 proberen de patriotten de macht over te nemen en de stadhouder af te zetten. Zij organiseren zich in 'vrijkorpsen', een soort verenigingen van gewapende burgers. Stadhouder Willem V voelt zich niet meer veilig in het patriotse Den Haag en trekt zich terug in Nijmegen.
De Patriottentijd (1781-1787) was een periode van politieke spanningen tussen aanhangers van stadhouder Willem V (1748-1806) en de patriotten, kritische burgers die de stadhouder beschuldigden van het verval van de Republiek en meer politieke inspraak eisten.
In 1795 volgde met de komst van de Fransen de val van de Republiek. De patriotten namen de macht over en stichtten de Bataafse Republiek.
De Patriot is een grond-luchtgeleidewapensysteem waarmee vliegtuigen, helikopters en snelle ballistische en kruisraketten zijn uit te schakelen. Dat kan tot op 20 kilometer hoogte en op een afstand van 60 kilometer.
Op dit moment zijn 150 Nederlandse militairen met Patriot-luchtafweersystemen vanaf de Limburgse Luitenant-generaal Bestkazerne onderweg naar Slowakije. Zij worden daar samen met Duitse troepen gestationeerd om "het NAVO-verdragsgebied en de bevolking te beschermen tegen eventuele inkomende raketten", aldus defensie.
Op 8 december 1987 werd het INF-verdrag getekend. Als gevolg hiervan werd Nederland van de vijf beoogde plaatsingslanden het enige land waar geen kruisraketten zijn geplaatst.
De patriotten hadden de macht nog niet overgenomen. Er waren twee kampen: de patriotten die zich keerden tegen de macht van de stadhouder en de mensen die voor de prins waren (prinsgezinden). Toen de prins van Oranje in Meppel kwam werd hij ontvangen door een legertje van de patriotten, het Meppeler vrijkorps.
Napoleon Bonaparte is een generaal in het Franse leger. In 1799 zet hij de Franse regering aan de kant. Napoleon neemt de macht over in Frankrijk en in alle gebieden die Frankrijk had veroverd, dus ook in Nederland.
De Bataafse Revolutie vond plaats tussen 1794 en 1799. In deze periode werd een nieuw staatsbestel voorbereid en gevormd. Het was een typisch Nederlandse revolutie: een revolutie in naam om een revolutie in werkelijkheid te voorkomen.
De Fransen willen hun revolutionaire ideeën – mensenrechten, gelijkheid en volkssoevereiniteit – door heel Europa verspreiden. De Franse legers trekken, samen met de gevluchte Nederlandse patriotten, in 1795 de Republiek binnen. Willem V vlucht naar Engeland en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden valt.
De Bataafse Revolutie was een revolutie die tussen 1794 en 1799 plaats vond. Deze revolutie was na de Gouden Eeuw en voor de Franse tijd. Door de Bataafse Revolutie werd de Bataafse Republiek opgericht en vertrok de stadhouder naar Engeland. De revolutie vond plaats in Nederland.
In 1781 verschijnt het pamflet 'Aan het Volk van Nederland'. Hoewel het anoniem verschijnt, weten we nu dat Joan Derk van der Capellen tot den Pol de schrijver is. Hij vindt dat de stadhouder onterecht de hoogste macht in de Republiek vertegenwoordigt.
De stadhouder had een belangrijke stem bij benoemingen en de combinatie met militaire functies (kapitein-generaal en admiraal-generaal) versterkte zijn positie. Tevens had hij als adviseur toegang tot de Staten-Generaal. Tot 1581 oefende de stadhouder het gezag uit namens de landsheer (de koning van Spanje).
Chauvinisme is een overdreven vorm van patriottisme. Het gaat hierbij om het ophemelen van het eigen land, volk, taal of regio. De term verwijst naar de soldaat Nicolas Chauvin.
Bonaparte kreeg onder de Eerste Franse Republiek bekendheid. Hij wist de Eerste en Tweede Coalitie tegen Frankrijk te verslaan. In 1799 pleegde hij een staatsgreep, waarna hij zichzelf als eerste consul installeerde. In 1804 liet hij zich tot keizer van Frankrijk uitroepen.
Regenten: bestuurders ten tijde van de Republiek
Vaak betrof het personen die afkomstig waren uit rijke koopmansfamilies. Regenten vormden de bestuurselite van de Nederlanden en hadden politiek veel invloed. Standaard behoorden regenten tot de gereformeerde kerk.